Nadmierne nawożenie. Jak rozpoznać "przedawkowanie" nawozów i co wtedy robić?

Nawozy są nieodzownym elementem dbania o rośliny w ogrodach przydomowych. Poprawiają jakość gleby, wspomagają wzrost roślin, a także wpływają na obfitość ich kwitnienia i plonów. Jednak zbyt duża ilość nawozu potrafi zaszkodzić. Nadmierne nawożenie to sytuacja, której musimy za wszelką cenę unikać. Sprawdź, czym może to skutkować i jak rozpoznać  "przedawkowanie" poszczególnymi składnikami.

Skutki nadmiernego nawożenia, czyli "przedawkowania"

Nadmierne nawożenie, zwłaszcza w przypadku stosowania nawozów mineralnych, może prowadzić do licznych problemów. Rośliny, zamiast korzystać z dodatkowych składników pokarmowych, zaczynają cierpieć na ich nadmiar. Może dojść do tak zwanego "spalenia" korzeni, co sprawia, że roślina nie jest w stanie pobierać wody i substancji odżywczych z gleby. Efektem tego jest więdnięcie, a ostatecznie śmierć rośliny.

Innym problemem związanym z przenawożeniem jest pogorszenie struktury gleby. Zbyt duże ilości nawozów powodują nagromadzenie soli, co prowadzi do zasolenia gleby. Gleba traci wtedy swoją naturalną strukturę, staje się mniej przepuszczalna, co utrudnia roślinom pobieranie wody.

Mimo zagrożeń związanych z przenawożeniem, nie można zapominać, jak ważne są nawozy w naszych ogrodach. Rośliny, które uprawiamy na ograniczonej przestrzeni, szybko zużywają dostępne w glebie składniki odżywcze – w naturze miałyby ich pod dostatkiem na znacznie większych obszarach. Dlatego, decydując się na ogród, powinniśmy z rozwagą i odpowiedzialnością dokarmiać nasze rośliny, aby mogły zdrowo rosnąć i pięknie się rozwijać.

Jak rozpoznać przenawożenie? Objawy i problemy

Przenawożenie roślin objawia się różnorodnie, w zależności od rodzaju minerałów, które zostały dostarczone w nadmiarze:

• Azot (N) – zbyt duża ilość azotu powoduje intensywnie zielone, lecz wiotkie liście, a także hamuje kwitnienie. Roślina rozwija nadmiernie masę zieloną kosztem kwiatów i owoców.
• Fosfor (P) – nadmiar fosforu blokuje pobieranie przez rośliny innych ważnych mikroelementów, takich jak żelazo, cynk i miedź. Może to prowadzić do żółknięcia liści i zahamowania wzrostu.
• Potas (K) – przesyt potasu zaburza pobieranie wapnia i magnezu, co objawia się spaleniem krawędzi liści.
• Cynk (Zn) – zbyt duże ilości cynku powodują bladnięcie roślin oraz pojawienie się chloroz na liściach.
• Chlor (Cl) – nadmiar chloru objawia się wypaleniem liści na brzegach oraz zwijaniem się liści.
• Wapń (Ca) – przenawożenie wapniem, choć rzadziej spotykane niż w przypadku azotu czy fosforu, również może mieć negatywne skutki dla roślin. Objawia się to przede wszystkim chlorozą, gdzie liście stają się jasnozielone lub żółte, co często bywa mylone z niedoborem innych pierwiastków.
  
  

Fot. boyloso / AdobeStock

Żółknące liście pomimo odpowiedniego nawodnienia są wyraźnym sygnałem nadmiernego nawożenia. Zbyt duża ilość azotu nie tylko powoduje przebarwienia, ale także może prowadzić do chemicznych oparzeń, które osłabiają roślinę, a w skrajnych przypadkach prowadzą do jej obumarcia. Na zdjęciu liście ryżu uszkodzone przenawożeniem.

Jak uniknąć nadmiernego nawożenia? 5 zasad

Aby zapobiec problemom związanym z nadmiernym nawożeniem, należy stosować się do kilku zasad:

1. Regularne badanie gleby – zanim zdecydujesz się na nawożenie, warto przeprowadzić badanie gleby. Dzięki temu dowiesz się, jakie składniki są w niej obecne i jakich brakuje. To pozwoli precyzyjnie dobrać rodzaj nawozu i jego dawkę.
2. Stosowanie nawozów organicznych – naturalne nawozy, takie jak kompost czy obornik, są bezpieczniejsze w stosowaniu. Dostarczają składników odżywczych w sposób bardziej zrównoważony i trudniej nimi „przedawkować”.
3. Unikaj nawożenia w upalne dni – podczas wysokich temperatur, rośliny są bardziej podatne na „spalenie”. Najlepiej nawozić je wczesnym rankiem lub wieczorem, gdy jest chłodniej.
4. Zasada mniejszej ilości – lepiej dostarczyć roślinom mniej nawozu niż za dużo. Jeśli masz wątpliwości co do ilości, zastosuj mniejszą dawkę. Zawsze możesz ją zwiększyć, ale trudno cofnąć nadmiar składników pokarmowych.
5. Nawadnianie po nawożeniu – po aplikacji nawozów, zwłaszcza mineralnych, należy obficie podlać rośliny, aby rozprowadzić składniki pokarmowe w glebie i zmniejszyć ryzyko uszkodzeń.
   
   

Co zrobić, gdy dojdzie do przenawożenia?

Jeśli zauważysz u swoich roślin objawy przenawożenia, należy szybko podjąć działania ratunkowe:

• Obfite przepłukanie gleby wodą – jednym ze sposobów na usunięcie nadmiaru nawozów jest intensywne podlewanie roślin przez kilka minut. Woda wypłukuje nadmiar soli mineralnych z gleby.
• Wymiana podłoża – jeśli przenawożenie jest poważne, warto rozważyć wymianę gleby wokół rośliny na świeżą, pozbawioną nadmiaru składników odżywczych.
• Zrezygnuj z nawożenia przez jakiś czas – po przenawożeniu należy wstrzymać się z kolejnymi aplikacjami nawozu na kilka tygodni, aby roślina miała czas na regenerację.

Zdjęcie tytułowe: michaeljung / AdobeStock