Przegląd mebli i architektury ogrodowej

Wraz z nastaniem ładnej pogody taras z wygodnymi fotelami staje się naszą jadalnią, zaś oddalona od domu altana, ulubionym miejscem spotkań towarzyskich. Moda na ogrodowe saloniki nie przemija, a na rynku znajdziemy ogromną ilość mebli i akcesoriów do aranżacji tych przestrzeni. Pamiętajmy tylko, że proste, nowoczesne bryły budynków nie będą bobrze współgrać z wiklinowymi konstrukcjami, tak samo jak ogrody w stylu rustykalnym z aluminiowymi meblami high-tech.

Ogrodowy azyl
Altany i pawilony

Altany i pawilony, czyli ogrodowe domki (dawniej nazywane ciennikami albo chłodnikami), zapewniają poczucie intymności podczas wypoczynku, a dach nad głową uniezależnia od kaprysów pogody. Chętnie z nich korzystamy, traktując je jako kuchnie letnie albo buduary do pogawędki przy filiżance kawy. W krajach położonych w cieplejszym klimacie trudno wyobrazić sobie bez nich ogród – lekka konstrukcja opleciona pnączami musi chronić przed słońcem i wiatrem. 

Altany i ażurowe pawilony funkcjonują w ogrodach już od renesansu. Zlokalizowane na lekkim wzniesieniu mogą być punktem widokowym, częściej jednak ukrywa się je wśród zieleni, aby zapewniały nam tak potrzebną intymność.

Pawilony ogrodowe przypominają baldachimy i stanowią uproszczoną formę altany. Nie są aż tak dekoracyjne jak one, za to szybkie w montażu i demontażu, bo nie przytwierdzane na stałe do podłoża. Najprostsze konstrukcje składają się z aluminiowego stelażu lub drewnianych kratownic, na których wspiera się lekkie poliestrowe zadaszenie (najlepiej gdy jest zdejmowane, przypinane na zatrzaski).

Altana, w przeciwieństwie do pawilonu, ma solidniejsze ścianki i dach kryty, np. papą (najtańsza opcja), gontami bitumicznymi lub drewnianymi, dachówką, blachą albo trzciną. Do najpopularniejszych należą ażurowe drewniane konstrukcje. Obiekty, które są użytkowane również w chłodnych miesiącach, stawiane są na fundamencie. Mają lite, ocieplone ściany, klasyczne okna i drzwi wejściowe. W środku dość często możemy spotkać kominek albo grill.

Do ogrodów w stylu wiejskim najlepiej pasują drewniane domki, zaś do tych w stylu japońskim okrągłe budowle z wywiniętym daszkiem (stylizowane na pagody). Nutę romantyzmu wprowadzi forma ażurowa z metalowych, bielonych prętów oplecionych pędami róż.

Gdy nie wiemy co wybrać, dopasujmy konstrukcję do stylu tarasu – jeśli jest drewniany, zbudujmy altanę drewnianą, a gdy wyłożyliśmy go kamieniem wybierzmy metalową konstrukcję na kamiennej podmurówce.

Pergole, trejaże, parawany, kratownice i płotki

Pergola (czyli tunel ze słupów połączonych na szczycie poziomymi elementami), trejaż (słupy ustawione w jednej linii, połączone u góry belką) oraz ruchome ścianki parawanów, kratownice, panelowe płotki mogą osłaniać taras, wydzielać zaciszny kącik albo zasłaniać część gospodarczą działki.

W niewielkich ogrodach, gdzie nie ma miejsca na rozrośnięty żywopłot albo inną barierę z krzewów, płaskie konstrukcje są nieocenione. Nie powinny być jednak zbyt wysokie – aby nie przytłaczały, polecamy żeby nie przekraczały 120 cm.

Przesłony najczęściej obsadza się pnączami – dopiero wtedy zaczynają szczelnie izolować przed wzrokiem sąsiadów, podmuchami wiatru i słońcem. A i wyglądają o wiele lepiej. Pnącza zaś, rozpostarte na płaszczyźnie podpór, są znacznie lepiej doświetlone. Na ażurowe konstrukcje nadaje się wiele kwitnących gatunków – milin, glicynia i róża pnąca oraz powojnik i wiciokrzew. Cztery pierwsze wymagają jednak mocnych podpór (trejażu albo pergoli), bo dorastają do znacznych rozmiarów.

