Coś zjada warzywa, ale nie widać ślimaków ani gąsienic? To może być zając. Szukaj tych znaków

Warzywa zaczęły znikać z grządek? Liście są równo przycięte, a młode siewki znikają w całości? Jeśli wykluczyłeś już wszystkie typowe szkodniki – jak ślimaki, larwy, gąsienice czy gryzonie – czas wziąć pod lupę nieco większego podejrzanego. Wiele osób zapomina, że zające również odwiedzają ogródki, szczególnie te położone na obrzeżach miast lub w pobliżu pól i łąk. I choć wyglądają na niegroźnych, potrafią narobić niemałych szkód.

Kiedy zając najchętniej zagląda do ogródka?

Zające są roślinożerne i doskonale wiedzą, gdzie znaleźć najświeższe kąski. Młode warzywa, miękkie liście, zioła i siewki to dla nich jak bufet samoobsługowy. Do ogrodów przyciąga je nie tylko jedzenie, ale też spokój, brak psów i łatwy dostęp przez niezabezpieczone ogrodzenie.

Szczególnie chętnie pojawiają się wiosną i latem, gdy wszystko intensywnie rośnie, a młode rośliny są jeszcze delikatne i soczyste. Zające żerują najczęściej o zmierzchu lub wczesnym rankiem – wtedy trudno je zauważyć, a ślady obecności widać dopiero po fakcie.

Co zające jedzą najchętniej?

Choć zające nie są bardzo wybredne, mają swoje ulubione smakołyki. W ogrodzie najczęściej podjadają:

• marchewki, pietruszkę, koper i buraki (zarówno liście, jak i korzenie),
• fasolkę szparagową i groch – szczególnie młode pędy,
• kapustę, sałatę – soczyste i miękkie liście to ich rarytas.

Fot. Stephen Kemp / AdobeStock

Czasem potrafią też skubnąć kwiaty lub młode drzewka owocowe, jeśli inne pożywienie jest trudniej dostępne.

Jak rozpoznać, że to zając niszczy warzywa? 5 znaków

Zające zostawiają bardzo charakterystyczne ślady, które odróżniają je od ślimaków, ptaków czy gryzoni. Jeśli zauważysz któryś z poniższych znaków, możesz mieć pewność, że to ich robota:

1. Rośliny są równo, "nożycowo" przycięte – zając ma ostre siekacze i odgryza liście oraz łodyżki niemal jak ostrym narzędziem.
2. Ślady dużych zębów na łodygach większych roślin, bez śluzu (jak w przypadku ślimaków).
3. Brak nadgryzień od dołu – w przeciwieństwie do ślimaków i larw, zając często zjada rośliny od góry.
4. Małe odchody przypominające suche bobki, często znajdowane w pobliżu zniszczonych grządek.
5. Odciski tylnych łap – wydaje się być oczywistym znakiem, ale wielu o tym zapomina. Przyjrzyjmy się, czy w spulchnionej, miękkiej i wilgotnej ziemi nie ma długich i wąskich śladów.

Jak odstraszyć zająca z warzywnika?

Nie trzeba od razu budować ogrodzenia jak na fermie, by odstraszyć zająca z warzywnika. W wielu przypadkach wystarczy niskie ogrodzenie z drobnej siatki, o wysokości około 120 cm, które skutecznie ograniczy mu dostęp do grządek. Warto też sięgnąć po naturalne metody – czyli zapachy i rośliny, których te zwierzęta nie lubią – np. ludzkie włosy, popiół z kominka, fusy z kawy czy czosnek, mogą skutecznie zniechęcić zwierzę do dalszych odwiedzin.

Dodatkowym sposobem mogą być ultradźwiękowe odstraszacze lub poruszające się wiatraczki, które – o ile są regularnie zmieniane – utrudniają zwierzęciu przyzwyczajenie się do bodźców. W wielu przypadkach zaskakująco skuteczna okazuje się też obecność psa w ogrodzie – nawet sam jego zapach bywa wystarczającym ostrzeżeniem, że warzywnik to teren chroniony. Wszystkie te działania nie wymagają dużego wysiłku, a mogą skutecznie przekonać zająca, że lepiej poszukać pożywienia gdzie indziej.

Zdjęcie tytułowe: Stephen Kemp / AdobeStock