9 zalet podwyższonych grządek. Powody, dla których ogrodnicy je pokochali

Rodzaje podwyższonych grządek i stosowane materiały

Podwyższoną grządkę można zbudować samodzielnie, np. ze starych desek lub elementów pozyskanych z rozbiórki starej szopy czy altany. Na rynku jest też wiele gotowych konstrukcji do złożenia. Wykonane są z drewna, betonu lub tworzywa. Mogą mieć rozmaite wymiary i kształty, bardzo często można je rozbudowywać i dostosowywać do własnych potrzeb.

Niezależnie jednak od rodzaju i materiału, z jakiej wykonana jest konstrukcja, ma wiele zalet jeśli chodzi o uprawę roślin. Wybierając lub budując grządkę podwyższoną, podobnie jak inne elementy architektury ogrodowej, dopasuj ją do innych elementów znajdujących się wokół domu i do stylu założenia oraz dominujących w nim kolorów.

Pamiętaj o tym, że apetyt rośnie w miarę jedzenia, więc zmierz powierzchnię, jaką uzyskasz do uprawy, aby mieć miejsce na wszystko, co zamierzasz wysiać lub posadzić. Jeśli już masz grządki tradycyjne, szybko przekonasz się, że nowy sposób uprawy jest korzystny nie tylko dla twojego zdrowia, ale też dla zdrowia roślin i gleby.

Fot. vejaa,  Nadezda Verbenko / AdobeStock

Podwyższone grządki dają możliwość uprawy w miejscach, gdzie znajduje się nieprzepuszczalna nawierzchnia

Za co ogrodnicy kochają podwyższone grządki?

Marzysz o bujnych plonach i wygodnej pracy w ogrodzie? Podwyższone grządki to rozwiązanie, które pokochali ogrodnicy na całym świecie! Odkryj 9 korzyści, jakie niesie ze sobą uprawa w podwyższonych grządkach – od zdrowszych roślin i mniejszej ilości chwastów po ergonomię pracy i oszczędność wody. Przekonaj się, dlaczego warto zainwestować w ten praktyczny i estetyczny element ogrodu.

1 – uprawiasz bez wysiłku

Jedną z największych zalet podwyższonych grządek jest to, że aby przygotować miejsce do uprawy nie trzeba ani przekopywać gleby, ani jej mocno odchwaszczać, aby uzyskać miejsce gotowe do uprawy roślin.

Stawiasz konstrukcję raz, raz wypełniasz ją zasobnym w składniki odżywcze podłożem i przy niewielkim nakładzie pracy masz puszystą i bogatą ziemię, która tylko czeka na rozsadę i nasiona.

Jedyne, co należy robić, to uzupełniać warstwy, dodając kompostu, ściółki, ścinki trawy ze skoszonego trawnika czy dobrze przerobionego obornika pod koniec sezonu. Ściółka i materiał roślinny wzbogacają podłoże i rozluźniają jego strukturę. Podłoża wewnątrz grządki nie należy przekopywać, aby nie niszczyć znajdujących się w nim mikroorganizmów.

2 – masz bogate podłoże do roślin

Kolejnym plusem uprawy na podwyższonych grządkach jest to, że wiesz na czym uprawiasz, na jakim podłożu (w przeciwieństwie do upraw w gruncie, gdzie tak naprawdę do końca nie wiesz co znajduje się w ziemi, jeśli nie masz wyników badań gleby). Możesz samodzielnie kontrolować i zadbać o to, jak bogate i żyzne jest podłoże i czy jest odpowiednio dostosowane do gatunków, które w nim będą rosły.

To ma szczególnie duże znaczenie, gdy chcesz uprawiać warzywa, zioła czy gatunki owocowe w warunkach miejskich lub w miejscu, gdzie nie ma dostępu do gruntu (np. taras, patio), albo gdy dysponujesz bardzo zbitą glebą lub wręcz przeciwnie, piaszczystą i zbyt szybko przesychającą i jałową.

Podwyższoną grządkę możesz wypełnić na początku mieszanką ziemi ogrodowej, uniwersalnego podłoża do roślin i kompostu. Pod zakończeniu upraw wysiej w grządce rośliny na zielony nawóz lub wyściółkuj ziemię dobrze przerobionym kompostem. Takie postępowanie sprawi, że każdego roku będziesz mieć bogate w składniki odżywcze podłoże o odpowiedniej strukturze.

Fot. vintagepix, Wellnhofer Designs / AdobeStock

Aby uzyskiwać zdrowe i duże plony z podwyższonych grządek, zadbaj o żyzne podłoże – ziemia to podstawa

3 – ergonomia i możliwość dostosowania do własnych potrzeb

Jednym z najważniejszych czynników, jakie przemawiają za uprawą na podwyższonych grządkach jest wygoda i brak potrzeby schylania się. Taki rodzaj upraw można dostosować do swojego wzrostu oraz możliwości manualnych, aby móc dosięgnąć do każdej rośliny znajdującej się w ziemi, podlewać uprawy bez większego wysiłku i pielęgnować je, nie nadwyrężając kręgosłupa, nie obciążając pleców, ramion, szyi czy kolan. Dlatego zwykle grządki buduje się tak, by dosięgały do naszej talii.

