Szczawik zajęczy (Oxalis acetosella) to niewielka bylina z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Naturalnie występuje w Ameryce Południowej i Północnej, Azji i Europie, w tym także w Polsce. Czasami bywa także uprawiana jako roślina ozdobna.
Bylina dorasta do ok. 10-15 cm wys. Tworzy cienkie, podziemnie kłącza, z których wyrastają osadzone na bardzo długich, elastycznych, brązowo nabiegłych ogonkach odziomkowe, trójdzielne liście (bardzo przypominające liście koniczyny), złożone z trzech szerokich, odwrotnie sercowatych, miękkich, delikatnie orzęsionych listków, których blaszki liściowe na noc składają się do dołu.
Szczawik zajęczy kwitnie wczesną wiosną (IV-V), wydając dość duże, pięciopłatkowe, promieniste kwiaty, osadzone pojedynczo na długich, elastycznych, nagich ogonkach. Płatki kwiatów są szerokie, białe i fioletowo żyłkowane, z żółtą plamą u nasady. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owocostany mające postać pękatych, kanciastych torebek, wypełnionych licznymi, drobnymi nasionami, które po dojrzeniu gwałtownie pękają, rozrzucając nasiona na znaczną odległość (nawet 2 m).
🍂 Temat na czasie ▶ Czy Twój ogród jest już gotowy do jesieni? Te rzeczy przydadzą się bardziej, niż myślisz
Dzięki podziemnym rozłogom, roślina potrafi mocno się rozrastać, przez co bywa ekspansywna.
Wymagania i uprawa
Szczawik zajęczy spotykany jest głównie na stanowiskach naturalnych i rzadko bywa uprawiany. Najchętniej zasiedla świetliste lasy, bory, zarośla i porośnięte mchem leśne zbocza. Preferuje półcieniste lub cieniste stanowiska i próchnicze, żyzne, przepuszczalne, lekko wilgotne gleby, najlepiej o kwaśnym odczynie pH. Jest w pełni mrozoodporny, dlatego może rosnąć na terenie całego kraju.
Szczawika można rozmnażać przez odrosty korzeniowe lub wysiew nasion (daje obfity samosiew).
Zastosowanie
Szczawik zajęczy w ogrodach pojawia się rzadko. Ponieważ jednak jest mniej inwazyjny niż np. spokrewniony z nim szczawik różkowaty (uciążliwy chwast ogrodowy), można spróbować posadzić go w ogrodzie leśnym lub naturalistycznym, jako rodzaj runa leśnego pod drzewami i krzewami, dzięki czemu wczesną wiosną jego białe kwiatki rozświetlą cieniste zakątki ogrodu.
Szczawik to jednak również roślina jadalna, bogata w kwasy organiczne, minerały i witaminy (głównie wit. C). Jego delikatne, zielone listki o kwaskowatym posmaku wykorzystywane są do przyrządzania sałatek, surówek i zup. Ponieważ jednak zawierają sporo kwasu szczawiowego, nie powinny być spożywane przez osoby cierpiące na choroby nerek i dróg moczowych.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Katarzyna Jeziorska
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
Róże 
