Czy wiesz, co zrobić z odpadami na działce? Dowiedz się, jak być eko w ROD!

Streszczenie artykułu

Regulamin ROD określa zasady zagospodarowania i korzystania z działek, zabraniając zanieczyszczania terenu oraz wrzucania do ogrodowych pojemników odpadów niepochodzących z działek. Działkowcy powinni segregować odpady i nie wolno im spalać resztek roślinnych. Wywóz odpadów z ROD regulowany jest ustawą z 2019 roku oraz jej nowelizacjami, umożliwiając zarządom rozliczanie wywozu na podstawie indywidualnych umów lub deklaracji śmieciowych. Brak segregacji odpadów może skutkować wyższymi opłatami. W ROD instaluje się altany śmietnikowe z pojemnikami na różne frakcje odpadów. Działkowcy nie mogą skorzystać ze zwolnień z opłat za bioodpady, co jest możliwe w przypadku właścicieli domów jednorodzinnych. Wysokość opłat za wywóz śmieci ustalana jest na walnym zebraniu działkowców. Odpady wielkogabarytowe i budowlane muszą być usuwane na koszt działkowca. Spalanie resztek roślinnych jest zabronione, pod groźbą mandatu. Kompostowanie bioodpadów jest obowiązkowe i przynosi korzyści w postaci naturalnego nawozu oraz obniżenia kosztów wywozu. Nadmiar resztek roślinnych można umieścić w kontenerach na odpady zielone lub przekazać do PSZOK.

Ogólne zasady wywozu odpadów z terenu ROD

Kwestię wywozu odpadów z terenów rodzinnych ogrodów działkowcy (ROD) reguluje ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która weszła w życie 6 września 2019 r. i zmieniła nieco wcześniejszy system wywozu śmieci.

Najważniejsze zapisy mówią, iż ROD mogą rozliczać wywóz śmieci na podstawie indywidualnych umów z firmami albo na podstawie tzw. deklaracji śmieciowych, a więc ROD nie są już objęte ryczałtową opłatą za wywóz odpadów.

Początkowo, gdy rada gminy/miasta podejmowała uchwałę w sprawie objęcia nieruchomości niezamieszkanych, na których powstają odpady komunalne (w tym ROD) gminnym systemem wywozu odpadów, zarządy ROD mogły same zadecydować, czy chcą do tego systemu przystąpić, wyrażając pisemną zgodę. Po kolejnych nowelizacjach w 2021 roku, do włączenia ROD, który dotychczas rozliczał śmieci na podstawie umowy z prywatną firmą lub przedsiębiorstwem komunalnym do gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi nie jest już wymagana pisemna zgoda zarządu ROD.

W ogólnym, gminnym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi, zarządy ROD składając deklarację „śmieciową” zazwyczaj same wskazują zapotrzebowanie na określone pojemności pojemników i wyliczają w ten sposób opłatę za odbiór odpadów (z terenu ogólnego oraz poszczególnych działek).

System gospodarowania odpadami komunalnymi oparty na indywidualnych umowach z prywatnymi firmami lub przedsiębiorstwami komunalnymi, polega na pobieraniu przez te podmioty ustalonej opłaty za łączny wywóz śmieci z terenu ogólnego ROD oraz działek rodzinnych.

Dodatkowo, w ROD obowiązuje segregacja śmieci, z podziałem na odpowiednie frakcje odpadów określone przez radę miasta/gminy w stosownych przepisach. Zaniechanie segregowania odpadów lub niewłaściwa segregacja może wiązać się z wyższą opłatą (na rzecz miasta/gminy) w wysokości co najmniej dwukrotności lub nawet czterokrotności ustalonej opłaty (określa uchwała rady miasta/gminy) lub po prostu kilkukrotnie wyższymi opłatami na rzecz firmy prywatnej.

