Modrzew japoński (Larix kaempferi) jest gatunkiem drzewa iglastego o sezonowych liściach, zaliczanego do rodziny sosnowatych (Pinaceae). Roślina pochodzi z Japonii, ale jest też uprawiana w wielu innych krajach świata jako roślina ozdobna. Posiada też wiele atrakcyjnych odmian.
Modrzew japoński może dorastać do ok. 30-45 m wys. ale w Polsce nie przekracza 15-20 m. Posiada szerokostożkową, rozłożystą koronę i wyrastające w regularnych okółkach bardzo długie, ułożone niemal poziomo, rozgałęzione pędy, których końce nie przewieszają się do dołu (młode pędy są elastyczne i czerwonawe). Pędy pokryte są miękkimi, wąskimi, szarozielonymi igłami, które na długopędach są pojedyncze i ułożone skrętolegle, natomiast na krótkopędach zebrane są w gęste, pędzelkowate pęczki. Igły jesienią, przed opadnięciem, przebarwiają się na żółto.
Modrzew japoński kwitnie wczesną wiosną (III-IV), wydając żółte, okrągłe, przylegające do pędów kwiaty męskie i szyszeczkowate, czerwonawe, stojące kwiaty żeńskie (roślina jednopienna, rozdzielnopłciowa). Po zapyleniu z kwiatów żeńskich wykształcają się owocostany mające postać małych, pękatych, okrągłych, rozetkowatych szyszek z wyraźnie wywiniętymi na zewnątrz brzegami łusek (jedna z cech odróżniających gatunek od m. europejskiego), okrywających oskrzydlone nasiona. Szyszki początkowo są jasnoczerwone lub żółte, później zielone lub ciemnożółte, a po dojrzeniu brunatne. Kształtem przypominają małe różyczki, a na drzewie mogą pozostać nawet kilka lat.
Wymagana i uprawa
Modrzew japoński oczekuje w uprawie ciepłego, słonecznego stanowiska i żyznej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Jest dość odporny na zanieczyszczone powietrze, dlatego może być uprawiany na trenach miejskich. W naszym kraju jest też dostatecznie mrozoodporny (znosi spadki temperatur do ok. -23/-26°C).
Modrzew japoński jako gatunek może być rozmnażany przez wysiew nasion (wymagają stratyfikacji), odmiany ozdobne rozmnaża się natomiast głównie przez szczepienie lub sadzonki pędowe.
Zastosowanie
Modrzew japoński jako gatunek ze względu na swoje rozmiary rzadko bywa uprawiany w ogrodach, gdyż wymaga dla siebie sporo miejsca. Często sadzony jest natomiast w parkach i zieleni miejskiej. W przydomowych ogrodach znaczenie mają przede wszystkim jego ozdobne odmiany o znacznie bardziej kompaktowych rozmiarach.
W zależności od pokroju, mogą być sadzone jako solitery na tle ściany domu, trawnika lub ogrodzenia albo tworzyć kompozycje z innymi krzewami i bylinami ozdobnymi. Znakomicie nadają się też do uprawy w ogrodach japońskich. Z gatunku i wysokich odmian można też tworzyć formowane żywopłoty przeciwwiatrowe (roślina bardzo dobrze znosi cięcie).
Wybrane odmiany
- 'Blue Ball' – kulista, karłowa odmiana o niebieskozielonych igłach, zwykle oferowana w formie piennej
- 'Diana' – odmiana o powyginanych i pokręconych pędach, wys. ok. 6 m
- 'Blue Dwarf' – odm. karłowa o półkulistym pokroju, osiągająca ok. 1 m. średnicy
- 'Grey Pearl' – karłowa odmiana o szarozielonych igłach, bez przewodnika, średnica korony to ok. 0,8 m
- 'Stiff Weeper' – odmiana o zwisającym pokroju, często oferowana w formie piennej
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde