Trudne nazwy kwiatów cebulowych

Skąd się biorą nazwy kwiatów cebulowych?

Rośliny cebulowe mają często więcej niż jedną nazwę. Pierwsza to nazwa łacińska – bywa czasem bardzo trudna, druga – zwykle dużo łatwiejsza do zapamiętania, to nazwa powszechna nadawana w lokalnym języku. W wielu przypadkach wystarczy poznać porę kwitnienia, pochodzenie, charakterystyczne cechy wyglądu lub funkcję jaką pełni roślina by jej nazwa od razu zapadła nam w pamięć. To naprawdę bardzo proste!

Pochodzenie

Dziwnie brzmiące słowo Eremurus można łatwo zapomnieć, jednak "igła Kleopatry" dużo łatwiej zapada w pamięć. Polska nazwa tej rośliny – pustynnik – pochodzi z języka greckiego gdzie eremos oznacza "pustynia", a oura "ogon". Cała nazwa doskonale oddaje wygląd rośliny podobnej do dumnie podniesionego ogona.
Hyacinthoides non-scripta z łatwością się adaptuje i dobrze rozwija pod drzewami w związku z czym często można znaleźć go w lasach. Jego holenderska nazwa, leśny hiacynt, odnosi się do środowiska pochodzenia, z kolei polska nazwa nawiązuje do wyglądu i brzmi – hiacyntowiec zwisły, bo jest podobny do hiacynta.
Nazwę związaną ze środowiskiem swojego pochodzenia otrzymała także Scilla siberica czyli cebulica syberyjska.

Szarifek (Muscari)
Cebulica syberyjska (Scilla siberica)	Rannik (Eranthis)

Pora kwitnienia

Kwiaty Eranthis hyemalis wyrastają spod pokrywy śnieżnej gdy zima jeszcze trwa. Nietrudno więc wytłumaczyć ich polską nazwę – rannik zimowy.
Podobnie jest w przypadku Galanthus nivalis czyli śnieżyczki przebiśnieg, która jest pierwszą rośliną cebulową kwitnącą wczesną wiosną, czasem nawet już w styczniu.
Z kolei Chionodoxa, pochodząca od słów, które w języku greckim oznaczają „śnieg" i „chwała" czyli chion i doxa, w języku polskim nazywana jest śnieżnikiem.
Leucojum vernum czyli śnieżyca wiosenna zaczyna rozkwitać w marcu, gdy nadchodzi wiosna. Czasem jednak się zdarza, że nazwy są mylące. Osobliwie brzmiąca powszechna polska nazwa - śnieżyca letnia, tzn. Leucojum aestivum, w rzeczywistości rozkwita w maju.

Kamasja (Camassia)
Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis)	Śnieżyca wiosenna (Lucojum vernum)

Funkcja

Nazwa czosnek (Allium) jest związana z cebulkami jadalnymi jednak rośliny znanej jako czosnek ozdobny nie stosujemy już w kuchni – w zamian za to upiększa ogród.
Kamasja (Camassia) otrzymała nazwę od rdzennego amerykańskiego słowa camas, które oznacza "owoc". Indianie dawniej używali cebulek kamasji jako ślubnego posagu. Liście tej rośliny były wykorzystywane w materacach, a ich cebulki były gotowane i mieszane z miodem. W ten sposób powstawał syrop na kaszel. Kamasja stała się także znana jako indiański hiacynt.

Szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris)
Szachownica cesarska (Fritillaria imperialis)	Puszkinia (Puschkinia)

Wygląd

Do wyglądu nawiązuje zdecydowanie Fritillaria meleagris. Holenderska nazwa tej eleganckiej rośliny, Kievitsbloem, nawiązuje do pokrytych cętkami kwiatów przypominających jaja czajki zwyczajnej. Także nazwa polska, tzn. szachownica kostkowata, odnosi się do tego cętkowanego wyglądu.
Fritillaria imperialis z kolei wytwarza okazałe kwiaty w kształcie dzwonków, które otaczają górną część łodygi tworząc koronę – stąd nazwana została szachownicą cesarską.
Kwiatostan Muscari wygląda jak odwrócone grona owoców winorośli. Ponieważ większość kwiatów Muscari jest błękitna, roślina ta otrzymała powszechną nazwę szafirek groniasty.
Kwiaty Ornithogalum nutans są wyprostowane, gdy zaczynają wyrastać z cebulki. Później jednak, górna część kwiatostanu zagina się. Stąd jej powszechna nazwa śniedek zwisły.
Oxalis deppei ma liście przypominające czterolistną koniczynę w związku z czym w Polsce znana jest jako szczawik czterolistny.
Puschkinia scilloides czyli puszkinia cebulicowata wytwarza kiście paskowanych kwiatów, podobnych do cebulicy, które znajdują się na samej górze łodygi.