Drzewa w ogrodzie | Sadzenie, pielęgnacja i wycinanie

Kiedy powinno się sadzić drzewa?

Drzewa sprzedawane w pojemnikach można sadzić przez cały okres wegetacyjny. Egzemplarze sprzedawane z odkrytym korzeniem (np. drzewa owocowe) sadzi się jesienią lub wczesną wiosną.

Drzewa owocowe

W Polsce najlepszy czas na sadzenie drzew owocowych to późna jesień lub wczesna wiosna. W przypadku drzew w okresie spoczynku wegetacyjnego najlepiej jest posadzić je jesienią, w okresie od połowy października do końca listopada, zanim ziemia zamarznie. Wczesna wiosna, czyli marzec lub kwiecień, to również dobry czas na sadzenie drzew owocowych, jeśli warunki pogodowe pozwalają na pracę w ogrodzie i gleba nie jest zbyt mokra. Sadzenie wiosną pozwala na szybszy start wzrostu i wegetacji drzewa.

Drzewa liściaste 

Sadzenie drzew liściastych zależy od klimatu, regionu i rodzaju drzewa, ale ogólnie najlepszy czas na sadzenie to jesień lub wczesna wiosna, gdy gleba jest wilgotna, a temperatura jest umiarkowana.

Sadzenie drzew liściastych jesienią ma wiele zalet. Drzewa mają wtedy więcej czasu na zakorzenienie przed nadejściem zimy i rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego. W okresie jesieni drzewa tracą liście i przechodzą w stan spoczynku, co zmniejsza stres związany z przesadzeniem. Ponadto jesienne deszcze i mgły zapewniają wystarczającą ilość wilgoci dla korzeni drzewa.

Wczesna wiosna, przed rozpoczęciem wegetacji, również jest dobrym czasem na sadzenie drzew liściastych, ale należy pamiętać, że wczesne wiosenne przymrozki mogą zaszkodzić młodym drzewom.

Drzewa iglaste

Sadzenie drzew iglastych na wiosnę powinno być wykonane przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego, kiedy gleba jest już w stanie rozmarzniętym, ale jeszcze nie ma zbyt wysokiej temperatury. Najlepszy czas na sadzenie drzew iglastych na wiosnę to marzec lub kwiecień.

Sadzenie drzew iglastych jesienią pozwala drzewom na osiągnięcie korzystnej dla nich fazy rozwoju przed zimą. Gleba jest wtedy jeszcze ciepła, a opady deszczu są częstsze, co sprzyja korzeniowaniu. Najlepszy czas na sadzenie drzew iglastych jesienią to okres od września do końca października.

Przy wyborze odpowiedniego terminu sadzenia drzew owocowych należy również wziąć pod uwagę warunki klimatyczne w danym regionie, ponieważ terminy sadzenia mogą się różnić w zależności od temperatury i opadów.

Jak sadzić drzewa? Krok po kroku

Glebę w ogrodzie przed posadzeniem drzew należy odchwaścić i przekopać na głębokość dwóch szpadli (nie należy jednak mieszać dolnej warstwy gleby z górną - żyźniejszą). Jeśli jest mało urodzajna, warto dodać do niej kompostu (w proporcji 1:1) oraz nawozu mineralnego (np. Azofoski - 10 g/m²). Wokół pnia posadzonego drzewa należy uformować zagłębienie i obficie podlać roślinę. Pień dobrze jest ustabilizować palikami.

Drzewa owocowe

1. Wybierz odpowiednie miejsce: Wybierz miejsce z odpowiednią ilością słońca i wilgoci, a także z odpowiednio dużą przestrzenią dla wzrostu drzewa. Upewnij się, że gleba jest odpowiednio przepuszczalna i bogata w składniki odżywcze.

2. Przygotuj dół: Przygotuj dół o głębokości i szerokości wystarczającej dla korzeni drzewa. Głębokość powinna być wystarczająca, aby korzenie drzewa zmieściły się wygodnie, a szerokość powinna być co najmniej dwukrotnie większa, niż średnica korzeni drzewa.

3. Dodaj nawóz organiczny: Dodaj nawóz organiczny, aby zapewnić składniki odżywcze dla drzewa. Możesz dodać kompost, obornik lub inny nawóz organiczny.

4. Wypełnij dół wodą: Wypełnij dół wodą, aby umożliwić korzeniom drzewa łatwe osadzenie się w glebie.

5. Umieść drzewo w dole: Umieść drzewo w dole tak, aby górna część korzeni była na poziomie gleby.

6. Wypełnij dół ziemią: Wypełnij dół ziemią, dociskając ją delikatnie, aby usunąć powietrze i umożliwić korzeniom drzewa zagnieżdżenie się w glebie.

   

   Fot. Sviatlana / Adobe Stock 

7. Uformuj kopczyk wokół drzewa: Uformuj kopczyk wokół drzewa, aby utrzymać wilgoć wokół korzeni i zapobiec spływaniu wody z powierzchni dołu.

8. Przytnij: Przycięcie drzewa przed posadzeniem może pomóc w pobudzeniu wzrostu i utrzymaniu równowagi między korzeniami a gałęziami. Usuń uszkodzone, chore lub martwe gałęzie, a także zbyt długie pędy.

9. Podlej: Podlej drzewo obficie, aby zapewnić odpowiednią ilość wody dla korzeni. Powtarzaj podlewanie regularnie przez pierwsze dwa lata po posadzeniu drzewa.

