Kosmatka śnieżna (Luzula nivea) to trawopodobna bylina z rodziny sitowatych. Naturalnie występuje w świetlistych lasach i na górzystych obszarach środkowej i południowej Europy, ale jest też uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna.
Kosmatka śnieżna może dorastać do ok. 30-60 cm, a w porze kwitnienia do ok. 60-80 cm. Roślina tworzy zimozielone lub półzimozielone, równowąskie, trawiaste, odziomkowe, szarozielone, łukowato przewieszające się na zewnątrz liście, zebrane w luźne, rozłożyste kępy. Charakterystyczną cechą liści jest miękkie, kosmate, białe owłosienie (włoski są dość długie i niezbyt gęste), pokrywające brzeg blaszki liściowej.
Roślina kwitnie latem (VI-VIII), rozwijając drobne, sześciopłatkowe, gwiazdkowe, śnieżnobiałe kwiaty z wystającym słupkiem i pręcikami, zebrane na szczytach wzniesionych, cienkich, sztywnych pędów, w duże, gęste, puszyste, wiechowate kwiatostany, złożone z krótkich, rozgałęzionych łodyżek. Kwiatostany przybierają formę białych, puchatych kulek i wyglądają bardzo dekoracyjnie. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owocostany, mające postać beżowo-brunatnych torebek nasiennych wypełnionych niezbyt licznymi, drobnymi, ciemnymi nasionami.
Roślina tworzy kępiasty system korzeniowy z krótkimi rozłogami i nie jest zbyt ekspansywna.
Wymagania i uprawa
Kosmatka śnieżna w uprawie preferuje półcieniste stanowiska i średnio żyzne, przepuszczalne, próchnicze, stale lekko wilgotne gleby. Źle rośnie w cieniu i pełnym słońcu. Nie toleruje też suszy (na brak wody w podłożu reaguje błyskawicznym zasuszaniem końcówek liści) ani mokrego, ciężkiego podłoża.
Jej mrozoodporność jest umiarkowana (znosi mróz do ok. -20/-23°C), dlatego lepiej uprawiać ją w najcieplejszych rejonach kraju na ciepłych, osłoniętych od wiatru stanowiskach. Zimozielone liście rośliny ściana się dopiero wiosną. Wtedy też należy usunąć nadmiar niepotrzebnych odrostów.
Kosmatka może być rozmnażana przez wysiew nasion (na dobrych stanowiskach daje samosiew) lub przez podział dorosłych egzemplarzy (wiosną lub pod koniec lata).
Zastosowanie
Kosmatka śnieżna w ogrodzie dobrze prezentuje się w jednogatunkowych grupach, ale może być też wykorzystywana jako roślina okrywowa.
Na rabatach ładnie komponuje się z bylinami (np. krwawnikami, wilczomleczami, bodziszkami, orlikami, funkiami) oraz innymi trawami ozdobnymi.
Jej oryginalne, atrakcyjne kwiatostany nadają się do cięcia i suszenia.
Wybrane odmiany
- 'Yeti' – niższa od gatunku, wys. ok. 30-40 cm razem z kwiatami
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: DieFia/Pixabay