Aloes to niezwykle wytrzymała roślina o wyrazistym kształcie. Jest bezproblemowy i doskonale nadaje się do uprawy w doniczce – nie wymaga wiele pielęgnacji co czyni z niego roślinę idealną dla początkujących i nie tylko. Z uwagi na "bezobsługowość" aloes jest doskonały do biur, mieszkań studentów i innych zapracowanych lub zapominalskich osób.
Aloes rośliną... nieśmiertelności?
Aloes jest sukulentem znanym od wieków. Pierwsze dowody mówiące o tym, że roślinę uprawiano jako użytkową, pochodzą ze starożytnego Egiptu i właśnie tam nazywano go "rośliną nieśmiertelności". Warto jednak zaznaczyć, że pierwszy oficjalny opis aloesu w dokumentach europejskich pochodzi dopiero z 1655 roku.
Skamieniałości tych roślin są znajdowane na całym Półwyspie Arabskim i są datowane na miliony lat! Obecnie aloesy rozprzestrzeniły się i występują także w krajach basenu Morza Śródziemnego, w Indonezji, Meksyku i na Karaibach.
Istnieje około 300 gatunków aloesów, a najbardziej znany z nich – aloes zwyczajny, zwany lekarskim (łac. Aloe barbadensis, nazwa handlowa: Aloe vera), ma grube, niebieskawozielone liście długości 40-50 cm, które wyrastają sztywno z rozety osiągającej maksimum 100 cm wysokości. są one ząbkowane, zielononiebieskie i stanowią podstawę rozety, z której wyrasta dalsza część rośliny.
Aloes jest wyjątkowo odpornym sukulentem – magazynuje wodę i składniki odżywcze w liściach, aby przetrwać okresy suszy. W naturze musi przetrwać w skrajnie nieprzyjaznym, pustynnym klimacie, dlatego rośliny należące do tego rodzaju wytwarzają ponad 75 substancji biologicznie aktywnych, które mają im w tym pomóc! Np. jeśli zostanie uszkodzony liść, rana natychmiast zostaje uszczelniona substancjami wchodzącymi w skład swoistego soku koagulującego (tak jak to dzieje się z ranami u ludzi).
Jaki aloes wybrać do domu? Ciekawe gatunki i odmiany
Ostatnio mamy coraz większy wybór aloesów dzięki modzie na domowe sukulenty, np. kaktusy i sukulenty o ozdobnych liściach, m.in. agawy, eszewerie, grubosze, haworsje i starce.
- Aloes drzewiasty (A. varborescens) ma mocniejszą budowę i lekko podwijane liście.
- Aloes niski (A. humilis; humilis oznacza „trzymanie się blisko ziemi”) to zwarta rozeta z liśćmi zakończonymi białymi "zębami".
- Aloes ościsty (A. aristata) posiada włosowate kolce na szczytach liści.
- Aloes squarrosa (A. squarrosa) posiada rozetki w kształcie podwiniętej gwiazdy.
- Aloes 'Cosmo' – odmiana jest soczyście zielona i również posiada rozetki w kształcie podwiniętej gwiazdy.
- Aloes 'Pink Blush' – odmiana posiada różowawe plamki na liściach.
Ozdobny aloes
Aloes to wyrazista roślina, która najlepiej prezentuje się w pojemniku, który podkreśla jej budowę. Sprawdzi się więc: rustykalna gliniana donica, surowe w wyglądzie drewno, chropowate tworzywo sztuczne. Świetnie łączy się z innymi sukulentami w misach i skrzynkach.
Z uwagi na "bezobsługowość" aloes jest doskonały do biur, mieszkań studentów i innych zapracowanych lub zapominalskich osób.
Pielęgnacja aloesu w domu krok po kroku
Początkujący w uprawie aloesu powinni zacząć od podstaw, ale znać też cykl życiowy rośliny, by odpowiednio się nią zajmować. Sprawdź, co robić krok po kroku, by doniczkowy aloes zdrowo rósł i zdobił domowy parapet.
Krok 1: Zakup rośliny – na co patrzeć?
Liście sukulentów nie są podatne na choroby, jednak w połączeniach liści i łodygi mogą kryć się wełnowce. Szkodnika bardzo trudno wytępić, zrezygnuj więc z zakupu zaatakowanej przez niego rośliny. Przy wyborze aloesu zwracaj uwagę na jego wygląd - zdrowa roślina powinna mieć jędrne, soczyste liście, bez przebarwień czy oznak uszkodzeń. Unikaj roślin z miękkimi, żółtymi lub brązowymi plamami, które mogą wskazywać na problemy zdrowotne.
Krok 2: Wybierz stanowisko – gdzie postawić?
Aloes lubi jasne, słoneczne miejsce. Latem można go wystawić na taras lub balkon, aby korzystał z naturalnego światła. Jeśli roślina stoi za długo w nieodpowiednio oświetlonym miejscu, może zacząć się wyciągać, a jej liście mogą blaknąć i tracić swoją intensywną barwę. Najlepiej postawić aloes na parapecie okna wychodzącego na południe lub zachód, gdzie będzie mógł cieszyć się dużą ilością światła przez większość dnia.
Krok 3: Podlewaj i nawóź – nie przesadź!
Aloes jest bardzo łatwy w uprawie – tak jak mają to w zwyczaju sukulenty: roślina zbiera wodę w grubych rozetach liści, aby pozyskać ją w czasie suszy. Podlewaj raz na dwa tygodnie, pozwalając, aby ziemia całkowicie wyschła przed kolejnym podlewaniem. Ziemia może wyschnąć do czasu następnego podlewania, co jest korzystne dla rośliny. Jeśli aloes dostaje za dużo wody, może zacząć gnić, dlatego lepiej, żeby ziemia była trochę za sucha niż zbyt mokra. Zimą podlewanie można ograniczyć do raz na trzy tygodnie, ponieważ roślina wchodzi w okres spoczynku.
Nawoź raz w miesiącu w okresie wzrostu rośliny, używając nawozu przeznaczonego dla sukulentów. W okresie zimowym, kiedy roślina jest w stanie spoczynku, nawożenie nie jest konieczne. Warto wybrać nawóz o niskiej zawartości azotu, aby uniknąć nadmiernego wzrostu liści kosztem korzeni.
Krok 4: Ogólna pielęgnacja – okresy spoczynku i przesadzanie
Aloes kwitnie po krótkim okresie spoczynku (zima), podczas którego skąpo ją podlewamy i nie nawozimy. Roślina zaczyna okres wzrostu wraz z wydłużaniem się dni – wtedy podlewamy ją więcej i rozpoczynamy nawożenie. Regularnie usuwaj martwe lub uszkodzone liście, aby utrzymać roślinę w dobrym stanie. Jeśli chcesz, aby aloes zakwitł, zapewnij mu odpowiednie warunki do spoczynku zimowego – ogranicz podlewanie i przenieś roślinę w chłodniejsze miejsce na kilka tygodni. Aloes może kwitnąć na wiosnę, wytwarzając długie pędy z rurkowatymi, czerwonymi lub żółtymi kwiatami.
Tekst i zdjęcia: Na podstawie publikacji Flower Council Holland