Polyscias (Polyscias) to rodzaj roślin z rodziny araliowatych (Araliaceae), do którego zalicza się ponad 100 gatunków pochodzących z tropikalnych rejonów świata (m.in. Nowa Kaledonia). Kilka z nich uprawia się jako rośliny ozdobne.
Polyscias to wysokie, gęste krzewy lub wielopniowe, niewielkie drzewa, dorastające do ok. 6-7 m wys. (w uprawie ok. 1,5-2 m.). Rośliny tworzą sztywne, wzniesione, rozgałęzione pędy, w górnej części pokryte długoogonkowymi liśćmi, które w zależności od gatunku i odmiany, mogą mieć różny kształt.
Rośliny w naturze zakwitają, wydając drobne, białe kwiaty, zebrane w kłosowe kwiatostany, ale w uprawie kwitną rzadko.
Wymagania i uprawa
Polyscias to roślina dość wymagająca. Oczekuje bardzo jasnego, ale osłoniętego przed bezpośrednim słońcem stanowiska i żyznego, próchniczego, przepuszczalnego podłoża. Nie lubi zalania, ale nie toleruje też suszy, dlatego powinna być podlewana systematycznie, lecz umiarkowanie.
Roślina oczekuje także wysokiej wilgotności powietrza, dlatego warto ustawić w jej pobliżu nawilżacz powietrza. Polyscias przez cały rok musi mieć też zapewnioną dość wysoką temperaturę, która latem powinna wynosić ok. 22-26°C, a zimą ok. 18-22°C (temp. nigdy nie może spadać poniżej 15°C).
Polyscias jest niezwykle wrażliwy na błędy uprawowe, na które reaguje niemal natychmiastowym zrzucaniem liści! (nie toleruje zalania, suszy, zimnych przeciągów, chłodu, cienia i suchego powietrza).
Wiosną, gdy roślina podejmie intensywną wegetację, można ją przesadzić do nowej doniczki. W tym czasie można też skorygować jej pokrój poprzez niskie przycięcie jednego z najstarszych pędów, dzięki czemu roślina ładniej się rozkrzewi.
Polyscias w domowych warunkach rozmnaża się dość trudno, można jedynie spróbować podzielić starsze egzemplarze przy okazji wiosennego przesadzania.
Zastosowanie
Polyscias ze względu na swój atrakcyjny, gęsty, krzaczasty pokrój, najlepiej prezentuje się w dużej donicy jako soliter. Może być też wykorzystany do tworzenia drzewka bonsai. Młode egzemplarze przez krótki czas mogą być również elementem kompozycji w szkle.
Rośliny bardzo dobrze będą się też czuły w widnych, wilgotnych łazienkach.
Wybrane gatunki i odmiany
- Polyscias scutellaria – tworzy kilka wzniesionych, sztywnych, dość grubych, drewniejących pędów i posiada gęsty, krzaczasty pokrój (wys. ok. 1,5-2 m). W górnej części pędów rozwija liczne, osadzone na niemal pionowych, cienkich, sztywnych, długich ogonkach skórzaste, okrągłe, zielone, błyszczące liście, z wyraźnie zaznaczonym unerwieniem i ząbkowanym brzegiem. Popularna odmiana to 'Fabian' (zdj. 1, 4).
- Polyscias balfouriana – nazwa często traktowana jako synonim p. scutellaria, ale to osobny gatunek, tworzący złożone, a nie pojedyncze liście. Ciekawe odm. to 'Roble' (liście pierzaste) i 'Marginata' (liście z kremowym, rozlewającym się obrzeżeniem, zdj. 2).
- Polyscias fruticosa – tworzy kilka wzniesionych, sztywnych, drewniejących pędów i posiada krzaczasty pokrój (wys. ok. 1,5-2 m). Jej liście są długie, pierzaste, złożone z długich, wąskich, lancetowatych, ząbkowanych na brzegach, zielonych listków, układających się naprzeciwległymi parami wzdłuż ogonka liściowego (zdj. 3).
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Floradania.dk