Fot. Adobe Firefly

Segregacja śmieci w ogródkach rodzinnych ROD jest tak samo ważna i wymagana, jak w przypadku mieszkań i domów jednorodzinnych.

Coraz częściej więc, ogrody instalują w wyznaczonym miejscu altany śmietnikowe, gdzie znajdują się odpowiednie wielkości pojemniki na odpady segregowane (żółte – metale i tworzywa, niebieskie – papier, zielone – szkło) i niesegregowane.

Maksymalne stawki opłat nie mogą przekroczyć wartości wskazanych w ustawie (lub innych, zmieniających się rozporządzeniach) za pojemniki o pojemności 120 litrów i 1100 litrów.

Warto też zaznaczyć, iż według obowiązujących przepisów działkowcy nie mogą skorzystać ze zwolnienia z części opłaty w związku z zagospodarowywaniem bioodpadów w kompostownikach, co jest możliwe w przypadku właścicieli domów jednorodzinnych.

Podobnie, jak inne opłaty ogrodowe, także wysokość opłat za wywóz śmieci (na podstawie ilości, rodzaju i częstotliwości opróżniania pojemników czy zamawiania kontenerów na odpady), działkowcy ustalają wspólnie na walnym zebraniu odbywającym się corocznie do 15 maja danego roku.

Co robić z odpadami i śmieciami z działki w ROD?

Działkowcy zobowiązani są do przestrzegania regulaminu ROD, który w paragrafie 67 i 68 wyraźnie wskazuje, iż zabronione jest zanieczyszczanie dróg, alei i innych terenów wspólnych. Nie wolno też wyrzucać do ogrodowych pojemników na śmieci, odpadów roślinnych i komunalnych, które nie pochodzą z działek. Wszelkie śmieci powstałe na działkach (w czasie ich użytkowania) należy segregować i wyrzucać do odpowiednich pojemników ogrodowych lub zabierać ze sobą (jeśli jest ich niewiele).

Czego nie wolno wyrzucać do pojemników wspólnych na śmieci?

Trzeba jednak pamiętać, że wspólne pojemniki czy kontenery na śmieci nie służą do wyrzucania np. odpadów wielkogabarytowych, materiałów budowlanych po remoncie, sprzętów AGD itp. z pojedynczej działki. W takim wypadku działkowiec na własny koszt zamawia kontener i ustala jego wjazd i wywóz z zarządem ROD.

Jeśli tak zdecyduje walne zebranie, zarząd może organizować specjalne kontenery na odpady zielone (np. drobne gałęzie, liście, ściętą trawę) i wówczas należy do nich wyrzucać tylko takie odpady. Wiele zarządów ogrodów coraz częściej stara się także rozdrabniać (własnymi rębakami lub wynajmując firmę specjalistyczną) grubsze gałęzie składowane w wyznaczony miejscu i pozyskiwać zrębki, wykorzystywane później przez działkowców jako ściółkę.

A co ze spalaniem resztek roślinnych, jak gałęzie czy suche liście?

Zarówno przepisy PZD, jak i obowiązujące w miastach i gminach zabraniają spalania resztek roślinnych, pochodzących z działki. Oznacza to, iż nie wolno palic na działce ściętych gałęzi, opadłych liści czy skoszonej trawy, ponieważ grozi to mandatem w wysokości 500 zł lub wyższą grzywną, a poza tym niekorzystnie wpływa na wizerunek ogrodów działkowych i środowisko naturalne.

Kompostowanie sposobem na śmieci i darmowe podłoże!

Między innymi z tego powodu, każdy działkowiec zobowiązany jest do posiadania na działce kompostownika (paragraf 42 regulaminu ROD) i kompostowania (w miarę możliwości) jak największej ilości bioodpadów (liści, ściętej trawy itp.). Warto przy tym pamiętać, aby nie wrzucać do kompostownika liści z oznakami chorób lub żerowania szkodników, a także orzecha włoskiego lub dębu (długo się rozkładają i zawierają substancje nie sprzyjające kompostowaniu). Można jednak składować je na odrębnej pryzmie i kompostować osobno przez dłuższy czas.

