Co to jest ziemia okrzemkowa?
Ziemia okrzemkowa, znana również jako diatomit, to miękka, porowata skała o jasnym kolorze, która powstała z pancerzyków jednokomórkowych glonów zwanych okrzemkami. Te prehistoryczne organizmy, żyjące miliony lat temu, po obumarciu opadały na dno jezior i mórz, tworząc warstwy skamieniałości bogatych w krzemionkę. W wyniku długotrwałych procesów geologicznych, te warstwy przekształciły się w diatomit, który dziś wydobywamy i wykorzystujemy w różnych celach.
Diatomit składa się głównie z krzemionki, ale może również zawierać inne minerały oraz szczątki innych organizmów. W zależności od sposobu obróbki, ziemia okrzemkowa może mieć różny stopień rozdrobnienia – od pylistych frakcji po większe fragmenty skał. Warto zaznaczyć, że w Polsce złoża diatomitu są rzadkie, co czyni ten materiał jeszcze bardziej wartościowym.
Zastosowanie diatomitu w ogrodnictwie
Ziemia okrzemkowa znalazła szerokie zastosowanie w ogrodnictwie, przede wszystkim jako ekologiczny środek do poprawy zdrowia roślin i zwalczania szkodników. Jej unikalne właściwości sprawiają, że jest niezwykle efektywna w różnych sytuacjach.
Poprawa struktury gleby
Diatomit jest doskonałym dodatkiem do gleby, ponieważ poprawia jej strukturę. Dzięki porowatej strukturze, ziemia okrzemkowa pomaga w magazynowaniu wody i uwalnianiu jej w okresach suszy. Wymieszana z glebą, zwiększa jej retencję, co jest szczególnie korzystne na glebach lekkich i piaszczystych. Z kolei na glebach ciężkich i zbitych, większe frakcje diatomitu pomagają rozluźnić podłoże, co sprzyja lepszemu rozwojowi korzeni roślin.
Naturalny nawóz mineralny
Ziemia okrzemkowa sprawdza się również jako nawóz mineralny naturalnego pochodzenia. Wysoka zawartość krzemu wzmacnia ściany komórkowe roślin, czyniąc je bardziej odporne na stresy środowiskowe, takie jak susza, zasolenie gleby czy wysokie temperatury. Krzem stymuluje także proces fotosyntezy i usprawnia mechanizmy antyoksydacyjne w roślinach. Co więcej, ziemia okrzemkowa ogranicza pobieranie metali ciężkich przez rośliny, co dodatkowo przyczynia się do ich zdrowia i jakości plonów.
Skuteczna ochrona przed szkodnikami
Jednym z najbardziej cenionych zastosowań diatomitu jest jego zdolność do zwalczania szkodników. Ziemia okrzemkowa działa mechanicznie – jej twarde drobinki o ostrych krawędziach uszkadzają ciała szkodników, takich jak mszyce, przędziorki czy ślimaki. W formie płynnej, diatomit tworzy barierę ochronną na powierzchni roślin, skutecznie odstraszając szkodniki.
Jak stosować ziemię okrzemkową w ogrodzie?
- Jako nawóz
Ziemia okrzemkowa może być stosowana jako nawóz zarówno w formie posypowej, jak i oprysku. W formie posypowej, należy ją wymieszać z wierzchnią warstwą gleby. W przypadku oprysku, około 1/3 szklanki diatomitu należy wsypać do 1 litra wody i dokładnie wymieszać przed użyciem. Regularne stosowanie diatomitu jako nawozu przynosi wymierne korzyści, zwłaszcza dla roślin takich jak pomidory, ogórki czy truskawki. - Do opylania roślin
Opylanie roślin ziemią okrzemkową jest skuteczną metodą ochrony przed szkodnikami. Najlepiej przeprowadzać to rano, gdy rośliny są mokre od rosy, co pozwala pyłowi lepiej przylegać do powierzchni roślin. W łatwy sposób, za pomocą gazy lub sitka, można rozpylić diatomit na rośliny, tworząc naturalną barierę ochronną. - W doniczkach
Diatomit można również dodawać do podłoża roślin doniczkowych. Pomaga to utrzymać odpowiedni poziom wilgoci w glebie i napowietrza podłoże w strefie korzeniowej, co sprzyja lepszemu rozwojowi korzeni. Ziemia okrzemkowa jest również skuteczna w zwalczaniu ziemiórek – szkodników roślin doniczkowych.
Ziemia okrzemkowa a bezpieczeństwo
Stosowanie ziemi okrzemkowej w ogrodzie jest bezpieczne, warto jednak przestrzegać kilku podstawowych zasad, które są uniwersalne dla wszystkich substancji pylastych. Podczas aplikacji warto założyć maseczkę, okulary i odzież ochronną, by pył nie dostał się do wrażliwych miejsc na naszym ciele i ich nie podrażnił. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby chore na astmę. Ważne jest również, aby unikać opylania kwiatów, co mogłoby utrudnić pracę pożytecznym owadom zapylającym.
Diatomit spożywczy a diatomit przemysłowy
Warto wiedzieć, że istnieją dwa rodzaje diatomitu: przemysłowy i spożywczy. Diatomit przemysłowy jest stosowany w ogrodnictwie oraz do innych celów, takich jak filtrowanie, izolacja czy zwalczanie pasożytów. Diatomit spożywczy, dostępny w sklepach ze zdrową żywnością i aptekach, ma liczne właściwości prozdrowotne, ale nie powinien być używany zamiennie z diatomitem przemysłowym, ponieważ różnią się one składem chemicznym.
Ziemia okrzemkowa a mączka bazaltowa
Zarówno ziemia okrzemkowa, jak i mączka bazaltowa są produktami pochodzenia naturalnego, używanymi jako nawozy oraz środki do zwalczania szkodników. Mączka bazaltowa powstaje poprzez zmielenie skały wulkanicznej, natomiast ziemia okrzemkowa jest skałą organiczną. Mączka bazaltowa zawiera liczne makro- i mikroelementy, natomiast diatomit jest bogaty przede wszystkim w krzemionkę. Oba produkty mają swoje zalety, ale w wielu przypadkach można je stosować zamiennie.
Zdjęcie tytułowe: M. Makela / AdobeStock
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
