Róża damasceńska (Rosa damascena) jest gatunkiem należącym do rodziny różowatych (Rosaceae). Pochodzi z rejonów Bliskiego Wschodu, gdzie była uprawiana już od czasów starożytnych. Obecnie jest uprawiana głównie w celach ozdobnych oraz dla produkcji olejku różanego, wody różanej i suszonych płatków. Jest to roślina, którą najczęściej spotyka się w ogrodach, parkach oraz w uprawach przemysłowych, głównie w Bułgarii, Turcji, Maroku i południowej Rosji.
Jak wygląda róża damasceńska?
Róża damasceńska jest krzewem osiągającym wysokość od 1 do 2 metrów. Roślina ta charakteryzuje się wzniesionym, rozłożystym pokrojem. Jej pędy są pokryte kolcami, które są szczególnie widoczne na pędach kwiatowych. Liście róży damasceńskiej są nieparzysto-pierzaste, zazwyczaj składają się z pięciu listków o podłużnie-jajowatym kształcie. Listki te są owłosione na spodniej stronie, co nadaje im charakterystyczny, miękki wygląd.
Kwitnienie tej rośliny przypada na późną wiosnę lub wczesne lato, jednak niektóre odmiany mogą kwitnąć powtórnie jesienią. Kwiaty róży damasceńskiej są pełne, o różnej barwie, choć najczęściej spotyka się odcienie różu. Czasami zdarzają się również kwiaty o barwie białej. Są one wyjątkowo pachnące.
Wymagania uprawowe róży damasceńskiej
Róża damasceńska najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, choć toleruje także lekki półcień. Preferuje żyzne, przepuszczalne gleby o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Jest rośliną mrozoodporną, co oznacza, że dobrze znosi zimowe warunki klimatyczne, jednak młodsze rośliny mogą wymagać okrycia na zimę.
Rozmnażanie róży damasceńskiej odbywa się głównie przez sadzonki pędowe oraz poprzez podział starszych krzewów. Jest to roślina łatwa w uprawie, o ile zapewni się jej odpowiednie warunki glebowe i stanowiskowe.
Pielęgnacja róży damasceńskiej
Pielęgnacja róży damasceńskiej obejmuje regularne podlewanie, zwłaszcza w okresach suszy. Roślina ta wymaga także systematycznego nawożenia, najlepiej wiosną, przy użyciu nawozów organicznych lub specjalnych nawozów do róż.
Cięcie róży damasceńskiej powinno być przeprowadzane wczesną wiosną, aby usunąć martwe lub uszkodzone pędy oraz pobudzić roślinę do bujniejszego wzrostu i kwitnienia.
Choroby i szkodniki róży damasceńskiej
Róża damasceńska, jak wiele innych róż, może być atakowana przez choroby grzybowe, takie jak mączniak prawdziwy czy czarna plamistość. Do najczęściej spotykanych szkodników należą mszyce, przędziorki oraz larwy motyli. W celu ochrony rośliny zaleca się regularne monitorowanie jej stanu oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony roślin.
Zastosowanie róży damasceńskiej
Róża damasceńska jest przede wszystkim uprawiana jako roślina ozdobna, ale jej znaczenie wykracza daleko poza walory estetyczne. Kwiaty tej róży są wykorzystywane do produkcji olejku różanego, który jest jednym z najdroższych i najbardziej cenionych olejków eterycznych na świecie. Olejek ten znajduje zastosowanie w perfumerii (róża damasceńska jest ceniona w przemyśle perfumeryjnym od dziesięcioleci), kosmetyce oraz aromaterapii. Woda różana, będąca produktem ubocznym destylacji olejku, jest używana w kuchni, zwłaszcza w deserach oraz do pielęgnacji skóry.
Suszone płatki róży damasceńskiej są również popularnym dodatkiem do herbat, naparów i nalewek, które mają działanie uspokajające i relaksujące. Owoce tej róży są bogate w witaminę C i mogą być stosowane jako składnik suplementów diety oraz przetworów spożywczych.
Zdjęcia: didka, YURII Seleznov, RaDa / AdobeStock