Uprawa irysów w ogrodzie | Wszystko, co musisz wiedzieć

uprawa irysów w ogrodzie fot. Ralph  Pixabay

Irysy czyli kosaćce to jedne z najpopularniejszych kwiatów ogrodowych. Poznaj ich najpopularniejsze gatunki i odmiany oraz dowiedz się jakie mają wymagania i jak je pielęgnować.

Posłuchaj
00:00
90
Spis treści
Dlaczego warto uprawiać irysy? Jak wygląda irys żyłkowany? Jak wygląda irys bródkowy? Jak sadzić i uprawiać irysy? Jak pielęgnować irysy? Film o uprawie irysów

Jakie gatunki i odmiany irysów uprawiać?
Irysy w ogrodzie

Irysy, inaczej kosaćce, reprezentuje ponad 300 gatunków bylin kłączowych i cebulowych! Są one jednymi z piękniejszych kwiatów późnej wiosny, które zachwycają różnorodnością kształtów i kolorów. Są łatwe w uprawie – wystarczy, że zapewnimy im słoneczne stanowiska, a przed sadzeniem zadbamy o żyzność podłoża.

Najbardziej popularne w Polsce są irysy bródkowe i żyłkowane. Podczas sezonu nie wykopuje się ich kłączy ani cebul. Jedynie co 3-4 lata, gdy rośliny rozrosną się zbyt mocno na rabacie, dzieli się ich kłącza, usuwając stare środkowe części i sadząc na nowo młodsze zewnętrzne przyrosty.

• Kosaciec żyłkowany

Kosaciec żyłkowany (Iris reticulata) jest przedstawicielem irysów cebulowych. Osiąga ok. 20 cm wysokości i kwitnie już wiosną (w marcu–kwietniu). W lipcu, gdy zaschną jego liście, można podjąć się jego rozmnażania (przez podział cebul). Kwiaty mają różne odcienie fioletów i kontrastowe, żółte plamki na płatkach.

Ciekawe odmiany kosaćca żyłkowanego:

  • 'Katharine Hodgkin' – biało błękitne kwiaty z jasnożółtą plamą
  • 'Rejoice' – 15 cm wys., intensywnie purpurowe kwiaty
  • 'Purple Gem' – fioletowo-purpurowe kwiaty o wąskich płatkach
  • 'J.S. Dijt' – 12 cm wys., ciemnopurpurowe kwiaty
  • 'Painted Lady' – wąskie, białe płatki z fiołkowym zabarwieniem

Irysy żyłkowane Fot. Małgorzata Szymańska

Irysy żyłkowane posadzone w formie łanu.

• Kosaciec bródkowy

Kosaciec bródkowy (Iris barbata) należy do irysów kłączowych, najczęściej uprawiany ze względu na różnorodność kolorów i kształtów kwiatów oraz wysokości roślin. Odmiany miniaturowe osiągają wysokość 10–20 cm, pośrednie oraz wysokie 70–90 cm.

Kwitnienie irysów bródkowych przypada na maj. Ich kwiaty są duże i występują w całej palecie barw. U różnych odmian spotyka się brzegi płatków oraz bródki kontrastowo zabarwione w stosunku do reszty kwiatu.

Ciekawe odmiany kosaćca bródkowego:

  • 'Decadence' – kwiaty dwubarwne żółtobordowe
  • 'Peach Frost' – kwiaty delikatnie wybarwione na kolor brzoskwiniowy
  • 'Ming Dynasty' – intensywnie żółte kwiaty
  • 'Superstition' – kwiaty czarnofioletowe
  • 'Spiced Lemon' – kwiaty żółto-brązowe
  • 'Change of Pace' – kwiaty w kilku odcieniach różu

Jak uprawiać irysy?
Sadzenie i pielęgnacja

Sadzenie

Najlepszym momentem sadzenia kłączy jest sierpień i wrzesień. Istotne jest ukorzenienie się roślin jeszcze przed zimą, dlatego jeśli lato jest upalne, powinno się poczekać z sadzeniem do września. Dla irysów bródkowych bardzo istotny jest drenaż podłoża. Zaleca się sadzenie ich na podwyższonej rabacie (wzniesieniu) lub na pochyleniu terenu (stoku).

Kłącza sadzi się stosunkowo płytko. Zielona część ma wystawać ponad ziemię, korzenie skierowane do dołu, a same kłącza przysypane po bokach na ok. 1 cm. Zbyt głębokie sadzenie może doprowadzić do gnicia kłączy lub słabego kwitnienia. Odległość między irysami na rabacie to 30–60 cm, w zależności od wielkości odmiany.

