Po co zbierać mniszki? Powody, które zaskoczą nie tylko zielarzy

Wielu ogrodników traktuje mniszek lekarski (łac. Taraxacum officinale) jak nieproszonego gościa – a szkoda, bo to jedna z najbardziej wszechstronnych roślin leczniczych rosnących w Polsce. Od wieków wykorzystywany w medycynie ludowej, dziś wraca do łask jako naturalny sposób wspomagania pracy wątroby, trawienia i oczyszczania organizmu.

Zarówno kwiaty, jak i liście oraz korzenie mniszka zawierają cenne związki gorczycowe, flawonoidy, inulinę oraz witaminy A, C i E. Zioła z tej rośliny działają:

• moczopędnie, co wspiera pracę nerek,
• żółciopędnie i żółciotwórczo, co pomaga w trawieniu tłustych potraw,
• przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, dzięki czemu poprawiają stan skóry.

▶ Dowiedz się więcej z artykułu: Mniszek lekarski – właściwości zdrowotne, zastosowanie w kuchni

To się przyda

Mieszanka kwiatów polnych i ziół

Stewia – roślina słodsza niż cukier!

Bazylia 'Chianti' | Kiepenkerl

Czosnek niedźwiedzi

Co można zrobić z kwiatów mniszka?

Najbardziej charakterystyczną częścią rośliny są oczywiście jej żółte kwiaty, które w kwietniu i maju malują trawniki na intensywny kolor. Wbrew pozorom – to nie tylko ozdoba.

Z mniszkowych kwiatów można przygotować:

• syropy z kwiatów mniszka, idealny do rozrabiania z wodą do picia i dodawania do potraw,
• napary i herbatki, działające łagodząco na gardło,
• oleje i maceraty kosmetyczne, które świetnie wpływają na skórę – nawilżają, łagodzą podrażnienia i wspomagają gojenie,
• nalewki z alkoholem, które wzmacniają układ odpornościowy.

▶ Dowiedz się więcej z artykułu: Pokochaj mniszki – dwa przepisy na dania z kwiatów

Fot. Kitty / AdobeStock

Syrop z mniszka czasem nazywany jest "miodem z mniszka" i jest doskonały na przeziębienia czy kaszel.

Młode liście do sałatki? Jak najbardziej!

Wiele osób nie wie, że liście mniszka można jeść na surowo, tak jak rukolę czy roszponkę. Mają lekko gorzkawy, ale orzeźwiający smak – idealny do sałatek, koktajli czy jako zielony dodatek do kanapek.

Najlepsze są młode listki, zbierane wczesną wiosną, zanim roślina zacznie kwitnąć. Wtedy są najbardziej soczyste i mają łagodniejszy smak.

Warto pamiętać, że liście mniszka to bogate źródło potasu i żelaza, działają lekko odtruwająco i wspomagają metabolizm.

▶ Dowiedz się więcej z artykułu: Jak jeść liście mniszka lekarskiego? Kiedy i jak je zbierać, by były pyszne?

Korzeń – niedoceniana część, która leczy od środka

Najmniej znany, a jednocześnie najbardziej skoncentrowany w składniki aktywne. Korzeń mniszka warto zbierać jesienią lub bardzo wczesną wiosną, zanim roślina wypuści liście.

Po umyciu i wysuszeniu korzeń można:

• zmielić na proszek i parzyć jako napar,
• dodać do mieszanek ziołowych na trawienie,
• wykorzystać jako naturalny środek wspomagający pracę trzustki i wątroby.

Niektórzy zielarze robią z niego napar o działaniu podobnym do kawy, ale bez kofeiny – delikatny, lekko gorzki, z właściwościami detoksykującymi.

Mniszek w ogrodzie? Zamiast walczyć – zacznij korzystać

Zamiast co roku toczyć nierówną walkę z mniszkiem, lepiej zobaczyć w nim sprzymierzeńca ogrodu. Ta niepozorna roślina nie tylko leczy ludzi, ale też wspiera wzrost warzyw, owoców i kwiatów, jeśli tylko damy jej szansę.

Z mniszka można robić gnojówkę – naturalny, wzmacniający nawóz, który zasila rośliny w potas, wapń i mikroelementy. Możemy nią podlewać zarówno rośliny ogrodowe jak i balkonowe. Wywary z mniszka w niewielkim stopniu, odstraszają szkodniki takie jak mszyce. Na koniec warto pamiętać, że duża ilość azotu w roślinie będzie działała jak przyśpieszacz rozkładu w kompostownikach (pamiętaj! Mniszki można wyrzucać do kompostu, ale tylko przed kwitnieniem i bez nasion, najlepiej po lekkim podsuszeniu, aby nie rozsiały się i nie odrosły).

Kiedy zbierać mniszka i jak to robić bezpiecznie?

Najlepszy czas to kwiecień i maj, gdy roślina kwitnie najobficiej. Kwiaty najlepiej zbierać w słoneczny dzień, w pełnym rozkwicie, ale przed południem – wtedy są najbardziej aromatyczne. Liście można zbierać jeszcze wcześniej, a korzenie – jesienią.

Zawsze pamiętaj o tym, by:

• unikać miejsc przy drogach i przemysłowych terenach,
• zostawić trochę kwiatów dla owadów,
• suszyć rośliny w cieniu i przewiewnym miejscu, by nie straciły wartości.

Mniszek lekarski to nie chwast, tylko skarb natury. Wystarczy spojrzeć na niego z innej perspektywy, by odkryć w nim sprzymierzeńca zdrowia, kuchni i ogrodu. A przecież nie kosztuje nic poza chwilą czasu i odrobiną uwagi. Więc po co zbierać mniszki? Bo to się po prostu opłaca – i to na wielu poziomach.

Zdjęcie tytułowe: Kinga / Adobe Firefly