Gdzie posadzić werbenę patagońską w ogrodzie?
Pochodzi z południowych, ciepłych rejonów Ameryki Południowej (Argentyna), dlatego najlepiej czuje się w łagodnym klimacie, lubi słoneczne miejsca i przepuszczalną, niezbyt wilgotną glebę o lekko zasadowym odczynie. Wszystko to sprawia, że werbena patagońska (Verbena bonariensis) sprawdza się w trudnych warunkach miejskich, jak również na słonecznych ogrodowych rabatach, czy w doniczkach ponieważ nieźle znosi okresy suszy i nie potrzebuje częstego nawadniania.
Jej główny walor dekoracyjny to sztywne, wyprostowane pędy (dorastające do około 1,5m wysokości), dość skąpo ulistnione wąskimi liśćmi, na których od lipca do późnej jesieni ukazują się ładne koszyczkowate kwiatostany z drobnymi, lejkowatymi kwiatami barwy liliowo-fioletowej. Pędy werbeny patagońskiej są kwadratowe na przekroju i mają bardzo długie międzywęźlami (co nadaje roślinie lekkości).
Może być dość oryginalnym i dekoracyjnym akcentem na ogrodowych rabatach i może rosnąć samotnie lub w większej grupie, ale najlepiej wygląda w zestawieniach z innymi roślinami, np. trawami ozdobnymi, hortensjami, krwawnikiem, rozchodnikiem okazałym, rudbekią, jeżówką, szałwią omszoną, kocankami i innymi roślinami o srebrzystym odcieniu liści. Zakwita dopiero w trakcie lata, warto wiec łączyć ją na rabatach także roślinami cebulowymi lub kwitnącymi wiosennymi bylinami, gdzie będzie letnią atrakcją po ich przekwitnięciu.
Czy werbena patagońska jest rośliną wieloletnią? Czy zimuje w gruncie?
Werbenę patagońską najlepiej uprawiać w ciepłych rejonach kraju, aby nie wymarzała zimą, ale można ją też chronić przed bardziej surowymi zimami. Wystarczy po przekwitnięciu, przyciąć jej pędy, delikatnie obkopać i z bryłą ziemi przenieść do doniczki z odpowiednim podłożem. Donicę ustawiamy w pomieszczeniu, gdzie temperatura nie spada poniżej 0 °C i bardzo oszczędnie, nie za często nawadniamy, aby roślina przeszła spoczynek zimowy. Kolejnej wiosny werbena zacznie wypuszczać nowe, młode pędy, ale sadzimy ją ponownie do ogrodu dopiero po 15 maja. Jednak nawet, jeśli pozostanie ona na czas zimy w ogrodzie, nie musi to wcale oznaczać, że wymarzła. Jeśli zima nie była surowa i mroźna, werbena często wiosną odbija od korzeni, dlatego warto zabezpieczać ją kopczykiem ziemi lub stroiszem (gałązkami iglastymi) późną jesienią.
Jak rozmnaża się werbenę patagońską?
Najprościej jest zakupić ukorzenioną w doniczce sadzonkę lub kupić i wysiać nasiona (to najczęstszy sposób rozmnażania werbeny). Można także próbować rozmnażania werbeny patagońskiej z zielnych sadzonek pędowych, co jednak rzadko się udaje.
W miejscu, gdzie werbena patagońska ma dobre warunki do wzrostu, często sama się rozsiewa w ogrodzie, więc gdy pozostawi się kwiatostany na zimę (zimowa ozdoba ogrodu), jest bardzo prawdopodobne, że wiosną pojawią się młode siewki (podobne do pokrzywy) w pobliżu rośliny matecznej i można je po prostu przenieść i posadzić w nowe miejsce. Można jednak także zebrać samodzielnie nasiona z już rosnących okazów i wysiać w doniczce lub skrzynce i tak uzyskać nowe rośliny.
Jak to zrobić i kiedy wysiewać werbenę patagońską?
W związku z tym, że werbena patagońska kwitnie dopiero od lipca i kwitnienie trwa nawet do jesiennych przymrozków, musimy zaczekać aż roślina zawiąże nasiona i dopiero wtedy ściąć, lekko już brązowiejące kwiatostany (październik/listopad).
Zebrane z nich nasiona dobrze jest poddać stratyfikacji (przechłodzeniu), np. poprzez włożenie do lodówki, żeby zwiększyć ich żywotność (przyspieszyć kiełkowanie), ale także bez tego zabiegu można śmiało je wysiać. Nasiona zebrane z rośliny najlepiej stratyfikować w lodówce przez kilka dni lub choćby godzin, bezpośrednio przed siewem przed siewem.
Jak zrobić rozsadę werbeny patagońskiej?
Aby przygotować rozsadę werbeny patagońskiej, zebrane nasiona wysiewa się od lutego do kwietnia w doniczkach lub skrzynkach z żyznym podłożem do wysiewów, ustawia się w jasnym (słonecznym) miejscu i systematycznie, umiarkowanie nawadnia. Nasiona najszybciej (ok. 10 dni) wschodzą w temperaturze około 20-24°C, a gdy jest nieco chłodniej wschody mogą trwać nawet około miesiąca. Pojemniki, w których wysialiśmy nasiona można też przykryć folią, aby utrzymywać optymalną wilgotność i przyspieszyć kiełkowanie. Gdy pojawią się pierwsze liście, młode siewki pikujemy (przerzedzamy), a do gruntu sadzimy rośliny po minięciu ryzyka wystąpienia wiosennych przymrozków, czyli po 15 maja. Kiedy sadzonki osiągną wysokość około 15 cm, warto je uszczykiwać, czyli usuwać część wierzchołkową rośliny, aby pobudzić ja do zagęszczania się i zmobilizować do bardziej obfitego kwitnienia.
Jak wysiewać werbenę patagońską do gruntu w ogrodzie?
Nasiona (zebrane lub zakupione) można wysiać także bezpośrednio do gruntu w ogrodzie, ale najlepiej zrobić to w drugiej połowie maja. Przed wysiewem, warto namoczyć nasiona przez noc, aby lekko napęczniały i szybciej wykiełkowały.
Jak wysiewać werbenę patagońską w butelce?
Nowym, ciekawym i łatwym sposobem uzyskania rozsady werbeny patagońskiej (i innych roślin) w warunkach domowych jest zimowy wysiew nasion w butelkach plastikowych po napojach (np. 2 lub 5 litrowych) [Metodę tę zobaczysz na powyższym filmie - red.]. Butelki wypełnia się mniej więcej do połowy wilgotnym podłożem do wysiewu lub rozsady (po wcześniejszym częściowym nacięciu butelki w połowie) i wysiewa się nasiona (w styczniu lub lutym), lekko zagłębiając je w podłożu.
Butelkę w miejscu nacięcia sklejamy, np. taśmą, a od góry szyjkę butelki okrywamy kawałkiem białej agrowłókniny i obwiązujemy sznurkiem. Dodatkowo, w dnie butelki wykonujemy kilka otworów odpływowych i ustawiamy butelkę w chłodnym miejscu lub nawet na zewnątrz (jeśli nie ma mrozu). W takich warunkach wysiane nasiona mają dobre warunki do wzrostu, nie wymagają wiele uwagi, wschodzą dość szybko i siewki są już częściowo zahartowane.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: nutt, Silga / Adobe Stock