Pelea zielona (Pellaea viridis), nazywana też ciemnotką zieloną, to niewielka paproć z rodziny orliczkowatych (Pteridaceae). Pelea pochodzi z tropikalnych, górzystych i podgórskich obszarów Azji oraz Afryki, ale bywa też uprawiana jako roślina ozdobna w innych rejonach świata. Na naturalnych stanowiskach w Australii bywa inwazyjna.
Pelea zielona dorasta do ok. 40-50 cm wys. Tworzy odziomkowe, pierzaste, dość długie, łukowato przewieszające się na zewnątrz liście, zebrane ponad ziemią w gęstą, okazałą, rozłożystą rozetę. Każdy z liści posiada sztywny, cienki, brązowy, błyszczący, nagi ogonek, wzdłuż którego w naprzeciwległych rzędach rozwijają się duże, szerokie, skórzaste, trójkątne (czasem dodatkowo trójdzielne), zielone listki z wyraźnie zaznaczonym nerwem głównym, osadzone na krótkich, sztywnych, cienkich ogonkach.
Od najbardziej popularnej i często spotykanej w mieszkaniach ciemnotki okrągłolistnej, roślina różni się przede wszystkim kształtem liści, które nie są okrągłe, tylko trójkątne oraz bardziej rozłożystym, gęstym pokrojem.
Wymagania i uprawa
Ciemnotka zielona z racji swego pochodzenia preferuje półcieniste, a nawet cieniste stanowiska i próchnicze, lekko wilgotne, przepuszczalne, dobrze zdrenowane podłoże z dodatkiem piasku (np. podłoże do paproci) – nie toleruje wody zalegającej w okolicy korzeni.
Nie wymaga systematycznego nawożenia, jednak w sezonie wegetacyjnym można zasilać ją biohumusem lub nawozami dla paproci. Pelea bardzo lubi wilgotne powietrze, dlatego warto systematycznie zraszać ją letnią wodą lub ustawić w jej pobliżu nawilżacz powietrza. Roślina musi mieć też przez cały rok zapewnioną umiarkowaną temperaturę, która latem powinna wynosić ok. 20-22°C, a zimą ok. 15-18°C (przechodzi stan spoczynku).
Pomimo dość szczególnych wymagań, pelea potrafi znieść też nieco gorsze warunki (przesuszone powietrze, większy cień, przejściową suszę), dlatego zwykle nie sprawia problemów w uprawie.
Roślinę najlepiej rozmnażać przez podział dorosłych egzemplarzy.
Zastosowanie
Pelea zielona to znacznie mniej popularny gatunek od ciemnotki okrągłolistnej, jednak równie dekoracyjny, dlatego warto się nim zainteresować. Ze względu na brak mrozoodporności, w naszym kraju może być uprawiana wyłącznie jako roślina pokojowa. W donicy najlepiej prezentuje się jako soliter, gdyż rozwija bardzo ładną, gęstą, rozłożystą rozetę liści. Nadaje się też do uprawy w terrariach i szklanych ogródkach, a także wiszących pojemnikach i makramach.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Vojtěch Zavadil / CC BY-SA 4.0 / Wikimedia Commons