Fot. Polbruk Pergola Słupy pergoli powinny mieć co najmniej 2,2 m wysokości – szczególnie, gdy znajdują się po obydwu stronach ścieżki i często się pod nimi chodzi.

Ochrona przed słońcem
Parasole, markizy i zacieniacze

Parasole ogrodowe to klasyczne rozwiązanie – chronią przed słońcem, a w wielu przypadkach również przed deszczem. Nowoczesne produkty składają się z aluminiowego stelażu i poliestrowego, nie blaknącego na słońcu materiału (w wielu kolorach), który można zdejmować i prać. Wygodnie się je rozkłada i składa za pomocą korbki. Czaszę można dowolnie pochylać, dostosowując jej ustawienie do kąta padania promieni słonecznych.

Ostatnio modne są parasole w kształcie wygiętego żagla. Bardzo efektownie wyglądają te ze strzechy (na metalowym stelażu) – zwykle zintegrowane z kompletem mebli z bali. Wszystkie dostępne są w różnych rozmiarach. Największe osłonią nie tylko stolik, ale cały taras – choć w takim przypadku lepsza może okazać się markiza albo inna forma daszku.

Zacieniacze, zwane także żaglami przeciwsłonecznymi, to osłony z tkaniny poliestrowej, o kształcie trójkąta lub kwadratu. Rogi materiału zakończone uchwytami (oczkami) przytwierdza się do rozmaitych obiektów. Ciekawe w formie i kolorze, mogą zastępować parasole, często też zacieniają i chronią przed deszczem baseny czy place zabaw.

Markizy różnej wielkości, choć nieco droższe, zapewniają nie tylko cień na tarasie, ale też ograniczają nagrzewanie się pomieszczeń. Te lekkie zadaszenia mają aluminiową konstrukcję, do której przymocowane jest poszycie z nieprzemakalnej tkaniny. Można je składać – ręcznie (za pomocą korbki) lub sterując pilotem (osłony z silnikiem elektrycznym).

Fot. Jyskb, L. Jampolska Żagle przeciwsłoneczne Ciekawą alternatywą dla parasoli są tzw. żagle przeciwsłoneczne, rozpinane nad tarasem albo placem zabaw. Można też na sklepieniu pergoli rozciągnąć płócienną tkaninę.

Komfortowy wypoczynek
Meble ogrodowe w różnych stylach i z różnych materiałów

W polskich ogrodach meble pojawiły się dopiero w XIX w. – do tego czasu jedynie spacerowano wśród zieleni. Obecnie producenci mebli tarasowych oferują coraz to ciekawsze rozwiązania i wzornictwo. Z trwałych, odpornych materiałów uzyskują wyroby o różnorodnej stylistyce, wygodne jak te do salonu, choć nieraz i ceną im dorównujące. Na pewno każdy znajdzie coś dla siebie – do siedzenia, huśtania się, leżenia – i to w jednym komplecie.

Najmniej pielęgnacji wymagają meble z tworzywa sztucznego lub metalu, a najwięcej – z drewna krajowego, wikliny i rattanu. Bardzo popularne jest łączenie różnych materiałów, np. drewna lub plastiku z aluminium (nadającego lekkości). Przy zakupie zwróćmy uwagę czy meble są stabilne, wygodne, mają regulowane oparcia oraz czy pokrowce łatwo się zdejmują i można je prać.

Fot. Polbruk i Calamus Rotan Meble metalowe, rattanowe i wiklinowe Meble metalowe uchodzą za stabilne. Gdy ich siedziska, podłokietniki albo blaty wykonane są z drewna – bardzo przyjemnie się je użytkuje. Meble rattanowe i wiklinowe najczęściej mają tradycyjne wzornictwo. Przemywanie wodą z sokiem z cytryny lub z sodą oczyszczoną zapobiega ich matowieniu i szarzeniu. Wyroby lakierowane trzeba natomiast co kilka lat odświeżać tym samym preparatem.

