Jakie choroby przenoszą kleszcze? Dlaczego trzeba uważać, by nas nie złapały?
Kleszcze, choć małe i na pierwszy rzut oka niepozorne, są nosicielami szeregu groźnych dla człowieka chorób. Najbardziej znaną z nich jest borelioza, która może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, jeśli nie zostanie szybko zdiagnozowana i odpowiednio leczona. Inną poważną chorobą przenoszoną przez kleszcze jest kleszczowe zapalenie mózgu (KZM), wirusowe schorzenie, które może mieć tragiczne skutki dla układu nerwowego. Oprócz tych dwóch, kleszcze mogą być również źródłem anaplazmozy, babeszjozy, a nawet gorączki Q. Wszystkie te choroby stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia. Nie dziwne, że kleszcze zostały nazwane "najniebezpieczniejszym zwierzęciem w Europie"!
Alarmujące dane o kleszczowym zapaleniu mózgu
Najnowsze badania pokazują, że liczba zachorowań na KZM w Polsce gwałtownie wzrosła. W 2023 roku odnotowano aż 659 przypadków, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu do poprzednich lat. Eksperci podkreślają, że zmiany klimatyczne sprzyjają dłuższej aktywności kleszczy, co zwiększa ryzyko zakażeń. Co więcej, kleszcze nie ograniczają się już tylko do lasów – ponad 90% osób, które doświadczyły ukłucia, "złapało" kleszcze w okolicy własnego domu.
Jak skutecznie się chronić? Główne zasady i... kilka przydatnych trików
Ochrona przed kleszczami powinna stać się dla nas priorytetem, zwłaszcza w okresie ich największej aktywności, czyli wiosną. Niestety unikanie wyższej trawy i zarośli okazuje się już nie być wystarczające – jak wspomniano wyżej, kleszczy jest tak dużo, że często natykamy się na nie we własnych ogrodach przydomowych czy miejskich parkach. O czym więc należy bezwzględnie pamiętać, by chronić się przed kleszczami?
3 złote zasady ochrony przed kleszczem:
- Noś odpowiednie ubranie.
- Stosuj środki odstraszające.
- Regularnie sprawdzaj ciało.
3 domowe triki, by nie złapać kleszcza:
- Cóż, że się szybko brudzą – wybierz jasne spodnie!
Pierwszą rzeczą, którą warto wdrożyć, jeśli chcemy uniknąć złapania kleszczy (których jest coraz więcej nawet w parkach i naszych przydomowych ogrodach!) jest noszenie jasnych spodni o jednolitym kolorze. Wybierając je zwróć też uwagę na to, by materiał był jak najbardziej gładki. Na takich nogawkach szybko zauważymy poruszającego się kleszcza. - Moda odchodzi na 2-gie miejsce – włóż nogawki w skarpetki
Albo wybierz spodnie z mocnymi ściągaczami w nogawkach. Dlaczego? Kleszcz po znalezieniu się na swojej ofierze, niemal zawsze wędruje do góry. Zważywszy na to, że bardzo często "łapie się" naszych butów, warto zabezpieczyć się przed tym, by nie zawędrował na skórę nóg, a trafił na materiał spodni. W ten sposób będzie musiał przebyć długą drogę, by znaleźć się bezpośrednio naszej skóry, a my zyskamy więcej czasu, by go zauważyć! - Zapachy odstraszające kleszcze nie muszą być brzydkie – używaj olejków!
Zapachy olejków eterycznych, razem ze specjalistycznymi środkami na kleszcze, są dodatkową linią obrony przed kleszczami. Radzimy pokropić nimi swoje buty i skarpetki, a nawet nogawki i rękawy. Przyjęło się, że najlepiej działającymi olejkami na kleszcze (i komary) są m.in. lawendowy, cedrowy i z drzewa herbacianego.
Szczepienia – tarcza ochronna
Szczepienie przeciw KZM to skuteczna i bezpieczna metoda ochrony. W Polsce dostępny jest pełny cykl szczepień, który składa się z trzech dawek. Eksperci zalecają szczepienia szczególnie osobom mieszkającym lub spędzającym czas w rejonach o podwyższonym ryzyku występowania kleszczy.
Kleszcze mogą być małe, ale ich ugryzienia mogą mieć poważne konsekwencje dla naszego zdrowia. Dlatego tak ważne jest, aby nie lekceważyć zagrożenia, jakie one stanowią, i odpowiednio się przed nimi chronić. Pamiętajmy o regularnym stosowaniu środków odstraszających, noszeniu odpowiednich ubrań i szczepieniach. Troska o te aspekty pozwoli nam bezpiecznie cieszyć się urokami wiosny.
Tekst: dane liczbowe w tekście zaczerpnięto z artykułu naukawpolsce.pl, zdjęcie tytułowe: petrsvoboda91, gabort, Oleksandr / AdobeStock