Wielkość zbiornika, a jego wyposażenie
- Jeśli akwen jest duży i głęboki, wielkości stawu, łatwo stworzyć w nim warunki zbliżone do naturalnych i równowagę biologiczną. Często udaje się to bez używania urządzeń mechanicznych.
- Więcej zachodu wymajają małe i płytkie oczka wodne i sadzawki o pojemności kilku lub kilkunastu metrów sześciennych wody. Czystość wody można w nich utrzymać jedynie stosując specjalistyczny sprzęt do filtrowania i natleniania, wymuszający jej ruch.
Urządzenia dla zbiorników wodnych
Do obiegu wody oraz jej filtrowania potrzebne są: pompa i filtr.
Pompa
Dobierając ją do zbiornika wodnego, należy kierować się następującymi parametrami: wydajnością, wysokością tłoczenia wody i mocą. Wydajność pompy, czyli przepływ wody w litrach na godzinę, dobiera się do wydajności filtra. Wysokość tłoczenia wody ma znaczenie, gdy pompa obsługuje kaskadę lub fontannę. Jeśli pompa obsługuje kilka urządzeń (filtr, kaskadę, fontannę), musi mieć zwiększoną wydajność. Najlepiej obliczyć ją wspólnie z fachowcem. Pompę montuje się w najniższej strefie dna, jak najdalej od miejsca, gdzie oczyszczona woda wraca do zbiornika. Aby nie zasysała osadów, zazwyczaj ustawia się ją na szerokim płaskim kamieniu.
Filtr
Stosuje się w zbiornikach, gdzie nie następują procesy samooczyszczania się wody. Istnieje kilka rodzajów filtracji: mechaniczna, biologiczna, chemiczna. Filtr mechaniczny pozwala pozbyć się glonów, resztek roślin i pokarmu dla ryb, rybich odchodów. Filtr biologiczny natomiast – trujących związków chemicznych nagromadzonych w wodzie, zwłaszcza azotowych i fosforowych. Aby zwiększyć efektywność filtrowania, najlepiej jest zamontować zintegrowany system złożony z wyżej wymienionych filtrów, dodając jeszcze lampę UV. Częstotliwość filtrowania, czyli ile razy cała woda z oczka musi przepłynąć przez system filtrujący, zależy od pojemności zbiornika i obecności (lub nieobecności) ryb. Jeśli oczko ma pojemność do 10 m3, należy to zrobić co 2–3 godziny.
Jeśli pojemność jest większa niż 10 m3 i w oczku nie ma ryb, można to zrobić 2–3 razy na dobę. Jeśli oczko jest zarybione w średnim stopniu – 6 razy dziennie. W zależności od typu filtra, umieszcza się go na brzegu maskując roślinami lub w strefie płytkiej wody. Dobrze jest mieć łatwy dostęp do filtra, który trzeba systematycznie czyścić. Filtr ciśnieniowy (inaczej kubełkowy) ma zwykle wbudowany filtr mechaniczny i złoże biologiczne. Służy do oczyszczania wody tylko w małych zbiornikach, o pojemności najwyżej kilkanaście metrów sześciennych. Przefiltrowana woda może być skierowana na kaskadę lub do fontanny, ponieważ wypływa z filtra pod dużym ciśnieniem. Filtr przepływowy (skrzynkowy) stosuje się w małych i dużych oczkach lub stawach. Ciśnienie oczyszczonej wody jest jednak zbyt małe, by uruchomić fontannę lub wpłynąć na górę kaskady.
Lampa UV (promiennik UV)
Może być wbudowana w filtr lub działać jako osobne urządzenie. Sygnałem do rozpoczęcia emitowania ultrafioletowego światła, które niszczy organizmy jednokomórkowe (np. glony), jest zielone zabarwienie wody, związane z początkiem zakwitu glonów. Lampa działa tak długo, aż zabarwienie zniknie.
Skimmer
Dodatkowo zapewnia on mechaniczne oczyszczenie wody. Jest to urządzenie, które unosi się na powierzchni wody (rzadziej przytwierdza się je do brzegu) i zasysa powierzchniowe zanieczyszczenia, tj. liście, gałązki, źdźbła traw do wewnętrznej komory. Działa niezależnie od filtra. Zasilane jest osobną pompą lub już zamontowaną w oczku. Natlenienie wody zapewnia pompka natleniająca, czyli tak zwany brzęczyk. Fachowcy polecają ją do każdego zarybionego zbiornika. Urządzenie ma małą moc, więc nie pobiera dużo energii, a jest bardzo skuteczne. Do każdego z kilku wyjść w pompce można podłączyć aż kilka rozpylaczy. Trzeba je dokupić osobno, podobnie jak wężyki, i rozmieścić w różnych miejscach niecki.
Zestaw fontannowy
Większość zestawów ma w obudowie zamontowaną własną pompę i filtr. Zadaniem instalatora jest właściwie dobrać wydajność pompy, wysokość podnoszenia słupa wody oraz długość dyszy fontannowej (jej wylot powinien znajdować się na równi z taflą wody). Tryskająca woda nie może spadać poza obręb niecki, nawet podczas silnych podmuchów wiatru. Inaczej użytkowników czeka nieustanne uzupełnianie wody.
Oświetlenie
Podkreśla urodę fontanny, kaskady i roślinności wodnej. Dzięki hermetycznej obudowie punkty świetlne można umieścić wokół zbiornika oraz pod i na powierzchni wody. Najczęściej stosuje się minireflektory halogenowe lub z diodami LED. Dla dodatkowego efektu wyposaża się je niekiedy w barwne wymienne filtry. Na tafli wody ciekawie wyglądają pływające przezroczyste lampki w kształcie kul.
Tekst: Lilianna Jampolska