Palczatka Gerarda (Andropogon gerardii) to okazała, bylinowa trawa kępkowa z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Naturalnie występuje we wschodniej i środkowej Ameryce, głównie na preriach, ale jest też uprawiana jako roślina ozdobna w innych rejonach świata.
Palczatka Gerarda w porze kwitnienia może dorastać do ok. 2-3 m wys. Tworzy niebieskozielone, równowąskie, płaskie, szorstkie na brzegach i przewieszające się łukowato na zewnątrz liście, zebrane w duże, gęste kępy. Liście obejmują pęd pochewką, na której wyrastają cienkie, długie, jasne, rzadkie włoski. Jesienią liście przebarwiają się na bordowy lub czerwono-pomarańczowy kolor.
Palczatka Gerarda kwitnie latem (VIII-IX), tworząc drobne kłoski kwiatowe z wystającymi i zwisającymi w dół pręcikami i pylnikami, zebrane po dwa w grona kwiatostanowe, które układają się palczasto po 2-6 na szczycie wzniesionego, sztywnego, wyprostowanego pędu w czerwono-purpurowy, luźny, rozpierzchły, wiechowaty kwiatostan.
Palczatka tworzy bardzo mocny, rozbudowany i sięgający w głąb gleby nawet na 2-3 m system korzeniowy, dzięki któremu rozrasta się w duże, mocne kępy.
Wymagania i uprawa
Palczatka Gerarda to roślina niełatwa w uprawie. Preferuje słoneczne stanowiska i średnio żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, a nawet suche gleby. Nie toleruje cienia, ale doskonale znosi suszę. Ponieważ tworzy wysokie, niekiedy pokładające się pędy, czasami może wymagać podpierania. W naszym klimacie jest dostatecznie mrozoodporna i może być uprawiana na terenie całego kraju.
Palczatka Gerarda może być rozmnażana przez wysiew nasion lub podział dorosłych egzemplarzy.
Zastosowanie
Palczatka Gerarda to duża trawa, dlatego jako gatunek nadaje się do uprawy głównie w dużych ogrodach. Dobrze prezentuje się w zestawieniu z innymi trawami ozdobnymi oraz bylinami jak np. jeżówka purpurowa, krwawnik pospolity, perowskia, pysznogłówka, rudbekia czy werbena patagońska.
Doskonale wygląda w ogrodach preriowych i żwirowych. Może być też wykorzystywana do tworzenia okazałych szpalerów wzdłuż chodnika lub ogrodzenia. Ładnie wygląda także jako pojedyncza kępa przy wejściu do altany lub na taras. Jej kwiatostany nadają się do cięcia i suszenia.
W swojej ojczyźnie palczatka Gerarda jest traktowana jako wartościowa roślina pastewna, przeznaczana dla zwierząt hodowlanych. Stanowi też cenne źródło pożywienia dla wielu dzikich gatunków zwierząt, ptaków i licznych owadów (min. larw różnych motyli).
Ze względu na dużą biomasę, jaką tworzy, badany jest też jej potencjał jako rośliny energetycznej.
Wybrane odmiany
- 'Yellow Arrow' –odm. niższa od gatunku, o niebiesko-zielonych liściach, przebarwiających się jesienią na żółto wys. ok. 60-180 cm
- 'Red October' – odm. o czerwonych kwiatostanach oraz czerwono -zielonych liściach, wys. ok. 60-150 cm
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: aspidoscelis/CC0 1.0./Flickr