Mimoza wstydliwa, czułek wstydliwy (Mimosa pudica) to roślina należąca do rodziny bobowatych, inaczej motylkowatych (Fabaceae). Pochodzi terenów Ameryki Południowej (strefy międzyzwrotnikowej), gdzie rośnie jako półkrzew lub krzew. W Polsce mimoza to ciekawa, jednoroczna roślina ozdobna.
Jak wygląda mimoza?
Mimoza wstydliwa jest byliną lub półkrzewem i może dorastać do 1 m wysokości. Bardzo charakterystyczne liście rośliny przypominają drobniejszą wersję akacji – są podwójnie pierzaste, naprzemianległe, o jednej lub dwóch parach listków, które z kolei są podzielone na 10-26 małych (ok. 8 x 2 mm) listeczków. Najciekawszą cechą rośliny, dzięki której ma ona wielu miłośników, jest zdolność liści do reagowania na dotyk – w odpowiedzi na niego listeczki bardzo wyraźnie się składają wierzchnimi warstwami do siebie.
Mimoza wstydliwa kwitnie w lipcu, sierpniu i wrześniu. Kwiaty rośliny są małe (1-2 cm średnicy) ale bardzo ozdobne – okrągławe, "puszyste" w kolorze niebiesko-liliowym lub różowym. Są zarówno wiatropylne oraz zapylane przez owady. Owocem jest mały strąk, który pojawia się w październiku.
Wymagania i uprawa mimozy
Mimozę w doniczce traktuje się przeważnie jako roślinę jednoroczną, gdyż z czasem bardzo traci na dekoracyjności. Najlepszym stanowiskiem dla rośliny jest miejsce w rozproszonym świetle. Mimoza najlepiej kwitnie gdy stoi w pewnej odległości od okna południowego. Lubi ciepło (18-22°C). Powinniśmy jej zapewnić podłoże torfowe, przepuszczalne o obojętnym pH i stale lekko wilgotne.
Mimozę rozmnaża się przez wysiew nasion. Roślinę wysiewamy w marcu. Gdy roślina zawiąże strąki zbieramy jej nasiona, aby wysiać je w kolejnym roku na wiosnę.
Pielęgnacja mimozy w doniczce
W czasie kwitnienia mimoza wymaga regularnego, umiarkowanrgo podlewania i powinniśmy ją dokarmiać nawozami dla roślin kwitnących (bogatymi w potas) – pamiętajmy, aby używać roztworów nawozowych tylko wtedy, gdy podłoże jest wilgotne!
Mimozy nie przycinamy! Roślina źle znosi formowanie i się nie rozkrzewia.
Szkodniki i choroby
Mimoza jest odporna i rzadko atakowana przez szkodniki roślin doniczkowych (np. przędziorki, wciornastki). Nie jest też podatna na choroby, ale tak jak większość roślin doniczkowych, przy nieodpowiednim podlewaniu i wilgotności, mogą się pojawić choroby grzybowe (tj. zgnilizna korzeni, mączniak prawdziwy lub czarna plamistość liści).
Warto zaznaczyć, że mimoza bardzo łatwo zrzuca liście – robi to wtedy, gdy temp. spadnie poniżej 20°C przez kilka dni, lub gdy gdy będzie wokół niej większe stężenie dymu.
Gdzie ustawić mimozę?
W środowisku naturalnym, mimoza wstydliwa jest rośliną ruderalną traktowaną jako chwast. W Polsce i innych krajach o chłodniejszym klimacie, mimoza to typowa, ozdobna roślina domowa, którą chętnie uprawia się też w ogrodach zimowych i szklarniach.
Mimoza dobrze prezentuje się w salonie, pokoju dziennym i gościnnym, gdzie można od czasu do czasu przyglądać się jej reakcjom na nasz dotyk – jest przez to szczególnie interesująca dla dzieci.
W niektórych kulturach mimoza wstydliwa jest używana w medycynie tradycyjnej. Roślina ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwpasożytnicze i przeciwgrzybicze.
Ciekawostki o mimozie
Nazwa rośliny – Mimosa, pochodzi prawdopodobne od słowa hiszpańskiego mimos, co oznacza "rozpieszczanie" (w tym warto wiedzieć, że mimo to po hiszpańsku "czułość"). Drugi człon – pudica, po łacinie znaczy "nieśmiały" lub "wstydliwy".
Nazwa "polska mimoza" odnosi się do innej rośliny – do nawłoci kanadysjkiej.
Gdzie kupić mimozę wstydliwą?
Mimozę można czasem kupić w sklepach stacjonarnych i online w formie sadzonki. Takie rośliny pojawiają się do kupienia wiosną. Innym sposobem zdobycia własnej mimozy wstydliwej jest kupno nasion i ich samodzielna hodowla. Sadzonki i nasiona, znajdziemy w sklepach internetowych takich jak:
- dobrenasiona.com (nasiona)
- zielony-sloik.pl (sadzonka)
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Floradania.dk, PetJ/Pixabay