Kordylina (Cordyline) nazywana czasem maczużnią, to rodzaj roślin do którego zaliczamy ok. 15 gatunków roślin. Należą one do rodziny szparagowatych (Asparagaceae). W naturze występują w Nowej Zelandii, Australii, na wyspach Oceanii i w Indochinach. Niektóre gatunki występują też w Indiach i w tropikach Ameryki Południowej.
W warunkach domowych kordyliny zwykle nie przekraczają 1,5 m wysokości (w naturze nawet do 15 m!). Na wierzchołkach wytwarzają pióropusze dużych, długich (30-100 cm długości), często pofalowanych, całobrzegich, skórzastych liści, które zależnie od odmiany mogą mieć białe, żółte, różowe albo czerwone obwódki lub smugi.
Wytwarzają spore kwiatostany – wiechy złożone z drobnych, białych, pachnących kwiatków.
Organem podziemnym są grube i mocne korzenie barwy białej. Korzenie kordylin są dość kruche.
Wymagania i uprawa
Kordyliny potrzebują stanowiska jasnego o rozproszonym świetle (odmiany kolorowe muszą mieć dużo słońca). W lecie rośliny można wystawiać na taras. Gleba przepuszczalna, próchnicza, świeża, o pH obojętnym lub kwaśnym.
W sezonie wegetacyjnym rośliny wymagają intensywnego podlewania. Późniejszą wiosną i latem rośliny powinno się nawozić co ok 2 tygodnie.
Młode okazy przesadzamy co roku, a starsze raz na 3-4 lata.
Rośliny te przechodzą stan spoczynku, w który wchodzą w połowie jesieni. Powinniśmy im wtedy zapewnić ok. 10 °C, znacznie mniej podlewać i zaprzestać nawożenia. Zalecane jest wietrzenie pomieszczenia, w którym przebywają rośliny.
Kordyliny są łatwo porażane przez tarczniki!
Zastosowanie
Kordyliny można uprawiać w większych, jasnych pomieszczeniach. Spotyka się je często w centrach handlowych, gdyż są wyjątkowo odporne na różne stresy środowiskowe. W Polsce jednak najlepiej czują się w ogrodach zimowych, skąd w okresie letnim (od czerwca do września) mogą być wystawiane na tarasy czy balkony.
Najważniejsze gatunki
- Kordylina australijska (Cordyline australis) (zdj. 1, 4) – najczęściej uprawiana w domach; wiele odmian o ciemnoczerwonych liściach (np. 'Purpurea', 'Burgundy Spire' [zdj.2])
- Kordylina paciorecznikolistna (Cordyline terminalis syn. fruticosa) – (zdj. 3)
- Kordylina wyprostowana (Cordyline stricta)
Ciekawostki
Kordyliny są bardzo często mylone z dracenami i jukami, ale w przeciwieństwie do nich korzenie roślin są biała, a liście znacznie bardziej sztywne.
Kordylina australijska (Cordyline australis) jest nazywana po angielsku Cabbage Tree (czyli kapuściane drzewo), a wzięło się to od tego, że w Nowej Zelandii jest uprawiana jako roślina jadalna – po przygotowaniu można jeść zarówno jej młode pędy, owoce jak i bulwy. Z jej korzeni wyrabiano też napoje alkoholowe.
Cabbage Tree ma wielkie znaczenie w kulturze Maorysów – m.in. według ich wierzeń roślina chroni przed duchami. Z jej mocnych włókien wyrabiano wszelakie przedmioty użytku codziennego (liny, kosze, sandały, a nawet płaszcze przeciwdeszczowe).
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Flower Council Holland, Floradania.dk "Cordyline australis 'Burgundy Spire' PBR"/gergelyhideg/CC BY 2.0, "Cabbage Trees"/ksuyin/CC BY 2.0