Spis treści
Galtonia biaława, galtonia biała (Galtonia) nazywana też błyszczącą lub bardzo często hiacyntem letnim, to cebulowa bylina z rodziny szparagowatych (Asparagaceae). Pochodzi z południa Afryki, ale jest też uprawiana w innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Co to galtonia i jak wygląda?
Galtonia w czasie kwitnienia może dorastać nawet do 1-1,5 m. wys. Wiosną rozwija długie, wąskolancetowate, mieczowate, zielone liście, zabrane w duże, rozłożyste kępy.
Galtonia biaława kwitnie latem (VII-IX). Spomiędzy liści wyrasta wzniesiony, sztywny, nagi, gruby, bezlistny, okrągły w przekroju pęd kwiatostanowy, zwieńczony luźnym kwiatostanem złożonym z kilkudziesięciu niedużych kwiatów, mających kształt wydłużonych, białych (brak odmian kolorowych), zwisających dzwoneczków, osadzonych na krótkich, zielonych szypułkach. Kwiaty w pąkach są zielonkawe i w kwiatostanie rozwijają się stopniowo od dołu do góry, dzięki czemu kwitnienie może trwać nawet miesiąc.
Częścią podziemną galtonii jest duża wieloletnia cebula o jasnej łusce.
Wymagania i uprawa galtonii
Galtonia z racji swego pochodzenia kocha słońce i ciepło, dlatego powinna być sadzona na stanowiskach osłoniętych, ciepłych, słonecznych oraz na ciepłych, żyznych, próchniczych, przepuszczalnych, ale stale lekko wilgotnych glebach. W naszym klimacie rośliny nie są dostatecznie mrozoodporne
Galtonię sadzi się wiosną (k.IV-V), na głębokość równą trzykrotnej wysokości cebuli.
Jest to roślina, którą trzeba zimować w pomieszczeniu, dlatego jesienią (k. IX-X) cebule należy wykopać, oczyścić z resztek liści i kwiatów, a następnie przechować przez zimę w chłodnym (ok. 5°C), ciemnym pomieszczeniu. W najcieplejszych rejonach kraju udaje się zostawiać cebule w gruncie ale należy wtedy stosować grubą warstwę ochronna przed zimnem.
● Nie przegap: Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści
Galtonię można rozmnażać też podział i wysiew nasion. Warto wiedzieć, że wysiewanie jest dość kłopotliwe i mało efektywne (wiosną należy wysiewać nasiona do ciepłego podłoża pod osłonami, a siewki wysadzać do gruntu po minięciu wiosennych przymrozków, cebule jesienią trzeba wykopać i posadzić ponownie w kolejnym roku, mogą zakwitnąć dopiero po 2-3 latach uprawy). Rośliny te rzadko też tworzą potomne cebulki przybyszowe.
Pielęgnacja galtonii
W sezonie wegetacyjnym roślina oczekuje systematycznego zasilania nawozami dla roślin kwitnących i podlewania w okresach suszy.
W porze kwitnienia warto usuwać z pędów przekwitające, dolane kwiaty, aby nie szpeciły całej rośliny. Taki zabieg wydłuża też kwitnienie galtonii.
Zastosowanie galtonii
Galtonia biaława to piękna i okazała roślina. W ogrodzie najlepiej prezentuje się w jednogatunkowych grupach ale warto ją zestawiać w bliskim sąsiedztwie z innymi roślinami, gdyż jej liście nie są zbyt ładne. Dobrze wygląda w towarzystwie rudbekii, jeżówek, liliowców, mieczyków, liatr kłosowych czy agapantów. Warto pamiętać, że zasłonięta przez wyższe gatunki, szybko zacznie marnieć!
Rośliny pięknie wyglądają także w dużych donicach na balkonach, tarasach lub ogrodowym patio.
Gdzie kupić cebule galtonii?
Galtonia biaława w formie cebul gotowych do wysadzenia pojawia się wiosną. Nie jest to popularna roślina w Polsce dlatego prędzej niż w sklepach stacjonarnych znajdziemy ją w sklepach internetowych, takich jak:
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iBulb
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
