Dereń pagodowy (Cornus controversa), nazywany też dereniem drzewiastym to nieduże drzewo z rodziny dereniowatych (Cornaceae). Gatunek pochodzi ze środkowo-wschodniej Azji (min. Chiny, Japonia), gdzie najchętniej zasiedla widne lasy i polany, jednak w postaci odmian jest też uprawiany w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Jak wygląda dereń pagodowy?
Dereń pagodowy w swojej ojczyźnie może dorastać nawet do ok. 20 m wys, jednak jego odmiany ozdobne rzadko przekraczają 8 m wys. Drzewo posiada bardzo charakterystyczny pokrój, gdyż jego pędy i gałęzie układają się piętrowo i horyzontalnie (stąd nazwa rodzajowa). U gatunku liście pokrywające pędy są szerokie, eliptyczne, miękkie, zielone, całobrzegie, z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem (sprawiają wrażenie pokarbowanych), jednak u odmian często są barwne lub pstre. Liście osadzone są na długich ogonkach i układają się na pędzie skrętolegle. Jesienią zwykle przebarwiają się na czerwono.
Dereń pagodowy kwitnie wczesnym latem (VI-VII), rozwijając drobne, białokremowe, gwiazdkowe kwiaty z długimi, wystającymi pręcikami, zebrane w płaskie, duże, wzniesione baldachogrona, wyrastające obficie na całej długości pędów. Kwiaty po przekwitnieniu przekształcają się w małe, kuliste, początkowo czerwono-różowe, po dojrzeniu niebieskogranatowe owoce (pestkowce).
Jakie ma wymagania i jak uprawiać dereń pagodowy?
Dereń pagodowy preferuje słoneczne lub lekko półcieniste stanowiska i żyzne, próchnicze, przepuszczalne, lekko wilgotne gleby, najlepiej o odczynie kwaśnym do obojętnego. Lubi też podwyższoną wilgotność powietrza. W naszym klimacie jest umiarkowanie mrozoodporny (-23°C / -21°C) i w surowe zimy może przemarzać. Szczególnie wrażliwe na niskie temperatury są młode egzemplarze i odmiany, dlatego na zimę warto osłaniać je np. włókniną.
Dereń pagodowy jako gatunek może być rozmnażany za pomocą siewu nasion, jednak odmiany poleca się rozmnażać przez szczepienie, sadzonki pędowe lub odkłady.
Pielęgnacja
Dereń pagodowy należy regularnie podlewać, zwłaszcza w okresach suszy, dbając o umiarkowaną wilgotność podłoża. Warto ją także zasilać wiosną nawozami organicznymi lub wieloskładnikowymi, co wspomoże jej wzrost i kwitnienie.
Przycinanie derenia nie jest konieczne, ale można usuwać słabsze lub przemarznięte pędy wczesną wiosną, aby poprawić jego pokrój.
Młode rośliny i odmiany o mniejszej mrozoodporności warto osłaniać na zimę agrowłókniną, szczególnie w chłodniejszych rejonach kraju.
Choroby i szkodniki
Dereń pagodowy nie jest szczególnie wrażliwy na choroby i szkodniki, jednak rośliny uprawiane na nieodpowiednich stanowiskach mogą zapadać na choroby grzybowe (np. antraknozę, zamieranie pędów, mączniaka prawdziwego, septoriozę). Na młodych pędach rośliny czasami pojawiają się też mszyce.
Jak można zastosować derenia w ogrodzie?
Dereń pagodowy ze względu na swój niezwykle efektowny, piętrowy pokrój, obfite kwitnienie, a u odmian także wspaniale ubarwione liście, powinien być uprawiany w ogrodzie przede wszystkim jako soliter na tle zielonego trawnika lub ciemnej zieleni drzew i krzewów ogrodowych, gdyż w kompozycjach z innymi roślinami nie będzie mógł w pełni zaprezentować swojej urody.
Drzewo doskonale nadaje się do uprawy w ogrodach japońskich lub orientalnych oraz do sadzenia nad brzegami zbiorników wodnych. Ponieważ szeroko się rozrasta, potrzebuje dla siebie sporo miejsca i lepiej będzie wyglądało w większym ogrodzie niż na małej działce.
Wybrane odmiany derenia pagodowego
- 'Variegata' – liście pstre, zielone z szerokim, nieregularnym, białym obrzeżem, wys ok. 3-6 m
- 'Pagoda' – liście zielone, kwiaty białe, pokrój bardzo regularny, odmiana z wyraźnie zaznaczonym przewodnikiem, wys ok. 3 m
- 'Green Carpet' – odmiana karłowa, rozłożysta, liście zielone, wys ok. 2-3 m
Zdjęcia: JAG IMAGES, Scisetti Alfio, smtd3 / AdobeStock