Cibora papirusowa (Cyperus papyrus) to roślina zielna z rodziny ciborowatych, turzycowatych (Cyperaceae). W naturze występuje głównie w Afryce, ale w postaci odmian bywa też uprawiana w wielu innych krajach świata jako doniczkowa roślina ozdobna.
Cibora papirusowa w naturalnym środowisku może dorastać nawet do 3-4/5 m wys., ale jej odmiany ozdobne bywają znacznie niższe. Roślina tworzy wzniesioną, sztywną, obłą i nieco kanciastą łodygę, zwieńczoną pióropuszem długich, zielonych, wąskich, płaskich liści podkwiatkowych. Właściwe liście są zredukowane do łusek obecnych na kłączach i pod kwiatostanami.
Roślina może kwitnąć o różnych porach roku, wydając drobne, zielonobrązowe kwiaty, zebrane na szczytach pędów w baldachowate kwiatostany, wyrastające po środku rozety liści podkwiatkowych.
Cibora papirusowa tworzy kłącza, dzięki którym mocno się rozrasta, tworząc z czasem na naturalnych stanowiskach rozległe zarośla.
Wymagania i uprawa
Cibora papirusowa w naturze zasiedla ciepłe, słoneczne stanowiska i tereny podmokłe, w tym także bagna, jeziora i rozlewiska. Przez cały rok ma zapewnioną wysoką temperaturę, dlatego nie posiada mrozoodporności. W naszym klimacie może być uprawiana w doniczkach i sezonowo wystawiana latem na balkon lub taras, a w okresie letnim może być też ozdobą oczka wodnego. Przed zimą musi jednak zostać przeniesiona do jasnego, chłodnego pomieszczenia (ok. 10-15°C), gdyż inaczej przemarznie.
Kluczem do powodzenia uprawy cibory jest zapewnienie jej słonecznego stanowiska i stale wilgotnego, a nawet mokrego podłoża, gdyż roślina doskonale znosi zalanie (może nawet stać w wodzie), ale zupełnie nie toleruje suszy (liście szybko zasychają).
W uprawie cibory podział i przesadzanie rośliny powinno być prowadzone każdego roku wiosną, gdyż roślina rośnie bardzo szybko i mocno rozrasta się za pomocą kłaczy, w krótkim czasie wypełniając całą doniczkę.
Cibora papirusowa może być rozmnażana przez podział kęp, odrosty korzeniowe lub sadzonki pędowe (sadzonki można ukorzenić, umieszczając je „do góry nogami” w pojemniku z wodą).
Zastosowanie
Obecnie cibora papirusowa to najczęściej roślina ozdobna, której odmiany uprawia się w doniczkach lub w oczkach wodnych (w ciepłym klimacie może być uprawiana przez cały rok w gruncie).
Dawniej roślina miała natomiast głównie znaczenie gospodarcze i użytkowe, gdyż w starożytności z jej pędów wytwarzano papirus (prototyp współczesnego papieru) oraz wykorzystywano je jako opał i materiał konstrukcyjny (min. wytwarzano z nich tratwy i łodzie). W kraju pochodzenia cibora nadal ma zastosowanie użytkowe, gdyż jej pędy służą do wyplatania koszy, mat i ogrodzeń, a jadalne kłącza wchodzą w skład miejscowej diety.
Wybrane odmiany
- 'Percamentus' – odm. karłowa o grubych pędach i okazałych pióropuszach dość szerokich liści podkwiatkowych na szczycie, wys. ok. 50-100 cm
- 'Nofretete' – odmiana o gęstych, pierzastych, okazałych pióropuszach cienkich, wąskich liści podkwiatkowych na szczytach pędów, wys. ok. 1-1,5 m
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: thejoyofplants.co.uk