Industrialnie
Wielbiciele stylu high-tech sięgają po meble aluminiowe i z kolorowego plastiku, które wyglądają minimalistycznie i nowocześnie. Są przy tym lekkie i praktyczne. Z uwagi na futurystyczną linię lub wyrazisty kolor, lubią grać główną rolę w kompozycji ogrodowej. Dobrze prezentują się na utwardzonej nawierzchni, w miejscach, gdzie roślinność jest raczej dodatkiem.

Produkty z tworzywa z domieszką żywicy są modne, drogie i bardzo trwałe – jedne z najodporniejszych na wpływ czynników atmosferycznych (poza mrozem). Posiadają kilkuletnią gwarancję. Te tańsze zaś pękają, rysują się, odbarwiają i matowieją. Choć wielu inwestorów woli omijać je z daleka, w polskich ogrodach wciąż należą do najpopularniejszych. Może dlatego, że oprócz niskiej ceny są lekkie, łatwe do utrzymania w czystości, można je składać, przechowywać jedno w drugim albo rozłożyć na części.

Meble aluminiowe mają nowoczesne wzornictwo, są bardzo trwałe (pod tym względem nie ustępują żeliwnym) i funkcjonalne. Nie wymagają konserwacji i chowania na zimę. Z uwagi na mały ciężar, możemy je przenosić tam, gdzie akurat mamy ochotę wypoczywać. Producenci często wyposażają je w systemy łatwego składania. Jedynym mankamentem jest wysoka cena.

Klasycznie
Do wyrobu eleganckich mebli tarasowych najczęściej wykorzystuje się drewno lub metal (stal, żeliwo) – w połączeniu bądź osobno. Podczas gdy stal i żeliwo są ciężkie i zimne, drewno uważa się za ciepłe oraz przyjemne w dotyku. Idealnie nadaje się na siedziska, oparcia i podłokietniki. Natomiast metal bądź to nagrzewa się od słońca, bądź wydaje się zimny. Kute elementy (nóżki, blaty) wyglądają jednak bardzo efektownie.

Fot. Altax Tradycyjne stoły i ławki zbite z desek, pomalowane na modne pastelowe kolory, pasują do nowocześnie urządzonych tarasów.

Meble o klasycznej formie dobrze prezentują się wśród ukwieconych rabat i bujnej zieleni. Najbardziej cenione są naturalnie piękne meble drewniane (czy to klasyczne, czy rustykalne – z przepołowionych pni lub okorowanych gałęzi, pasujące głównie do wiejskich ogrodów). Te z drewna egzotycznego są znacznie droższe, ale bardzo trwałe – mogą stać pod gołym niebem przez okrągły rok i nie wymagają impregnacji, bo zawierają dużo naturalnych substancji oleistych.

Produkty metalowe mogą mieć nowoczesną lub staroświecką formę (żeliwo zwykle wprowadza nutę romantyzmu, co nie do każdego ogrodu pasuje). Należą do najwytrzymalszych – odpowiednio zabezpieczone, mogą zimą pozostawać na dworze.

Na zewnątrz najlepiej używać akcesoriów z tkanin poliestrowych, zabezpieczonych warstwą silikonu, o właściwościach antystatycznych oraz odpornych na zaplamienie i promieniowanie UV. Nie będzie trzeba ich sprzątać na noc i przed każdym deszczem.

W stylu eko
Meble wyplatane są wyjątkowo wygodne, lekkie, wyglądają niepretensjonalnie i idealnie współgrają z obfitością kwiatów i drzew owocowych ogrodów rustykalnych. Materiały naturalne – wiklinę, bambus czy rattan (zdrewniałe pędy palmy rotang) – należy chronić przed wilgocią i mrozem. Podczas wyboru konkretnych wyrobów, warto pamiętać, że rattanowe, w przeciwieństwie do wiklinowych, nie trzeszczą podczas użytkowania. Meble plecione z tworzyw syntetycznych – technorattanu czy włókna hularo – na stelażu aluminiowym to hit ostatnich lat. Wyglądają równie naturalnie, co wiklinowe bądź rattanowe, ale mają nowocześniejsze wzornictwo (dzięki plastyczności tworzyw) i mogą zimować na zewnątrz. Ogrom ich zalet chyba rekompensuje wysoką cenę.

Tekst: Małgorzata Kolmus, zdjęcie tytułowe: Praktiker