Iksora szkarłatna (Ixora coccinea) to roślina z rodziny marzanowatych (Rubiaceae), pochodząca z tropikalnych regionów Azji. W Polsce, ze względu na wymagania klimatyczne, uprawiana jest wyłącznie w pojemnikach jako roślina doniczkowa, rzadziej w oranżeriach.
Wygląd iksory szkarłatnej – co ją charakteryzuje?
Iksora szkarłatna w naturze rośnie jako zimozielony krzew o rozłożystym pokroju, osiągający do 2 metrów wysokości. Jako roślina doniczkowa jest niższa, ma kompaktowy pokrój i tworzy liczne, cienkie, ale sztywne pędy, które z czasem drewnieją u podstawy. Jej liście są skórzaste, błyszczące, ciemnozielone, eliptyczne, o długości do 10 cm, rozmieszczone naprzeciwlegle. W sprzyjających warunkach utrzymują się na roślinie przez cały rok, co dodatkowo zwiększa jej walory ozdobne.
Roślina zakwita najintensywniej latem, ale przy zapewnieniu odpowiednich warunków świetlnych i temperatury – także zimą. Tworzy gęste kwiatostany w formie kulistych baldachów, składające się z dziesiątek drobnych, czteropłatkowych kwiatków. Ich kolor, zależnie od odmiany, może być intensywnie szkarłatny, czerwony, różowy, żółty lub łososiowy. Kwiaty osadzone są na wierzchołkach pędów i potrafią utrzymywać się przez wiele tygodni. Owocami są małe, czerwone, kuliste jagody, ale w uprawie doniczkowej rzadko się zawiązują.
🟢 Największe targi ogrodnicze w Polsce: Nowości roślinne, konkursy, kiermasze, wykłady i inspiracje. Zieleń to Życie 2025 już we wrześniu!
Wymagania uprawowe – światło i ciepło to podstawa
Iksora szkarłatna to typowa roślina tropikalna, dlatego jej uprawa w polskich warunkach, latem sprawdza się jako roślina doniczkowa na większy taras, a w zimniejszych miesiącach wymaga ciepłych pomieszczeń lub szklarni. Lubi stanowiska bardzo jasne, ale z rozproszonym światłem. Podłoże powinno być lekko kwaśne (pH 5-6), żyzne i przepuszczalne. Zaleca się ziemię dla roślin kwasolubnych, np. z dodatkiem torfu i perlitu. Doniczki muszą mieć dobry drenaż.
Najlepiej rośnie w temperaturze 18-25°C, a zimą nie powinna być wystawiana na chłód poniżej 15°C. Źle znosi przeciągi, gwałtowne zmiany temperatury i suche powietrze. Idealna wilgotność powietrza to 60-70%.
Pielęgnacja – jak dbać o iksorę?
- Roślina wymaga regularnego podlewania, ale nie znosi zalewania – podłoże powinno być stale lekko wilgotne, jednak nigdy mokre. Najlepiej podlewać ją odstaną wodą o temperaturze pokojowej, najlepiej przegotowaną lub deszczówką (by uniknąć zasolenia gleby, na które iksora jest wrażliwa).
- W okresie wegetacyjnym warto zasilać roślinę co 2-3 tygodnie nawozem dla roślin kwasolubnych, najlepiej płynnym. Od jesieni do wiosny nawożenie należy ograniczyć lub całkowicie przerwać.
- Cięcie nie jest konieczne, ale można je wykonywać wczesną wiosną – skracając pędy, by zachować ładny, zwarty pokrój. Cięcie pobudza też roślinę do intensywniejszego krzewienia i lepszego kwitnienia.
- Na zimę roślinę koniecznie trzeba przenieść do pomieszczenia, gdyż nie toleruje spadków temperatury poniżej 15°C. Zimą podlewanie ogranicza się, a roślina może wejść w stan spoczynku.
Choroby i szkodniki – co zagraża iksorze?
Iksora szkarłatna jest dość wrażliwa na warunki uprawy, dlatego nieodpowiednia pielęgnacja może prowadzić do problemów. Przy zbyt twardej wodzie i wysokim pH gleby często pojawiają się chlorozy liści, a także zaburzenia wzrostu i brak kwitnienia.
W suchym powietrzu i przy przesuszeniu może zostać zaatakowana przez przędziorki, mszyce lub wełnowce.
Zastosowanie – ozdoba wnętrz i oranżerii
Iksora szkarłatna to doskonała roślina doniczkowa do jasnych salonów, ogrodów zimowych i oranżerii. Sprawdza się też na tarasach i balkonach latem, o ile zapewnimy jej ochronę przed silnym słońcem i przeciągami.
Jej intensywnie kolorowe kwiaty przyciągają wzrok i nadają wnętrzom egzotycznego charakteru. To roślina polecana zarówno dla kolekcjonerów roślin tropikalnych, jak i dla miłośników klasycznej uprawy pokojowej.
Ciekawostki o iksorze szkarłatnej
iksora szkarłatna w krajach anglojęzycznych znana jest jako "Jungle Geranium", czyli pelargonia z dżungli. Nazwa ta nawiązuje do kształtu jej kwiatostanów.
Zdjęcia: Nguyen Thi Nhu Quynh, huythoai, Sharoh, ViniSouza128, nature, Vusal / AdobeStock