Sagowiec jamajski (Zamia furfuracea) to przypominająca palmę lub sagowca długowieczna roślina z rodziny zamiowatych (Zamiaceae). Pochodzi z Meksyku, ale jest też uprawiana w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Jak wygląda i czym się wyróżnia sagowiec jamajski?
Sagowiec jamajski (który częściej spotykamy pod jego łacińską nazwą, Zamia furfuracea) rośnie dość wolno i w naturze może dorastać do ok. 1,5-2 m wys. i 2-2,5 m szer., choć w uprawie doniczkowej zwykle osiąga nie więcej niż 0,8-1 m wysokości. Roślina tworzy krótki, gruby, przypominający kłodzinę pieniek, zwieńczony rozłożystym pióropuszem dużych, pierzastych, skórzastych, sztywnych, łukowato wygiętych na zewnątrz liści, złożonych z 6-12 par szerokolancetowatych, sztywnych, szorstkoowłosionych listków. Podobnie jak u palm, na pieńku u starszych egzemplarzy widoczne są wyraźne ślady po obumarłych liściach.
Zamia spotykana w naturze lub uprawiana w cieplejszych rejonach świata zakwita, tworząc drobne kwiaty, zebrane w zwarty, walcowaty, wzniesiony, gruby kwiatostan, przypominający kolbę kukurydzy (roślina jest dwupienna i na jednych egzemplarzach wytwarza kwiaty męskie, a na innych żeńskie), jednak rośliny uprawiane w doniczkach kwitną sporadycznie lub wcale.
Roślina wytwarza też dość rozbudowany system korzeniowy, przy czym u starszych egzemplarzy cześć korzeni, przybierających kulistą formę, rozwija się ponad powierzchnią podłoża (tzw. korzenie koralowe, wykorzystywane przez roślinę do współpracy z organizmami symbiotycznymi, wiążącymi azot z powietrza).
Sagowiec jamajski jest silnie trujący – wszystkie części rośliny zawierają bardzo toksyczne związki, odpowiadające min. za paraliż ciała, niewydolność nerek i porażenie układu nerwowego, co może prowadzić do śmierci zarówno u zwierząt jak i ludzi.
Wymagania i uprawa zamii, sagowca jamajskiego
Sagowiec jamajski w uprawie preferuje półcieniste stanowiska z rozproszonym światłem i żyzne, próchnicze, przepuszczalne, lekko wilgotne podłoża o lekko kwaśnym odczynie pH (dobre są podłoża dla palm).
Zamia przez cały rok oczekuje też dość wysokiej temperatury, która latem powinna wynosić ok. 22-24°C, a zimą ok. 16-18°C.
Zamia rozmnażana jest za pomocą nasion, co w uprawie amatorskiej jest dość trudne i czasochłonne.
Zasady pielęgnacji sagowca jamajskiego
- Podlewanie sagowca jamajskiego powinno być umiarkowane i dostosowane do sezonu. W okresie wiosenno-letnim, kiedy roślina jest w fazie aktywnego wzrostu, podlewa się ją, gdy wierzchnia warstwa ziemi jest sucha. W zimie, kiedy roślina przechodzi okres spoczynku, ilość wody należy zmniejszyć o połowę w porównaniu do sezonu wzrostu. Ważne jest, aby unikać nadmiernego podlewania, które może prowadzić do gnicia korzeni, szczególnie w chłodniejszych miesiącach.
- Nawożenie powinno odbywać się dwa razy do roku przy użyciu nawozu o wolnym uwalnianiu przeznaczonego dla palm. Pierwsze nawożenie najlepiej przeprowadzić na wiosnę, aby wspomóc nowy wzrost, a drugie na początku jesieni, aby przygotować roślinę na zimę.
- Przycinanie sagowca jamajskiego zazwyczaj nie jest konieczne, ale warto usunąć martwe, uszkodzone lub chore liście, aby zachować estetykę rośliny i zapobiec rozprzestrzenianiu się ewentualnych chorób.
- Mycie, czyli czyszczenie liści jest ważne dla utrzymania zdrowia i wyglądu rośliny. Liście można delikatnie przetrzeć wilgotną szmatką, aby usunąć kurz i inne zanieczyszczenia.
Warto pamiętać
Wszystkie prace pielęgnacyjne przy zamii należy wykonywać w rękawicach ochronnych, a w czasie pracy pamiętać, że nie wolno dotykać dłońmi w brudnych rękawicach oczu, ust i twarzy.
Jakie choroby i szkodniki mogą wystąpić na sagowcu jamajskim?
Sagowiec jamajski nie jest podatny na ataki chorób lub szkodników, ale nie lubi przeciągów, mokrego podłoża i ostrego słońca, dlatego na błędy uprawowe, reaguje zasychaniem końcówek liści lub chorobami (zgnilizna korzeni).
Zastosowanie sagowca jamajskiego czyli zamii
Dzięki swoim sztywnym, skórzastym liściom o pięknej, głębokiej zieleni, Zamia furfuracea jest rośliną, która przyciąga wzrok i dodaje tropikalnego akcentu do jasnych, większych wnętrz (salon, hol, przestrzeni biurowych, itp.). Jej wolny wzrost i niewielkie wymagania pielęgnacyjne sprawiają, że jest idealną rośliną dla osób początkujących – zaczynających przygodę z kwiatami domowymi.
Trzeba pamiętać, że trujące właściwości sagowca sprawiają, że nie nadaje się on do uprawy w pomieszczeniach, gdzie przebywają dzieci lub zwierzęta domowe.
Gdzie kupić sadzonki sagowca jamajskiego (Zamia furfuracea)?
Sadzonki sagowca jamajskiego (Zamia furfuracea) można zakupić w specjalistycznych szkółkach roślin egzotycznych lub w centrach ogrodniczych oferujących szeroki asortyment roślin doniczkowych, ponieważ gatunek ten nie jest popularny i łatwo dostępny. Alternatywnie, są one dostępne w internetowych sklepach ogrodniczych, takich jak np.:
- zielony-parapet.pl (sadzonka)
- dobrenasiona.com (nasiona)
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Tamara Kulikova, Dewins / AdobeStock