Podlewanie

Nowo posadzone irysy podlewa się, dzięki czemu roślina szybciej się zakorzeni. W kolejnych sezonach podlewanie nie jest tak bardzo istotne (z wyjątkiem upalnych dni) – irysy nie tolerują jednak zalewania.

Pozostałe zabiegi pielęgnacyjne

Pielęgnacja rabaty z tymi bylinami polega głównie na odchwaszczaniu, co pozwala wierzchołkom kłączy wygrzewać się w słońcu. Nie powinno się ściółkować korą ani innym materiałem. Podczas kwitnienia, sukcesywnie usuwa się przekwitnięte kwiaty, a gdy roślina już nie kwitnie – wycina się całą łodygę przy ziemi. Późną jesienią przycina się liście na ok. 15 cm. Zimą nowo posadzone irysy potrzebują okrycia ze słomy, sosnowych gałązek albo suchych liści.

Redakcja poleca
0 Keramzyt ogrodniczy - 2 l
Keramzyt ogrodniczy - 2 l
1 P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
2 Termometr Do Kompostu | Victory's Garden
Termometr Do Kompostu | Victory's Garden
3 Pałeczki Nawozowe, do storczyków – 20 szt.
Pałeczki Nawozowe, do storczyków – 20 szt.
4 Osłonka doniczka misa Ø330 mm Roma – biała – Lamela
Osłonka doniczka misa Ø330 mm Roma – biała – Lamela
5 Stacja pogodowa elektroniczna – czarna
Stacja pogodowa elektroniczna – czarna

Film
Irysy czyli kosaćce w ogrodzie

 

Tekst: Małgorzata Szymańska, zdjęcie tytułowe: Ralph/Pixabay, kconnors/Morguefile

Obserwuj
Autor
Budujemy Dom Budujemy Dom

Największy w Polsce budowlany portal internetowy i miesięcznik dla budujących i remontujących dom.

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tematy
Czy nowy "Katalog Roślin" to must-have dla ogrodników i architektów? Nasza opinia i recenzja
Więcej na ten temat
Powiązane rośliny

Kosaciec bródkowy / Irys bródkowy Iris × germanica

Kosaciec żółty / Irys żółty Iris pseudacorus

Kosaciec syberyjski / Irys syberyjski Iris sibirica

Kosaciec / Irys Iris

Komentarze

Darmowy program
Projektowanie Ogrodu
wypróbuj online
Projektowanie ogrodu
To się przyda
Nawóz jesienny do trawników – 1 kg | Target
Nawóz jesienny do trawników – 1 kg | Target
Zestaw: 3 x P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
Zestaw: 3 x P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
Nawóz z Pokrzywy, Organiczny Płynny – 500 ml
Nawóz z Pokrzywy, Organiczny Płynny – 500 ml
Kretołap + Wkłady + Czujnik – Zestaw Do Zwalczania Kreta | Target
Kretołap + Wkłady + Czujnik – Zestaw Do Zwalczania Kreta | Target
Preparat oczyszczający i udrażniający oczyszczalnie przydomowe i szamba – 2.5 kg | Target
Preparat oczyszczający i udrażniający oczyszczalnie przydomowe i szamba – 2.5 kg | Target
Kostrzewa sina – niebieska trawa - 15 szt. pakiet
Kostrzewa sina – niebieska trawa - 15 szt. pakiet
Czosnek 'Ambassador' – 1 szt
Czosnek 'Ambassador' – 1 szt
Kompost Granulowany – 10 l | Florovit
Kompost Granulowany – 10 l | Florovit
Nawóz jesienny uniwersalny – 10 kg Sumin
Nawóz jesienny uniwersalny – 10 kg Sumin
Tagi
Najnowsze treści
Stare odmiany winogron tnę jesienią tylko w 1 sposób. Zbieram 3x więcej owoców co roku Tym środkiem za 1,5 zł zmywam klej z okien po moskitierze. Są jak nowe i nie lepią się Wiosenna pielęgnacja truskawek | Co zrobić, by były zdrowe i słodkie? Czy wiesz, że liście to zagrożenie w ogrodzie? Są źródłem zakażeń i... Świder do sadzenia roślin / otwornica do ziemi. Jakie wybrać? Jakie mają zalety? Maliny sadzę jesienią tylko w sąsiedztwie z tą rośliną. Mam owoce giganty bez nawożenia Wyrywam sadzonki pomidorów i zasiewam tym poletko. W kolejnym roku mam bujne zbiory Nigdy nie suszę tak maślaków. Ta 1 metoda sprawia, że schną 3x szybciej i nie ma pleśni Jak gęsto sadzić nowe rośliny w ogrodzie?