Róże historyczne i angielskie – królowe zapachu
Istnieje bardzo wiele odmian róż zwracających uwagę zapachem kwiatów i nie sposób wspomnieć o wszystkich. Niemal w każdej z grup uprawnych róż znajdziemy odmiany, które mniej lub bardziej pachną, ale najwięcej wśród najstarszych odmian hodowlanych, tzw. historycznych oraz angielskich.
Jakie to róże historyczne?

Ich odmiany mogą mieć kwiaty pojedyncze, jak i pełne o różnych barwach i powtarzające kwitnienie. Wspólną, cenioną cechą tej grupy róż jest wyjątkowo silny, intensywny zapach, a ponadto wysoka odporność na mróz i choroby.
Do róż historycznych zaliczana jest między innymi róża damasceńska (Rosa x damascena), róża stulistna, centyfolia (Rosa x centifolia) oraz róża francuska (Rosa gallica), czy burbońska, których pachnące płatki są też jadalne i używane do przyrządzania różnego rodzaju przetworów i napojów.
Jakie to róże angielskie?
Z kolei róże angielskie powstały w wyniku skrzyżowania odmian historycznych ze współczesnymi odmianami róż rabatowych i wielkokwiatowych. Dzięki temu, łączą one w sobie niepowtarzalny urok dawnych róż, rozmaitość barw oraz intensywny zapach długo kwitnących kwiatów.
Do cenionych, silnie pachnących odmian róż angielskich należą między innymi takie odmiany jak:
- 'AUSGOLD' o pełnych, oryginalnych żółto-pomarańczowych/miedzianych kwiatach
- różowa 'AUSBORD'
- herbaciana 'CHARMING APRICOT'
- 'AUSBLUSH' – odporna odmiana o pięknych, pełnych, zaokrąglonych kwiatach w odcieniach różu
Odmiany te mają zwykle krzaczasty pokrój oraz bardzo dekoracyjne, pełne, dość szerokie kwiaty (w starym tzw. romantycznym stylu).
Pachnące odmiany róż historycznych
Wśród niezliczonych odmian z grupy historycznych warto zwrócić uwagę na uprawianą od dawną w naszych ogrodach i parkach różę burbońską (nazywaną też parkową) 'LOUISE ODIER'. Jest to odmiana o różowych płatkach, dużej sile wzrostu, powtarzająca obfite kwitnienie do jesieni oraz intensywnie pachnąca.
Kuliste lub rozetowe kwiaty pojawiają się na gałązkach w grupach, po kilka sztuk, a sam krzew tworzy wzniesiony pokrój, ale przez silny wzrost często wymaga podpór. Stosowana jest w parkach, w ogrodach w stylu swobodnym, przy wszelkich podporach (np. na pergolach) podporach jako różna pnąca, a dodatkowo jej płatki świetnie nadają się na konfitury różane.
Jedną z najsilniej pachnących jest inna odmiana róży burbońskiej – 'Mme ISAAC PEREIRE', która ma piękne, pełne różowe kwiaty. Jest ceniona za niezwykle intensywny, owocowy (malinowy) zapach, przez co uchodzi właśnie za jedną z najbardziej pachnących odmian róż. Rozrasta się także dość mocno, stąd sadzona jest jako pojedynczy akcent (soliter) w parkach lub jako róża pnąca przy podporach, ścianach, altanach czy kratkach w ogrodach.
Intensywnie pachnącą odmianą jest też 'MUSCOSA' – róża stulistna, nazywana też mchową, zaliczana do grupy historycznych. Wyróżnia się przyjemnym, silnym zapachem oraz dużą odpornością na mróz i choroby, dlatego stosowana jest najczęściej jako róża parkowa. Krzew powtarza kwitnienie i osiąga szerokość około 1 m i wysokość do około 2 m. Pełne, jasno różowe kwiaty z lekko wywiniętymi płatkami mają około 8-10 cm średnicy.
Piękną i wspaniale pachnąca różą francuską (burbońską) z grupy historycznych jest również odmiana 'SOUVENIR de la MALMAISON' o delikatnych, dekoracyjnych biało-kremowych płatkach z bladoróżowym odcieniem. Jej oryginalny i intensywny, owocowo-korzenny zapach robi duże wrażenie. Jej kwiaty są pełne, obficie wypełnione płatkami i pojawiają się przez cały sezon.
Krzew w naszych warunkach dorasta do około 1 m wysokości i wymaga ochrony przed chorobami i kopczykowania na zimę oraz podpór (pędy często przewieszają się pod ciężarem kwiatów). Róża 'SOUVENIR de la MALMAISON' jest uprawiana jako typowa róża parkowa, ale też na ogrodowych rabatach i w pojemnikach, gdzie pięknie się prezentuje.
W licznej grupie, mocno pachnących róż historycznych znajdziemy także inne atrakcyjne odmiany, np.:
- 'CHAPEAU de NAPOLEON'
- 'FANTIN LATOUR'
- 'Mrs. JOHN LAING'
- 'COMTE de CHAMBORD'
Silnie pachnące róże pnące i wielkokwiatowe
Przyjemnie i intensywnie pachnące odmiany róż znajdziemy też wśród innych, często uprawianych w ogrodach grup róż.
Bardzo oryginalną, dekoracyjną, a jednocześnie ładnie i intensywnie pachnącą odmianą jest 'INDIGOLETTE', zaliczana do róż pnących. Zwraca uwagę przede wszystkim niezwykłą fioletowo-liliową barwą, pełnych kwiatów o silnym zapachu. Krzew jest dość odporny i osiąga dość duże rozmiary (do 3 m), dlatego najlepiej prowadzić go przy podporach. Odmiana ta kwitnie od czerwca do października, kilkukrotnie powtarzając kwitnienie.
Kolejną odmianą róży pnącej o przyjemnym i silnym zapachu jest 'GRAND AWARD COURTYARD' o czerwonych, pełnych kwiatach. Dorasta do około 2 m wysokości, dlatego najlepiej sprawdzi się, gdy posadzimy ją przy podporach, pergolach, czy ścianach altan ogrodowych. Odmiana ta powtarza kwitnienie, jest odporna na mróz, dość silnie rosnąca i niewymagająca.
Warto wspomnieć także o pachnących odmianach róż wielkokwiatowych, uprawianych w ogrodach lub w parkach. Dekoracyjne i pachnące i pełne kwiaty tworzy np. odmiana 'EISVOGEL', której płatki mają różowo-herbaciany odcień. Rośnie dosyć szybko, osiągając około 1 m wysokości i 50 cm szerokości i powtarza kwitnienie do października.
Pełne, mocno i przyjemnie pachnące oraz trwałe, duże jasnoróżowe kwiaty tworzy też odmiana 'MAURITIA', która osiąga podobne rozmiary i była wyróżniana na międzynarodowych wystawach właśnie za aromat kwiatów.

Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcia tytułowe iVerde, Mila Supinskaya, Ruckszio, Martina Simonazzi / AdobeStock