Żeleźniak kaszmirski (Phlomis cashmeriana), to roślina należąca do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), która pochodzi z górzystych regionów (nawet 3000 m n.p.m.) Azji Środkowej. W ogrodach jest sadzona jako ciekawa bylina wieloletnia.
Wygląd i cechy charakterystyczne żeleźniaka kaszmirskiego
Żeleźniak kaszmirski tworzy okazałe kępy osiągające do 80-100 cm wysokości, a przy odpowiednich warunkach nawet więcej. Jego pędy są wyprostowane, sztywne i delikatnie owłosione. Największą ozdobą rośliny są duże, sercowate, filcowato owłosione liście, które dorastają do 15-20 cm długości i mają charakterystyczny, srebrzysto-zielony kolor. Miękkie w dotyku, przypominające aksamit liście sprawiają, że roślina jest atrakcyjna również wtedy, gdy nie kwitnie.
Kwitnienie przypada na czerwiec i lipiec, a czasem może trwać do sierpnia. Kwiaty mają delikatny, liliowofioletowy kolor i są zebrane w okółkach osadzonych regularnie wzdłuż łodygi (kłos pozorny). Ten sposób ułożenia kwiatów to cecha charakterystyczna roślin z rodziny żeleźniaków.
🟢 Ogrodowa lista zakupów: Co warto kupić w czerwcu? Polecamy: nawozy, preparaty, podłoża, dekoracje, narzędzia i książki
Po kwitnieniu pojawiają się dekoracyjne owocostany, które warto pozostawić na roślinie – nie tylko zdobią jesienne rabaty, ale też stanowią schronienie dla pożytecznych owadów.
Wymagania uprawowe żeleźniaka kaszmirskiego
Żeleźniak kaszmirski wymaga odpowiednich warunków siedliskowych, aby w pełni rozwinąć swój potencjał dekoracyjny. Najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach, choć toleruje też lekki półcień – wtedy jednak może kwitnąć mniej obficie.
Preferuje gleby przepuszczalne, lekkie, umiarkowanie suche lub świeże, najlepiej o odczynie obojętnym do lekko zasadowego. Źle znosi nadmierne zawilgocenie podłoża, zwłaszcza zimą. Z tego względu dobrze sprawdza się na glebach żwirowych, piaszczysto-gliniastych, a nawet na ubogich skarpach.
Roślina jest mrozoodporna (do około -23°C), ale w surowszych rejonach Polski warto ją okryć na zimę, zwłaszcza młode okazy. Dobrym rozwiązaniem jest zabezpieczenie podstawy rośliny kopczykiem z kory lub suchych liści.
Rozmnażanie żeleźniaka możliwe jest przez podział starszych kęp (najlepiej wczesną wiosną) lub przez wysiew nasion, choć ten drugi sposób jest wolniejszy i mniej pewny.
Jak dbać o roślinę?
- Żeleźniak kaszmirski wymaga umiarkowanego podlewania – tylko w czasie długotrwałych susz warto go podlewać, szczególnie w pierwszym roku po posadzeniu.
- Wystarczy zastosowanie kompostu lub nawozu organicznego wiosną. Nawozy mineralne powinny być stosowane z umiarem.
- Roślina nie wymaga przycinania, choć usuwanie przekwitłych kwiatostanów może pobudzić ją do ponownego kwitnienia jesienią.
Co może atakować żeleźniaka?
Żeleźniak jest rośliną odporną zarówno na choroby, jak i szkodniki. Dzięki gęstemu owłosieniu liści i pędów bardzo rzadko bywa atakowany przez mszyce czy ślimaki. Jedynym zagrożeniem jest zbyt wilgotne podłoże, które może sprzyjać rozwojowi chorób grzybowych.
Zastosowanie żeleźniaka kaszmirskiego w ogrodzie
Żeleźniak kaszmirski najlepiej prezentuje się w ogrodach naturalistycznych, żwirowych i preriowych, gdzie może być sadzony w towarzystwie szałwii, przetacznika, rudbekii czy lawendy. Doskonale komponuje się również z trawami ozdobnymi, tworząc kontrast dzięki dużym liściom i pionowemu pokrojowi kwiatostanów.
Nadaje się do sadzenia na rabatach bylinowych, w grupach po kilka sztuk, ale także jako soliter na tle murów czy ogrodzeń. Może być też używany w kompozycjach z roślinami miododajnymi – przyciąga pszczoły i inne zapylacze.
Zdjęcia: Le Do / AdobeStock; Krzysztof Ziarnek, Kenraiz / CC BY-SA 4.0 / Link