W przypadku, gdy grządka ma służyć osobie poruszającej się na wózku, trzeba dostosować nie tylko jej wysokość, ale i szerokość, aby każde miejsce było dostępne. W każdym przypadku trzeba zwrócić uwagę na powierzchnię zewnętrzną ścianek – muszą być gładkie, aby nie powodowały zadrapań czy otarć na skórze bądź naszym ubraniu.

Ułatwienie w uprawie roślin może stanowić także deska przymocowana do górnej krawędzi grządki i pozwalająca przysiąść, oprzeć się lub odłożyć narzędzia w czasie pracy.

4 – ograniczasz ilość chwastów

Uprawa na podwyższonych grządkach jest mniej narażona na pojawianie się chwastów, a jeśli już jakieś się pojawią, łatwo je zauważyć i wyrwać. Jeśli podczas zakładania grządki bez dna widzisz w podłożu dużą ilość silnie rosnących chwastów, najpierw połóż na dnie warstwę gałęzi, kartonów, gazet lub organiczną tkaniną lub warstwę darni – to stłumi chwasty. 

Budując niską grządkę upewnij się, że nie tylko na dnie, ale i przy krawędziach znajduje się materiał, który ochroni uprawy przed chwastami.

Fot. trongnguyen / AdobeStock

Uprawa w podwyższonych grządkach jest mniej narażona na ataki ślimaków. Na pionowej nawierzchni łatwo je zauważyć

5 – stwarzasz barierę dla gryzoni i ślimaków

Podwyższone grządki są na tyle wysokie, że blokują dostęp gryzoniom, które często podgryzają uprawy, np. roślin okopowych znajdujących się na poziomie gruntu. Jeśli w twojej okolicy zauważane są gryzonie lub szkody związane z ich żerowanie na roślinach, grządkę od dołu możesz zabezpieczyć, układając na jej dnie warstwę drucianej siatki. Siatka zatrzyma gryzonie, ale nie utrudnia życia mikroorganizmom, nie zatrzymuje wody i nie hamuje wymiany gazowej w podłożu.

Pionowe ściany podwyższonych grządek to również bariera dla ślimaków, które często spędzają sen z oczu właścicielom tradycyjnych warzywników.

6 – pracujesz na pulchnym podłożu

Nawet niewielkie podwyższenie grządki (30-40 cm ponad poziom) sprawi, że podłoże pod uprawą będzie pulchniejsze niż to znajdujące się niżej – jeśli w ogrodzie masz twardą, zbitą ziemię, np. gliniastą, łatwiej jest podwyższyć grządkę niż starać się rozluźnić istniejącą glebę.

Choć może się to wydawać mało istotne, tak naprawdę pulchna ziemia daje korzeniom lepsze warunki do rozwoju. W takim podłożu rośliny są mniej narażone na stres, lepiej pobierają składniki odżywcze, wodę i tlen. Większość warzyw w takich warunkach szybciej rośnie, osiąga większe rozmiary oraz lepiej plonuje.

Dlatego jeśli nie masz w ogrodzie miejsca do uprawy warzyw i innych roślin jadalnych, gdyż podłoże jest albo mocno zagęszczone wskutek chodzenia, albo wyłożone jest nawierzchnią, najlepszym sposobem na rozwiązanie problemu jest budowa podwyższonej grządki.

Fot. Maryana / AdobeStock

W podwyższonej grządce można uprawiać także fasolę, groch czy fasolnik chiński, czyli rośliny wymagające podpór. Wystarczy niewielka kratka przy jednej z krawędzi

7 – zwiększasz plony

Podwyższone grządki szybciej się ogrzewają wiosną i można w nich zacząć wysiewać wcześniej niż w gruncie. Lepiej też trzymają ciepło. Ponieważ znajduje się w nich lepsze podłoże niż w gruncie, dają wyższe plony niż tradycyjne zagony. Można je lokalizować w ciepłych, słonecznych, osłoniętych od wiatru miejscach, co także wpływa na zwiększenie plonów, gdyż rośliny znajdujące się w takich warunkach lepiej i szybciej się rozwijają.

W luźnej i pulchnej ziemi można posadzić na metr kwadratowy większą liczbę sadzonek, co także pozwala uzyskać większe plony.

8 – ograniczasz odpływ wody i erozję gleby

Coraz częściej w naszych warunkach klimatycznych pojawiają się ekstremalne sytuacje pogodowe, takie jak nagłe i bardzo obfite opady. Jeśli twój ogród znajduje się na nachylonej działce, podwyższone grządki sprawią, że podłoże spomiędzy roślin nie będzie wymywane przez wodę, nie będzie narażone nie tylko na spływającą wodę (która swoją siłą może uszkodzić rośliny), ale też na wymywanie składników odżywczych oraz pożytecznych mikroorganizmów. 

9 – zmniejszasz ilość stosowanych środków chemicznych

Mniej chwastów i szkodników, mniej pielenia i więcej ściółkowania oraz wzbogacania podłoża kompostem lub ziemią liściową, a także mulczowanie słomą i liśćmi to zdrowsza gleba, sposób na rezygnację ze środków chemicznych oraz zdrowsze rośliny i zdrowsze, smaczniejsze plony. 

Jak widać, uprawa roślin w podwyższonych grządkach może dać mnóstwo satysfakcji i przynieść korzyści dla zdrowia. A przy okazji zmniejsza wydatki oraz prowadzi do uprawiania ogrodu w sposób ekologiczny.

Zdjęcia tytułowe: epiximages, vejaa / AdobeStock