Niech Ci odbije palma!
Palmy (Arecaceae) to rodzina duża, różnorodna i użyteczna. Dostarczają kokosów, daktyli, oleju, cukru, rattanu, rafii i sago, odgrywając tym samym ważną rolę w globalnej gospodarce. Istnieje ponad 200 rodzajów i 3000 gatunków palm – rosną w ciepłych regionach Azji, Afryki, Ameryki i Australii. Większość z nich ma prosty "pień" (kłodzinę) z koroną z liści – pierzastych lub w kształcie wachlarza.
Palmy zawsze uprawia się z nasion, a czas ich "produkcji" zależy od wielkości rośliny. Im większa albo starsza – tym więcej czasu potrzeba na jej uprawę. Wybór palm do uprawy w domowej jest ograniczony. Wszystkie są gatunkami botanicznymi, nie znajdziemy wśród nich żadnych odmian.
Palmy we wnętrzach palmy najlepiej prezentują się jako samotnie rosnące okazy (solitery). Wysoki kwietnik pozwoli najlepiej podkreślić ich piękno i egzotyczny wygląd. Za pomocą palm można także, w letnich miesiącach, wyczarować tropikalny klimat na zewnątrz – na balkonie lub w ogrodowym zakątku. |
Najpopularniejsze palmy do mieszkań
Liwistona okrągłolistna (Livistona rotundifolia) pochodzi z Malezji. Określenie rotundifolia odnosi się do okrągłych liści w kształcie dłoni. Liwistona ma duże liście złożone. Ponieważ są one w większości połączone ze sobą, wydają się być jednym dużym liściem. Livistona ma ostro zakończone łodygi, co czyni ją wyjątkową.
Rapis (Rhapis) rośnie w Chinach i Azji Południowo-Wschodniej. Rapis charakteryzuje się ciemnozielonymi liśćmi w kształcie wachlarza. Łodygi przypominają bambusowe słupy i są pokryte brązowymi włóknami – roślina jest wyjątkowo dekoracyjna.
Kariota (Caryota), tak charakterystyczna z uwagi na mocno postrzępione liście, pochodzi z regionu rozciągającego się od Indii po Filipiny. W rzeczywistości kariota nie jest palmą, lecz członkiem jednej z najstarszych rodzin roślin, sagowcowatych (Cycadaceae). Sagowce istnieją od milionów lat, ich ślady pochodzą z okresu karbonu i jury (zwaną także erą dinozaurów); w czasach Jezusa ich liśćmi wykładano drogi, dlatego też roślina nazywana jest palmą pokoju. Kariota przyciąga wzrok liśćmi, które wyglądają, jakby zostały rozdarte, tworząc ekscytującą strukturę.
Sagowiec (Cycas) występuje powszechnie na półkuli południowej, pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej Azji. Młode liście przypominają skrzydła wentylatora. Sagowiec to iście długowieczna roślin – może dożyć 1000 lat, ale rozwija się bardzo powoli. Sagowiec wyróżnia się mocnymi pióropuszami ciemnozielonych liści, które rosną na pniu w rozecie. Kiedy roślina jest młoda, pień wygląda jak kula. Wszystkie rośliny mają masywne, grube pnie, które rosną.
Liwistona | Rapis |
Kariota | Sagowiec |
Jak dbać o palmy we wnętrzach?
Stanowisko
Palmy zazwyczaj preferują umiarkowanie jasne stanowisko, ale nie ostre słońce. Sagowiec jest wyjątkiem: w miesiącach letnich może stać na słońcu, po tym jak stopniowo był wystawiany na jego ekspozycję. Kiedy sagowiec wytwarza nową rozetę liści, zrzuca starą, najniższą rozetę. Najlepiej wtedy zapewnić mu słoneczne miejsce na zewnątrz – dzięki temu liście będą ładne i zwarte. W domu staną się bardziej wyciągnięte.
Podlewanie
Roślina może wymagać więcej lub mniej wody, w zależności od stanowiska, swojej wielkości i grubości liści. Jeśli liście są grubsze (sagowiec i rapis), podlewamy ją oszczędniej. W przypadku cieńszych i delikatniejszych liści (liwistona i kariota) należy podać więcej wody. Te dwa ostatnie gatunki lubią być również od czasu do czasu spryskiwane, szczególnie w miesiącach zimowych, kiedy pomieszczenia są ogrzewane (powietrze jest wyjątkowo suche). Lekki deszczyk, ze spryskiwacza lub prysznica, odświeży też te rośliny wiosną i latem. Zapobiegnie także brązowieniu krawędzi i wierzchołków liści.
Nawożenie
Zasilanie nawozem w płynie raz na cztery tygodnie wystarczy, aby palmy były zdrowe i piękne przez długi czas.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie palmy?
- Ile roślin jest w donicy? W przypadku sagowca, rapisu i liwistony zwykle to zwykle 1-3, zaś karioty – wiele roślin, więc doniczka od razu wygląda okazale.
- Im starsza i większa palma, tym jest droższa.
- Rośliny nie mogą mieć chorób i szkodników, zwłaszcza wełnowców i tarczników na liściach. Jeśli palmy mają za sucho, mogą być atakowane przez przędziorki, tzw. czerwone pajączki. Objawem ich żerowania są szare przebarwienia liści.
- Brązowienie końcówek liści jest spowodowane niedostateczną wilgotnością powietrza; żółknięcie liści oznacza, że podłoże jest za suche lub zbyt mokre.
- Roślina musi być dobrze ukorzeniona – nie może chwiać się w doniczce. Korona nie może być za ciężka – palma musi stać samodzielnie.
- W chłodniejsze miesiące na czas transportu warto umieścić palmę w ochronnym rękawie lub owinąć ją agrowłókniną, ponieważ rośliny te są bardzo wrażliwe na zimno.