Janowiec barwierski (Carthamus tinctorius)

Janowiec barwierski (Genista tinctoria) to niewysoki krzew z rodziny bobowatych (Fabaceae). Na stanowiskach naturalnych można go spotkać w Azji i Europie, w tym także w Polsce, gdzie uznawany jest za gatunek rodzimy. Bywa też uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna.

Janowiec barwierski dorasta do ok. 40-60/100 cm wys. i tworzy cienkie, rozgałęzione, sztywne, rózgowate, wzniesione lub lekko pokładające się pędy, gęsto pokryte drobnymi, zielonymi, wąskolancetowatymi, ostro zakończonymi liśćmi, których blaszka od spodu i na brzegach może być jedwabiście owłosiona. Na pędzie liście układają się naprzemianlegle i zamiast ostrych cierni posiadają u podstawy małe przylistki. Starsze pędy są zwykle nagie, a młode delikatnie omszone.

Janowiec kwitnie w lecie – VI-VIII. Na szczytach młodych pędów rozwijają się bardzo liczne, małe, motylkowate, dwuwargowe, złocistożółte kwiaty, zebrane w gęste grona. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owocostany, mające postać spłaszczonych, wydłużonych, początkowo zielonych, a po dojrzeniu suchych i brunatnych strąków, zawierających okrągłe nasiona.

Wymagania i uprawa

Janowiec barwierski w uprawie oczekuje słonecznego i ciepłego stanowiska oraz niezbyt żyznej, a nawet ubogiej, przepuszczalnej i dość suchej gleby, najlepiej o lekko kwaśnym lub kwaśnym odczynie pH. Bardzo źle znosi mokre, ciężkie i zimne podłoża, na których źle się rozwija i słabo kwitnie, a zimą łatwo przemarza.

Na dobrych stanowiskach jest natomiast dostatecznie mrozoodporny i tylko silniejsze mrozy mogą uszkodzić wierzchołki jego pędów, które wiosną można przyciąć.

Roślina dobrze znosi ciecie i ładnie zagęszcza się po zabiegu, dlatego warto przyciąć ją także po kwitnieniu, tym bardziej, że z wiekiem jej dolne pędy lubią ogałacać się z liści. Janowic nie lubi przesadzania, dlatego warto dobrze przemyśleć jego miejsce w ogrodzie.

Janowca można rozmnażać za pomocą zielnych sadzonek pędowych lub przez wysiew nasion.

Zastosowanie

Janowiec barwierski w ogrodzie najlepiej prezentuje się na słonecznych rabatach w towarzystwie ozdobnych krzewów iglastych i bylin (np. czyściec wełnisty, krwawnik). Dobrze wygląda też na wrzosowiskach i w widnych ogrodach leśnych. Może być również sadzony na murkach i skarpach.

Wybrane odmiany

• 'Royal Gold' – kwiatostany duże, intensywnie żółte, wys. ok. 0,5-0,7 m.
  
  

Ciekawostki

Żółty barwnik, obecny w kwiatach janowca, był dawniej wykorzystywany do barwienia tkanin, co wyjaśnia nazwę gatunkową rośliny.

Janowiec barwierski jest też rośliną zarówno trującą (w większych dawkach) jak i leczniczą, gdyż w dawkach terapeutycznych jego ziele posiada właściwości moczopędne i przeczyszczające, a także wspomaga pracę serca i reguluje ciśnienie krwi. Ze względu na właściwości trujące, preparatów z rośliny lepiej jednak nie przygotowywać we własnym zakresie.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!