Kleszcze atakują także w miastach!

Kleszcze w miastach: uwaga na choroby odkleszczowe!

Kleszcze można złapać nie tylko w lesie czy na łące, ale również w parkach miejskich czy na placach zabaw. Kiedy spędzamy czas w zieleni miejskiej, pamiętajmy, by potem sprawdzić, czy nie mamy kleszczy!

Posłuchaj
00:00
52

"Nauczyliśmy się już sprawdzić, czy nie złapaliśmy kleszcza po powrocie z łąki czy lasu. Ale niewiele osób zdaje sobie sprawę, że kleszcza można znaleźć też w parku miejskim albo na placu zabaw. Nie są tam rzadkością" – ostrzega w rozmowie z PAP Anna Grochowska, doktorantka z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, która prowadzi badania na kleszczach.

Kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) ma bardzo szerokie spektrum żywicieli – w tym gatunki zwierząt, które mieszkają w miastach. Żywicielami kleszczy są głównie małe gryzonie i dzika zwierzyna, a w warunkach miejskich mogą to być jeże, wiewiórki, ptaki i na nieszczęście – psy.

Kleszcz w ciągu życia potrzebuje przynajmniej trzech żywicieli – cyrkulacja patogenów za jego pośrednictwem jest więc duża!

Biolog Anna Grochowska przypomina, że chorobami odkleszczowymi są nie tylko borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu, ale i również babeszjoza, tularemia, riketsjoza czy anaplazmoza.

Kleszcze w miastach, fot. Pixabay Fot. Pixabay

1, 2 – samica kleszcza pospolitego przed i po napiciu krwią żywiciela , 3 – samica kleszcza łąkowego (Dermacentor reticulatus), 4 – samiec kleszcza łąkowego

Samce kleszczy są z reguły znacznie mniejsze od samic. Oprócz dorosłych osobników larwy i nimfy kleszczy również mogą żerować na zwierzętach. Są bardzo małe, bardzo ciemne i ciężko je zauważyć – niestety również przenoszą groźne choroby.

Najgroźniejsza choroba odkleszczowa: borelioza

Jak tłumaczy, krętek boreliozy potrzebuje zwykle ok. 24 godzin, aby trafić do gruczołów ślinowych kleszcza, a potem – do organizmu żywiciela. Jednak już w przypadku wirusa kleszczowego zapalenia mózgu na infekcję narażeni jesteśmy więc w ciągu 30 minut od ugryzienia. Im szybciej więc pasożyta usuniemy, tym lepiej. 

Anna Grochowska i jej współpracownicy z UMB w niedawnej publikacji w "Scientific Reports" podsumowali różne, prowadzone przez ponad ćwierć wieku (1991-2017) badania naukowców z całej Europy, próbujących ustalić, jaki odsetek w miastach (i na terenach podmiejskich) stanowią kleszcze roznoszące choroby.

► Jakie jest więc ryzyko, że kleszcz, którego złapiemy w mieście, jest zainfekowany którąś z chorób?
Widełki są bardzo szerokie i w polskich miastach, w zależności od badania, ryzyko wynosiło od 1,6 do 28,7 proc. Jeśli chodzi o Europę, to bywają okolice (choćby na Węgrzech), gdzie zakażonych było prawie 50 proc. badanych pajęczaków!

Naukowcy z UMB sprawdzali też zależność pomiędzy odsetkiem zakażonych kleszczy a klimatem. Okazało się, że większy procent zainfekowanych kleszczy występuje na obszarach podzwrotnikowych. Większy ich odsetek jest też tam, gdzie panują wyższe temperatury i większe opady w styczniu, a niższe latem. "Kleszcze dłużej są tam aktywne i rośnie szansa, że w ciągu roku dojdzie do infekcji" – komentuje badaczka.

Badaczka pytana, czy zmiany klimatu w Polsce mogą doprowadzić do większego ryzyka infekcji odkleszczowych, powiedziała, że trudno powiedzieć, bo choć kleszczom mogą sprzyjać rosnące temperatury, to już szkodzą im zimy bez opadów deszczu i śniegu, a także susze, z którymi ostatnio coraz częściej mamy w Polsce do czynienia.

Kleszcz pospolity czekający na swojego żywiciela
Fot. Erik_Karits

Wysunięte odnóża kleszcza to element polowania. Kleszcz czeka tak na żywiciela, aby – kiedy nadarzy się okazja – szybko go chwycić.

W publikacji podsumowano, że w USA co roku zgłaszanych jest 30 tys. przypadków boreliozy, ale prawdziwa liczba przypadków wynosić może nawet 300 tys. W Europie trudniej zebrać dokładne dane na ten temat, ale szacuje się, że to ponad 65 tys. przypadków rocznie. Tu najwyższe współczynniki zachorowalności notuje się w Niemczech, Austrii, Słowenii i Szwecji.

Redakcja poleca
0 Lykos skrzyp polny ekstrakt 50 ml - Target
Lykos skrzyp polny ekstrakt 50 ml - Target
1 Kaptur ochronny biały – 60 cm x 80 cm – 3 szt. | Megran
Kaptur ochronny biały – 60 cm x 80 cm – 3 szt. | Megran
2 Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
3 Agrowłóknina HORTI-LINE – zimowa 2,10 m x10 mb
Agrowłóknina HORTI-LINE – zimowa 2,10 m x10 mb

► Jak wyglądają badania nad kleszczami?
W ramach prac nad swoim doktoratem, Anna Grochowska bada kleszcze w Białymstoku i Augustowie. Sposób łapania kleszczy okazuje się dość ciekawy:

"Wzbudzam sensację, bo w ramach moich badań chodzę po terenach zielonych ciągnąc za sobą po podłożu zatkniętą na kiju białą flagę z flaneli" – śmieje się. "Do materiału przyczepiają się siedzące na roślinach kleszcze, ponieważ to jest sposób w jaki łapią swoich żywicieli" – dodaje.

Badaczka zbiera potem z materiału pasożyty i bada je pod kątem przenoszonych przez nie chorób. Jeśli ma dobry dzień, to kleszczy pospolitych łapie się około 30 w ciągu godziny. A tych większych kleszczy łąkowych zdarzało się nawet 50-60 w ciągu godziny!

Doktorantka dodaje, że kiedy zdała sobie sprawę, ile tych kleszczy jest w mieście, stała się o wiele ostrożniejsza. Apeluje też do wszystkich, aby starali się chodzić wyznaczonymi ścieżkami (najlepiej ich środkiem) i nie deptać trawników!

2020-05-12
Tekst: Ludwika Tomala/PAP – Nauka w Polsce, zdjęcie tytułowe: Pixabay

Obserwuj
Tematy
Więcej na ten temat
Sekrety pięknych storczyków. Eksperci radzą, jakie produkty wybrać do codziennej pielęgnacji
Komentarze

Gość Lalka
13-05-2020 14:50
W Warszawie przy Parku Morskie Oko jest zatrzęsienie kleszczy:( Po jednym spacerze mój pies przyniósł do domu 3! Już kupiłam specjalne obróżki, ale i tak się martwię i zawsze wszystko sprawdzam. Bardzo uważajcie! Kleszcze zostały uznane przez Niemcy i Anglię za najgroźniejsze ...
Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl
Darmowy program
Projektowanie Ogrodu
wypróbuj online
Projektowanie ogrodu
50+ prezentów na Mikołajki i Boże Narodzenie 2024 r. | Dla ogrodników i ich bliskich
Bestsellery
Tagi
Najnowsze treści