Ważne jest, by o oświetleniu pomyśleć już na etapie projektowania ogrodu, a kable elektryczne poprowadzić przed jego założeniem, żeby potem nie niszczyć rabat i nawierzchni ścieżek.
Zanim zaczniemy rozmieszczać lampy wokół domu i w ogrodzie, trzeba wszystko dobrze zaplanować. A że niełatwo przewidzieć, jak oświetlenie będzie wyglądało, najlepiej zlecić zaprojektowanie instalacji elektrycznej architektowi zieleni, który aranżuje nam ogród. Po zatwierdzeniu przez nas projektu powinien go zweryfikować elektryk z uprawnieniami.
Architekt przygotuje projekt ogrodu z zaznaczonymi drzewami, krzewami, rabatami i wyznaczonymi ścieżkami, które chcemy podświetlić. Warto poprosić go o przedstawienie wizualizacji kilku wersji oświetlenia. Będziemy mogli na komputerze obejrzeć różne warianty ustawienia lamp, porównać efekty świetlne, zaproponować zmiany i wybrać najlepsze rozwiązanie.
Fot. Apollo
Wejście do domu może oświetlać lampa wisząca zamocowana do zadaszenia. |
Oświetlone wejście do domu
Lampa przy wejściu do domu ułatwia odnalezienie w torebce kluczy, oświetla też osobę stojącą przed drzwiami, a odpowiednio oświetlony numer domu szczególnie docenią goście. Dobre oświetlenie wejścia powinno też odstraszyć złodzieja. Jeśli jest zadaszone, możemy zastosować lampę wiszącą np. w kształcie latarni zawieszonej na łańcuchu lub zamontować kinkiety. Światło skierujmy tak, aby padało na klamkę i zamek, a także dobrze oświetlało podest wejściowy.
Kinkiety mocuje się bezpośrednio w ścianie lub w słupku (a) albo na ścianie lub na słupku (b) |
ELEWACJA
Aby źródła światła nie oślepiały domowników, powinny być kierowane na ściany budynku, a nie na okna. Elewację możemy oświetlić, mocując bezpośrednio do ściany kinkiety i ustawiając na trawie w pobliżu domu reflektorki ze światłem skierowanym na wybrany fragment elewacji.
ŹRÓDŁA ŚWIATŁA
Najczęściej reflektorki halogenowe, można też zainstalować pod okapem dachu lub w górnych partiach ściany zewnętrznej.
ŚCIEŻKI
Oświetlenie traktów powinno być skierowane do dołu, by nie oślepiało przechodniów. Ścieżki oświetla się niskimi stojącymi słupkami do 50 cm, wyższymi słupkami do 170 cm lub wysokimi latarniami.
Podział lamp ogrodowych ze względu na wysokość umieszczenia
- Niskie słupki z lampami najczęściej sprzedawane są na podstawach zakończonych ostrzem, które wbija się w grunt. Można też mocować je do fundamentu (gotowego lub betonowanego na miejscu) lub do utwardzonej nawierzchni.
- Cięższe słupki metalowe z lampami oraz wysokie lampy montuje się w gotowych fundamentach (np. z bloczków betonowych) albo podstawach wykonanych na miejscu z betonu lub też przykręca do utwardzonej nawierzchni: płyt chodnikowych czy kostki brukowej.
- W gotowych fundamentach lub elementach nawierzchni wywierca się otwory do przeprowadzenia kabli i włożenia kołków rozporowych (jeżeli nie były one przygotowane wcześniej). W podstawach betonowanych na miejscu umieszcza się rurkę osłonową (peszel) do przeprowadzenia kabla i przygotowuje otwory pod kołki rozporowe.
- Latarnie o wysokości 2-3 m stosuje się do oświetlania dużych ogrodów. Ze względu na ciężar i wysokość trzeba je umieszczać na solidnym fundamencie. Mogą mieć oprawę do wkręcania zwykłych żarówek, świetlówek kompaktowych lub halogenowych źródeł światła. Zasilane są prądem o napięciu 230 V. Najczęściej montuje się je do masztów za pomocą zatapianych w betonie śrub.
Fot. Art Metal
Kinkiety mocowane do ściany nie tylko oświetlą elewację, ale również przestrzeń przed domem. Modele wykonane z kutego żeliwa będą najlepiej pasowały do budynku o niezbyt nowoczesnej architekturze. |
Fot. Lange Łukaszuk
Oświetlenie numeru domu to wskazówka dla |
Fot. Spotline
Na podjeździe do domu i garażu najlepiej zainstalować czujniki ruchu, reagujące na zbliżający się samochód. |
Fot. Paulmann
Oprawy najazdowe wytrzymują obciążenie |
Podjazdy i schody, a oświetlenie w ogrodzie
Schody powinno się oświetlać tak, by na stopniach nie tworzyły się cienie, bo mogłoby to grozić upadkiem.
Do oświetlenia podjazdów najczęściej stosuje się oprawy najazdowe. Są odporne na uderzenia i po większości z takich lamp można jeździć samochodem (jeśli producent dopuścił takie obciążenie). Umieszcza się je w szczelnych i mocnych stalowych oprawach. Nadają się również do podświetlania oczek wodnych (są wodoszczelne). Podjazd i zejście do piwnicy można zaznaczyć również lampami lub diodami LED montowanymi w nawierzchni.
Ze względów bezpieczeństwa przy wejściu na posesję warto zainstalować lampy z czujnikami ruchu, które zapalają się, gdy ktoś przechodzi obok nich.
Tekst: Joanna Dąbrowska, zdjęcie tytułowe: Peter H/Pixabay