Fot. Freedomz / Adobe Stock 

Drzewa liściaste

1. Wybierz odpowiednie miejsce: Wybierz miejsce, w którym drzewo będzie miało odpowiednią ilość światła słonecznego i przestrzeni do wzrostu. Upewnij się, że gleba w tym miejscu jest odpowiednio przepuszczalna i wilgotna.
   
   
2. Przygotuj glebę: Przygotuj miejsce do sadzenia przez usunięcie chwastów i kamieni z powierzchni ziemi. Zrób dziurę, która jest dwukrotnie większa niż korzeń drzewa.
   
   
3. Umieść drzewo w dołku: Umieść drzewo w dołku, ustawiając korzeń w pionie i rozkładając go równomiernie. Upewnij się, że korzeń jest dobrze przykryty ziemią.
   
   
4. Podlej: Podlej drzewo obficie, aby pomóc mu zakorzenić się w nowym miejscu. Jeśli jest to możliwe, użyj wody z deszczówki lub wody pitnej, ale nie używaj wody zbyt zimnej ani zbyt gorącej.
   
   
5. Zabezpiecz: Zabezpiecz drzewo przed wiatrem, jeśli jest to potrzebne, aby zapobiec uszkodzeniu pędów lub gałęzi. Możesz to zrobić, umieszczając przy drzewie tyczkę i owijając ją drutem lub sznurkiem, aby drzewo się nie  przechylało. 
   
   
6. Przytnij: Przycięcie drzewa jest opcjonalne, ale może pomóc w kształtowaniu kształtu drzewa i pobudzeniu wzrostu. Przycięcie powinno odbyć się na wiosnę lub jesienią.

Fot. Drazen / Adobe Stock 

Przed posadzeniem drzewa najlepiej nieco "zruszyć" korzenie, dzięki czemu pobudzimy je do wzrostu. 

Drzewa iglaste

1. Wybierz odpowiednie miejsce: Drzewa iglaste wymagają dużo słońca i gleby o niskim pH (kwaśnej), więc wybierz miejsce z odpowiednią ilością słońca i dobrze odprowadzającą wodę glebą.
   
   
2. Przygotuj glebę: Usuń chwasty i kamienie z powierzchni ziemi. Zrób dziurę, która jest dwukrotnie większa niż korzeń drzewa.
   
   
3. Umieść drzewo w dołku: Umieść drzewo w dołku, ustawiając korzeń w pionie i rozkładając go równomiernie. Upewnij się, że korzeń jest dobrze przykryty ziemią, a nie wystaje ponad powierzchnię ziemi.
   
   
4. Podlej: Podlej drzewo obficie, aby pomóc mu zakorzenić się w nowym miejscu. Użyj wody z deszczówki lub wody pitnej, ale nie używaj wody zbyt zimnej ani zbyt gorącej.
   
   
5. Zabezpiecz: Zabezpiecz drzewo przed wiatrem, jeśli jest to potrzebne, aby zapobiec uszkodzeniu pędów lub gałęzi. Możesz to zrobić, umieszczając przy drzewie tyczkę i owijając ją drutem lub sznurkiem. 
   
   
6. Nie przycinaj: Nie przycinaj drzew iglastych, chyba że koniecznie trzeba usunąć uszkodzone lub chore gałęzie.

Jak pielęgnować drzewa po posadzeniu?

Drzewa sadzone jesienią należy zabezpieczyć przed mrozem. Koronę drzew sadzonych z odkrytym korzeniem trzeba wiosną przyciąć, skracając pędy o 1/3 długości (aby zachować równowagę między częścią nadziemną a korzeniem, który został naruszony).

W pierwszym roku po posadzeniu drzew trzeba je regularnie podlewać, a ziemię wokół drzew najlepiej wyściółkować, by ograniczyć parowanie wody z gleby i wzrost chwastów. W następnych latach drzewa należy podlewać w czasie długotrwałej suszy. Wiosną i wczesnym latem glebę wokół drzew dobrze jest nawozić kompostem lub nawozem mineralnym, w drugiej połowie lata oraz w późniejszym okresie nawożenie nie jest wskazane.

Kiedy można wyciąć drzewo? 

Zasady wycinki drzew i krzewów reguluje ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody DzU z 2004 r. nr 92, poz. 880. Zgodnie z tą ustawą, na wycięcie każdego drzewa, nawet tego, które posadziło się samemu, trzeba mieć zgodę: wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (bez zezwolenia można wycinać jedynie drzewa i krzewy owocowe).

Aby uzyskać zezwolenie, należy złożyć wniosek i odpowiednio go umotywować (konieczne jest podanie tytułu prawnego władania nieruchomością, przyczyny, z jakiej drzewo ma być usunięte, gatunku drzewa, obwodu pnia w pierśnicy, terminu planowanej wycinki oraz przeznaczenia terenu, na którym rośnie drzewo; chcąc wyciąć więcej drzew, należy podać wielkość powierzchni, z której mają być usunięte oraz obwód pnia w pierśnicy każdego z nich).

Kara za wycięcie drzew bez zezwolenia wynosi zwykle tyle, co trzykrotna wysokość opłaty za usunięcie drzew (opłatę tę ustala się na podstawie stawki, która zależy od rodzaju i gatunku drzewa oraz obwodu pnia). Termin uiszczenia opłaty za usunięcie drzewa jest odraczany na okres 3 lat, jeśli we wniosku została podana informacja, że planowane jest przesadzenie drzewa w inne miejsce albo zastąpienie go innym (opłata może wtedy zostać umorzona). Jeśli na działce, która ma być zagospodarowana, są już drzewa, warto wkomponować je w rośliny ogrodowe.

Fot. NinasCreativeCorner / Pixabay