Szczawik czterolistny (Oxalis tetraphylla syn. deppei)

Szczawik czterolistny (Oxalis tetraphylla syn. O. deppei), nazywany czasem szczawikiem Deppego, szczawikiem jadalnym, czerwoną koniczyną, to roślina cebulowa należąca do rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Pochodzi z południa Ameryki Północnej, Meksyku.

Szczawik czterolistny to bylina dorastająca do ok 20-30 cm. Jego ozdobne liście są bardzo charakterystyczne – wyrastają skrętolegle po cztery na ogonku odziomkowym. Mają trójkątny, lekko sercowaty kształt z wyraźnym nerwem ("podziałką") na środku. Są dwukolorowe – zielone z bordowym paskiem lub plamą. Wieczorem, gdy zajdzie słońce, składają się.

Kwiaty szczawika czterolistnego są osadzone na długich szypułkach. Są dość małe, pojedyncze, promieniste, pięciopłatkowe, o kolorze różowym lub bordowy i często się przewieszają. Są zebrane w kwiatostan typu baldach. W kwiatostanie otwarte są równocześnie zwykle tylko jeden lub dwa kwiaty, które po dniu obumierają i pozwalają się otworzyć kolejnym. Wyrastają ponad liście na mocnych łodyżkach. Kwitną w VI-VII. 

Organami podziemnymi szczawika są małe, jasnobrązowe lub kremowe bulwy, które co roku tworzą liczne bulwki przybyszowe.

Wymagania i uprawa

Wymaga stanowiska słonecznego i ciepłego – radzi sobie w półcieniu. Ziemia pod szczawik czterolistny powinna być przepuszczalna i żyzna. Podlewanie umiarkowane – roślina nie znosi stałej wilgoci w podłożu jak i przesuszania. Odczyn podłoża obojętny.

Nie jest mrozoodporny i ginie już w temp. 2°C, dlatego na jesieni przenosimy go do pomieszczenia. Nie jest to konieczne, ale najlepiej, gdy pozwolimy mu przejść zimowy okres spoczynku (w zimie przechowamy go w suchym, chłodnym miejscu, a bulwy oczyszczamy z ziemi wiosną) – wtedy najładniej roślinie i zdrowo kwitnie.

Roślinę lubią mszyce – należy systematycznie ją oglądać pod kątem ich występowania. Co kilka lat szczawik wymaga rozsadzenia, gdyż kępy mocno się zagęszczają.

Zastosowanie

Szczawik czterolistny uprawia się w ogrodach i w donicach na tarasach ale też jako sezonowy kwiat domowy. Sprawdza się na obwódki rabat. Pięknie wypełnia przestrzenie pod wyższymi roślinami – żeby łatwiej było je pielęgnować, watro wybierać sąsiedztwo tych, które również przenosimy na zimę do domu – np. kalie, krokosmie inaczej cynobrówki czy agapanty.

Liście i części podziemne szczawika są jadalne! Mają jednak dużo kwasu szczawiowego, toteż nie należy przesadzać z ilością spożywania.

Ciekawe odmiany

• 'Iron Cross – najbardziej znana odmiana, często bardziej kojarzona z gatunkiem niż on sam; na liściach zamiast linii posiada ciemną plamę (to jego przedstawiają zdjęcia w naszym katalogu)
• 'Lucky Clover' – całe liście zielone
  
  

Ciekawostki

Po łacinie oxalis, oznacza szczaw, a słowo to pochodzi od oxys, czyli ostry. Prawdopodobnie chodzi tu o ostry, kwaskowaty smak liści tych roślin (zawierają kwas szczawiowy).

Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: iBulb, Pixabay