Ostrokrzew bukszpanowy (Ilex crenata), nazywany też bukszpanolistnym lub karbowanolistnym to duży krzew z rodziny ostrokrzewowatych (Aquifoliaceae). Gatunek pochodzi z Azji Wschodniej (min. Chiny, Korea, Japonia), ale w postaci odmian jest też uprawiany w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Jak wygląda ostrokrzew bukszpanowy?
Ostrokrzew bukszpanowy w naturze może dorastać nawet do 6-10 m wys, jednak w uprawie rzadko przekracza 2 m. Roślina tworzy liczne, cienkie, rozgałęzione pędy, gęsto pokryte układającymi się skrętolegle małymi, ciemnozielonymi, błyszczącymi, jajowatymi, wiecznie zielonymi, drobno-piłkowanymi liśćmi, przypominającymi liście bukszpanu (stąd nazwa gatunkowa).
Ostrokrzew bukszpanowy jest dwupienny, dlatego na jednych egzemplarzach tworzy kwiaty żeńskie, na innych męskie. Kwitnie wiosną (V-VI), rozwijając drobne, białe, niepozorne, miododajne kwiaty, zebrane w małe pęczki w kątach liści. Po zapyleniu z kwiatów żeńskich tworzą się małe, czarne, kuliste owoce (jagody).
Jakie wymagania uprawowe ma ostrokrzew bukszpanowy?
Ostrokrzew bukszpanowy najlepiej czuje się na słonecznych lub pólcienistych, ciepłych, zacisznych, osłoniętych od wiatru stanowiskach i żyznej, próchniczej, świeżej, przepuszczalnej, lekko wilgotnej glebie najlepiej o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie pH. Jego mrozoodporność jest umiarkowana (znosi mróz tylko do ok. -18° / -15°C), dlatego polecany jest do uprawy w najcieplejszych rejonach kraju.
Ostrokrzew bukszpanowy najlepiej rozmnażać z sadzonek pędowych, ale gatunek można też rozmnażać za pomocą siewu nasion.
Pielęgnacja ostrokrzewu bukszpanowego
Na terenach z bardziej surowymi zimami może przemarzać, dlatego powinien być zabezpieczany przed mrozem np. włókniną.
Krzew doskonale znosi natomiast ciecie i bardzo ładnie się zagęszcza, dlatego bez obaw można go przycinać i formować, przeprowadzając zabieg wczesną wiosną (III-IV).
Uprawiany w doniczkach musi być odpowiednio zimowany. Przed jesiennymi mrozami (X-XI) przestawia się go do nieogrzewanego, jasnego pomieszczenia. To niezbędne, gdyż rośliny w pojemnikach są jeszcze mniej odporne na mróz niż te uprawiane w gruncie.
Choroby i szkodniki ostrokrzewu bukszpanowego?
Ostrokrzew bukszpanowy uważany jest za gatunek stosunkowo odporny na choroby i szkodniki. Nie zagrażają mu też popularne choroby i szkodniki atakujące bukszpany (np. zamieranie pędów, fytoftoroza czy plamistości liści lub ćma bukszpanowa).
Zastosowanie ostrokrzewu bukszpanowego w ogrodzie
Ostrokrzew bukszpanowy w cieplejszych rejonach kraju może być piękną, zimozieloną rośliną żywopłotową, traktowaną jako alternatywa dla często chorujących i porażanych przez ćmę bukszpanową bukszpanów. Jednak na terenach chłodniejszych raczej nie warto wykorzystywać go do tego celu, bo może przemarzać. Znakomicie nadaje się natomiast na topiary (strzyżone figury roślinne) i ogrodowe drzewka bonsai, które w razie potrzeby można łatwo zabezpieczyć na zimę, okrywając je włókniną.
Krzew może być też wykorzystywany w kompozycjach ozdobnych z innymi krzewami i bylinami. Można też tworzyć z niego formy kuliste, które pięknie prezentują się w szpalerach wzdłuż chodników i ścieżek. Roślina nadaje się również do uprawy w doniczkach na balkonach i tarasach.
Wybrane odmiany ostrokrzewu bukszpanowego
- 'Golden Gem' – odm. żeńska, karłowa, pokrój rozłożysty, młode liście żółte, z czasem zieleniejące, wys ok. 1 m
- 'Glorie Dwarf' – odm. męska, liście drobne, jajowate, pokrój gesty, wzniesiony, wys ok. 1-1,5 m
- 'Convexa' – (zdj. 3) liście jajowate, małe, wypukle, pokrój gęsty, idealna do formowania, wys ok. 1,5 m
Zdjęcia: tamu, misumaru51shingo, Helen, / AdobeStock