Sadziec purpurowy (Eutrochium purpureum) to okazała, wysoka bylina z rodziny astrowatych (Asteraceae). Gatunek pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie chętnie zasiedla łąki i polany, ale pod postacią odmian jest też uprawiany w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Wygląd sadźca purpurowego
Sadziec purpurowy w naturze może dorastać nawet do 2,5 m wys, jednak w uprawie jest zwykle niższy i posiada kilka odmian o bardziej kompaktowych rozmiarach. Sadziec z podziemnego kłącza rozwija sztywne, wzniesione, nierozgałęzione, purpurowo nabiegłe pędy z węzłami, wokół których okółkowo wyrastają po 3-4 duże, szrokolancetowate, ciemnozielone, szorstkie w dotyku liście, z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem i mocno ząbkowanymi brzegami.
Sadziec purpurowy zakwita latem (VII-IX), rozwijając drobne, fioletoworóżowe, koszyczkowe, wydłużone kwiaty z wystającymi, rozwidlonymi nitkami pręcików, zebrane na szczytach pędów w gęste, duże, szerokostożkowate, wiechowate, pierzaste kwiatostany, które mogą kojarzyć się z pomponami. Kwiaty są miododajne i bardzo atrakcyjne dla pszczół, trzmieli, motyli i innych owadów zapalających. Po przekwitnieniu przekształcają się w owocostany (niełupki), z nasionami zaopatrzonymi w puszysty aparat lotny.
Sadziec purpurowy tworzy mocny, rozbudowany system korzeniowy z podziemnymi kłączami, dzięki którym rozrasta się w duże kępy. Zwykle nie jest ekspansywny, ale ze względu na duże rozmiary może zagłuszać mniejsze rośliny.
Wymagania i uprawa sadźca purpurowego
Sadziec purpurowy w uprawie preferuje słoneczne lub półcieniste stanowiska i żyzne, próchnicze, świeże, przepuszczalne, lekko wilgotne gleby. Nie lubi suszy, ale jest w pełni mrozoodporny i może być uprawiany na terenie całego kraju bez konieczności okrywania na zimę.
Sadziec purpurowy jako gatunek może być rozmnażany przez wysiew nasion (daje też samosiew), jednak jego odmiany poleca się rozmnażać wegetatywnie, najlepiej przez podział dorosłych egzemplarzy lub odrosty korzeniowe.
Jak pielęgnować roślinę?
Sadziec purpurowy wymaga częstego podlewania, zwłaszcza w okresach suszy, ponieważ preferuje stale lekko wilgotne podłoże. Nawożenie należy przeprowadzać 2-3 razy w sezonie, używając nawozów do roślin kwitnących lub organicznych.
Sadziec kwitnie bardzo obficie, dlatego pędy wysokich odmian w porze kwitnienia mogą wymagać podpory, w przeciwnym razie pod ciężarem kwiatów rozkładają się na boki. Chcąc uzyskać niższe, bardziej rozkrzewione, choć nieco później kwitnące rośliny, można skrócić w czerwcu ich pędy o 1/3 lub nawet o połowę. Po przekwitnieniu, kwiatostany sadźca poleca się ścinać jeszcze przed zawiązaniem nasion, które nie tylko wyczerpują roślinę, ale też nadmiernie się rozsiewają.
Jakie są choroby i szkodniki sadźca?
Sadziec purpurowy uważany jest za roślinę mało podatną na choroby i szkodniki.
Zastosowanie sadźca purpurowego w ogrodzie
Sadziec purpurowy to wyjątkowo efektowna, piękna i okazała bylina, która w ogrodzie może mieć wiele zastosowań. Wyższe odmiany wspaniale prezentują się jako górne piętro rabaty i dobrze komponują się z rudbekiami, jeżówkami, nachyłkami, dzielżanami, krokosmiami, liliowcami, wysokimi astami bylinowymi, hortensjami bukietowymi oraz wysokimi trawami ozdobnymi. Rośliny pięknie wyglądają też w grupach nad brzegiem oczka wodnego lub stawu. Mogą być również sadzone wzdłuż ogrodzenia i wykorzystywane jako forma ażurowego żywopłotu. Kwiaty sadźca nadają się też do wazonu.
Sadziec purpurowy ma też zastosowanie w ziołolecznictwie, głównie jako środek wspomagający działanie układu pokarmowego i moczowego.
Popularne odmiany sadźca purpurowego
- 'Ruby' – odm. karłowa, kwiaty różowo-czerwone, wys. ok. 50-60 cm
Zdjęcia: Debu55y / AdobeStock