Warto spojrzeć na bioodpady z działki, nie jak na śmieci, a bardziej jak na pożytek. Dzięki kompostowaniu otrzymujemy przede wszystkim najzdrowszy, naturalny i darowy nawóz organiczny – kompost. Część liści można wykorzystać np. do ściółkowania rabat lub do zabezpieczenia innych roślin przed przemarznięciem. Ponadto, potraktowanie kwestii kompostowania resztek roślinnych poważnie może realnie wpłynąć na zmniejszenie wysokości opłat za wywóz bioodpadów z terenu ROD.

W przypadku, gdy liści, drobnych gałęzi lub ściętej trawy jest bardzo dużo, można ich część popakować w odpowiednie worki (na odpady zielone lub tzw. „bio”) i umieścić w ogrodowych kontenerach na odpady zielone lub (lepiej) samodzielnie przekazać do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), znajdującego się zazwyczaj w każdej gminie. Nadmiar resztek roślinnych lub odpadów organicznych, nie nadających się do kompostowania można także po prostu zakopać na działce, co z czasem zasili glebę.

Zdjęcie tytułowe: Adobe Firefly

FAQ Pytania i odpowiedzi

Jakie zasady obowiązują działkowców w ROD dotyczące odpadów?

Regulamin ROD zabrania zanieczyszczania działek oraz wrzucania do pojemników ogrodowych odpadów pochodzących spoza działki. Zabronione jest także spalanie resztek roślinnych.
Jakie przepisy regulują wywóz odpadów z terenów ROD?

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. oraz nowelizacje z 2021 r. regulują wywóz odpadów w ROD, pozwalając na rozliczanie na podstawie indywidualnych umów lub deklaracji śmieciowych.
Jak zarządy ROD mogą zarządzać odpadami komunalnymi?

Zarządy ROD mogą składać deklaracje śmieciowe, określając zapotrzebowanie na pojemniki oraz opłaty za odbiór odpadów.
Jakie są konsekwencje braku segregacji odpadów w ROD?

Niesegregowanie odpadów może skutkować wyższymi opłatami ustalonymi przez rady miast/gminy lub firmy prywatne.
Jakie pojemniki na odpady powinny znajdować się w ROD?

W ROD instaluje się altany śmietnikowe z pojemnikami na różne frakcje odpadów, takie jak metale, tworzywa, papier, szkło, i niesegregowane odpady.
Czy działkowcy mogą skorzystać ze zwolnień z opłat za bioodpady?

Działkowcy nie mogą skorzystać ze zwolnień z opłat za bioodpady, które są dostępne dla właścicieli domów jednorodzinnych.
Jak działkowcy ustalają wysokość opłat za wywóz śmieci?

Wysokość opłat za wywóz śmieci ustalana jest na walnym zebraniu działkowców, które odbywa się corocznie do 15 maja.
Co robić z odpadami wielkogabarytowymi i budowlanymi w ROD?

Odpady wielkogabarytowe i budowlane nie powinny być wyrzucane do wspólnych pojemników. Działkowcy muszą zamówić kontener na własny koszt.
Czy spalanie resztek roślinnych jest dozwolone w ROD?

Spalanie resztek roślinnych jest zabronione zarówno przez przepisy PZD, jak i przepisy lokalne, pod groźbą mandatu lub grzywny.
Jakie są zalety kompostowania w ROD?

Kompostowanie bioodpadów na działce jest obowiązkowe i przynosi korzyści w postaci naturalnego nawozu oraz obniżenia kosztów wywozu odpadów.
Co robić z nadmiarem resztek roślinnych w ROD?

Nadmiar resztek roślinnych można umieścić w ogrodowych kontenerach na odpady zielone lub przekazać do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK).