Rośliny giną jedna po drugiej? To groźna choroba – sprawdź, jak ją zatrzymać i czym pryskać

Jest groźną odglebową chorobą grzybową, która w początkowej fazie powoduje zamieranie korzeni roślin, a następnie brązowienie i zamieranie pędów. Trudno ją wyleczyć, dlatego najlepiej jej unikać poprzez zapewnienie roślinom optymalnych warunków uprawy i rozsądną pielęgnację. Jak rozpoznać fytoftorozę i jaki oprysk wybrać do jej zwalczania?

Które rośliny są najbardziej narażone na fytoftorozę?

Infekuje wiele popularnych roślin ogrodowych, w tym drzewa i krzewy ozdobne, ale też warzywa i inne rośliny użytkowe. Zazwyczaj właściciele ogrodów przydomowych zauważają niepokojące objawy na wrażliwych na ataki fytoftorozy gatunkach roślin – różanecznikach i azaliach, wrzosach, pierisach, cyprysikach, bukszpanach, jodłach, sosnach, świerkach, żywotnikach (tujach).

Za infekcje odpowiedzialne są organizmy blisko spokrewnione z grzybami z rodzaju Phytophthora, stąd nazwa choroby. Jej rozwojowi sprzyja nadmiar wilgoci w podłożu (zbyt częste podlewanie) lub uprawa na podmokłych, ciężkich glebach (korzenie duszą się, gniją i łatwiej ulegają infekcjom).

Rozwijający się w glebie patogen infekuje system korzeniowy, powodując jego zamieranie, a następnie choroba rozwija się także na organach nadziemnych roślin, powodując ich stopniowe brązowienie i zamieranie. Bez podjęcia szybkiego działania i wykonania niezbędnych zabiegów (np. oprysków na fytoftorozę) choroba całkowicie niszczy rośliny i można już tylko usunąć je z ogrodu.

Jak rozpoznać fytoftorozę na roślinach? Te objawy powinny Cię zaniepokoić

W trakcie rozwoju fytoftorozy na roślinach ogrodowych, pierwsze zauważalne objawy to brązowienie i usychanie pojedynczych pędów, a z czasem kolejnych i całej rośliny (liście krzewów, np. różaneczników brązowieją i zwisają).

Liście lub igły porażonych roślin matowieją (stopniowo tracą swoją barwę), a w wyniku uszkodzenia przez patogena wiązek przewodzących pędów, zaburzony i z czasem zahamowany jest przepływ wody i składników pokarmowych, co prowadzi do stopniowego obumierania rośliny. Mogą pojawiać się też brunatne plamy na liściach lub igłach, co powoduje ich opadanie (np. u świerka).

Fytoftoroza często atakuje też i niszczy młode sadzonki, posadzone, uprawiane i pielęgnowane w nieodpowiedni sposób. Typowym, możliwym do zauważenia objawem fytoftorozy jest też zamieranie i brązowienie i rozkład drewna na szyjce korzeniowej krzewów lub drzew, co widoczne jest po zdrapaniu małego fragmentu kory.

Fot. Alinsa, Tomasz / Adobe Stock

Fytoftoroza to groźna choroba odglebowa, która atakuje przede wszystkim korzenie roślin, prowadząc do ich zamierania. Patogen infekuje system korzeniowy, co uniemożliwia roślinom pobieranie wody i składników odżywczych. W efekcie uszkodzenie korzeni szybko przekłada się na brązowienie, więdnięcie i obumieranie całych pędów oraz liści.

Promocje

NeemAzal, Zwalcza Ziemiórki i Inne Szkodniki – 10 ml

P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 50 g

Maść Ogrodnicza, do ochrony roślin po cięciu – 350 g

Mospilan 20 SP – Środek zwalczający mszyce, szkodniki owoców i warzyw – 10 g | Target

Jak dbać o rośliny, by uchronić je przed fytoftorozą?

Aby uniknąć kłopotów i ryzyka zamierania roślin, najlepiej nie stwarzać warunków do rozwoju fytoftorozy. W tym celu należy zadbać o zapewnienie uprawianym roślinom optymalnych, potrzebnych im warunków i pielęgnacji. Szczególnie należy zwrócić uwagę na ostrożne, umiarkowane podlewanie i zachowanie odstępów między roślinami. Bardziej podatne na infekcje są też rośliny, które nie mają zapewnionego odpowiedniego nawożenia oraz osłabione.

Przy zakupie roślin warto wybierać tylko zdrowe okazy i przygotować dobrze podłoże (zapewniając odpowiedni drenaż) do sadzenia. W trakcie podlewania zaleca się unikać polewania i moczenia liści roślin czy pozostawiania, długo zalegających zastoisk wody wokół roślin, co może być czynnikiem sprzyjającym rozwojowi fytoftorozy.

Niewskazane jest także sadzenie nowych roślin w miejscach, gdzie już występowała fytoftoroza, bo grzybnia patogena potrafi przetrwać w glebie nawet kilka lat. Oznacza to także, iż po usunięciu chorej rośliny z ogrodu, należy odkazić glebę w tym miejscu odpowiednimi środkami grzybobójczymi. Dobrym sposobem na ochronę przed fytoftorozą jest także profilaktyczne podlewanie roślin roztworami zalecanych fungicydów, co można robić już od początku sezonu – wiosną.

Opryski na fytoftorozę – co stosować i kiedy? 

W przypadku zauważenia pierwszych objawów fytoftorozy na roślinach, należy jak najszybciej usunąć chory/porażony fragment rośliny (pęd lub liść), by uniemożliwić rozprzestrzenianie się infekcji. Następnym krokiem powinno być wykonanie oprysków na fytoftorozę przy pomocy przeznaczonych do tego preparatów specjalistycznych, np. Proplant, Magnicur Energy lub Scorpion.

Co jeszcze można zrobić?

Oprócz opryskiwania części nadziemnych roślin, zaleca się podlewać rośliny roztworami wspomnianych preparatów, by chronić przed infekcją (lub jej rozwojem) system korzeniowy. Zabiegi należy powtórzyć 2–3 krotnie, w odstępie 7–10 dni, a jeśli występuje wilgotna i ciepła pogoda, warto ponowić je po intensywnych opadach deszczu. Należy też pamiętać, iż nawet jeśli tylko jedna roślina (np. w żywopłocie) wykazuje objawy infekcji, zaleca się wykonać zabiegi ochrony także na innych, sąsiednich roślinach, by zabezpieczyć je przed rozwojem fytoftorozy.

W ekstremalnych przypadkach może nie udać się uratować/wyleczyć roślin (pomimo wykonania zabiegów ochrony) i wówczas należy usunąć je z ogrodu. Pamiętajmy, że trzeba w takim przypadku usunąć nie tylko porażoną część nadziemną roślin, ale także dokładnie, cały system korzeniowy i jego zniszczone fragmenty (resztki), które mogłyby być źródłem rozwoju infekcji na kolejnych, rosnących w pobliżu roślinach.

Na tym nie koniec, ponieważ po ich usunięciu należy też odkazić podłoże. Najlepiej zrobić to przy pomocy wspomnianych fungicydów i ich wodnymi roztworami podlać glebę (2-3 krotnie). Aby mieć pewność, że patogen nie porazi nowych roślin, najlepiej odczekać minimum jeden sezon i dopiero po tym czasie planować w tym miejscu nowe nasadzenia.

Zdjęcie tytułowe: focus finder / Adobe Stock