Kosaciec żółty / Irys żółty Iris pseudacorus

Irys kosaciec zolty, fot. Thomas B. - Pixabay
Kosaciec żółty / Irys żółty (Iris pseudacorus) | Przeczytaj opis rośliny, zobacz zdjęcia i dowiedz się o niej więcej. Poznaj jej wymagania, zastosowanie oraz wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji.
Posłuchaj
00:00
39
Dekoracyjność: kwiaty
Gleba: zalana, żyzna
Kolor kwiatów: żółte
Kwiaty: pojedyncze
Odczyn gleby: kwaśna
Owoce: torebka
Pokrój: wyprostowany, wzniesiony
Wysokość: 1 m
Okres kwitnienia: V, VI, VII
Trwałość liści: półzimozielone
Wilgotność: gleba wilgotna, gleba stale wilgotna
Stanowisko: słońce, półcień
Zastosowanie: brzegi zbiorników wodnych, nasadzenia naturalistyczne, w grupie, parki

Kosaciec żółty (Iris pseudacorus syn. pseudoacorus) to roślina należąca do bylin cebulowych z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Rośnie dziko w Europie, zachodniej Azji i północno-zachodniej Afryce. W Polsce spotkać go można przede wszystkim na terenach wilgotnych, np. podmokłych łąkach i przy brzegach cieków wodnych.

Roślina dorasta do 70-100 cm wysokości. Posiada wyprostowaną, w przekroju spłaszczoną, często rozgałęzioną łodygę. Liście są intensywnie zielone, mieczowate (czasem trawiaste), mają 3 cm szerokości, 1 m długości i obejmują pochwami pęd.

Irys żółty kwitnie od maja do lipca, a jego pojedynczy kwiat utrzymuje się ok. 2 tygodnie. Jest intensywnie żółty, średniej wielkości, posiada długa szypułkę. Kwiaty wyrastają po 1-5 z jednego miejsca. Okwiat jest złożony z 6 zrośniętych płatków – tzw. działek (3 działki zewnętrze i 3 wewnętrze.). Na dolnych, dość szerokich płatkach znajdują się ciemniejsze plamki, otoczone brązowymi kreskami. Kwiaty przekształcają się w trzykomorowe torebki.

Kosaciec żółty należy do kosaćców bezbródkowych (nie mają szczoteczki włosków na działkach zewnętrznych okwiatu).

Organem podziemnym irysa żółtego jest kłącze. Cała roślina jest trująca.

Wymagania i uprawa

Kosaciec dobrze rośnie zarówno na stanowisku słonecznym, jak i zacienionym. Najlepiej zapewnić mu gleby żyzne, torfowe, kwaśne i wilgotne, choć poradzi sobie też na tych bardziej suchych (potrzebuje wtedy systematycznego polewania). Uprawia się go również w wodzie na głębokości 50 cm.

Jest rośliną całkowicie mrozoodporną.

Bardzo rzadko, ale bywa atakowany przez 

Zastosowanie

Irys żółty to bardzo łatwa w uprawie roślina, która w naturze może występować wszędzie tam, gdzie znajdzie odpowiednie podłoże, czyli przy stawach, rzekach, w rowach i wszelkich szuwarch dlatego polecany jest do obsadzania oczek wodnych.

Ciekawe odmiany

  • 'Holden's Child' – kwiaty w kolorze purpurowym
  • 'Variegata' – liście w kolorach ciemnozielonym i jasnożółtym, jesienią stają się całkowicie zielone

Ciekawostki

Nazwa gatunkowa irysa żółtego – pseudacorus, pochodzi z języka greckiego i oznacza "fałszywy tatarak", a to dlatego, że liście i kłącza irysa bardzo go przypominają.

W dawnych czasach, kwiaty kosaćca żółtego były wykorzystywane do produkcji barwnika, a jego kłącza stanowiły surowiec zielarski (w starożytności). Są też wzmianki o tym, że w czasach wojen w XIX wieku nasiona irysów żółtych były wykorzystywane jako substytut kawy.


Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Thomas B., Elstef, mystraysoul/Pixabay

Powiązane artykuły
Nowe treści z tej kategorii
Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone! Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Komentarze

Darmowy program
Projektowanie Ogrodu
wypróbuj online
Projektowanie ogrodu
Tagi
Sprawdź, co dziś czytają inni
Bestsellery