Kalendarz pielęgnacji domowych roślin doniczkowych

Zieleń doniczkowa nie odczuwa zmian pór roku. Co prawda z nadejściem jesieni i zimy zyskują mniej światła, ale za to nie ma na nie wpływu spadek temperatury na zewnątrz (nie zawsze jest to korzystne – wiele gatunków potrzebuje przejść okres spoczynku w chłodzie). Dlatego też prace pielęgnacyjne w poszczególnych miesiącach wyglądają podobnie.

Przez cały rok rośliny domowe trzeba podlewać – chociaż z różną częstotliwością – oraz chronić przed chorobami i szkodnikami. Przesadzanie, mimo że najczęściej wykonuje się je wiosną, u wielu grup (kwitnienie, owocowanie) zależy od fazy rozwoju. Należy więc kierować się przede wszystkim potrzebami konkretnego gatunku, posiłkując się kalendarzem pielęgnacji.

WIOSNA

Rozmnażanie

• Wegetatywnie, przez podział (np. oddzielenie liści lub sadzonek pędowych) łatwo rozmnaża się m.in. fiołka afrykańskiego, begonię, pelargonię, anginowca, epipremnum, bluszcze, cissusy, draceny i hoje. Rośliny, które trudno rozmnożyć w warunkach domowych (lub jest to niemal niemożliwe), to: fikus dębolistny, araukaria, palmy i storczyki.
• Rośliny o ozdobnych kwiatach rozmnaża się dopiero po przekwitnięciu.
• Wiele roślin (np. kanceolarie) można rozmnażać wiosną przez wysiew nasion. Zazwyczaj nasiona umieszcza się w mieszaninie wilgotnego torfu i piasku.

Nawożenie

• Od marca wznawiamy dokarmianie. Nawozy dobiera się zwykle pod względem grupy gatunków. W sprzedaży dostępne są m.in. specjalistyczne nawozy do sukulentów, storczyków, pelargonii, cytrusów i paproci. Dobre rezultaty dają także nawozy humusowe. Wybierając nawóz „uniwersalny”, kierujmy się tym, czy roślina jest ozdobna z liści czy z kwiatów. W pierwszym przypadku wartościowsze będą odżywki z większą ilością potasu, w drugim – z fosforem. Warto stawiać także na produkty z mikroelementami, które wpływają na poprawę wielu procesów fizjologicznych zachodzących w roślinach.

Ochrona

• Wiosną rośliny domowe powinno się profilaktycznie, np. raz w tygodniu, opryskiwać przeciwko chorobom i szkodnikom. W pomieszczeniach zaleca się używać preparatów ekologicznych.

fot. Flower Council Holland

LATO

Podlewanie

• Podlewamy często, nawet codziennie, najlepiej miękką, odstaną wodą. Warto je także regularnie zraszać. Suche powietrze to zaproszenie dla przędziorka. <> Rośliny powinny być podlewane także podczas naszego urlopu. Pomocne są w tym m.in. automatyczne systemy, konewki, „inteligentne” donice, hydrożele mieszane z podłożem i krążki Hydroboxu umieszczone na dnie donicy.

Pielęgnacja

• Wiele gatunków warto uszczykiwać latem – to pobudzi lepsze i szybkie krzewienie.
• Regularnie usuwamy przekwitające kwiatostany.
• Wiele roślin (m.in. mirt, oleander, aloes, fuksja) można na lato przenieść na balkon lub do ogrodu. To poprawi ich wzrost i odporność.
• Rośliny rosnące na parapecie z wystawą południową powinno się w południowe godziny chronić przed bezpośrednim natężeniem promieni słonecznych, np. zasłonić je kartkami papieru. Szkło działa jak słabej jakości soczewka. W skrajnych warunkach może poparzyć nawet wybitnie światłolubne gatunki, np. sukulenty.
• Różę jerychońską warto „ożywiać” latem – wtedy panują optymalne warunki do jej rozwoju.

JESIEŃ

Rozmnażanie

• Gatunki, które kwitły latem, można rozmnażać w okresie jesiennym.

Pielęgnacja

• Cebule zwartnic wyjmujemy z donicy, oczyszczamy i przenosimy do suchego, chłodnego (10–12º C) pomieszczenia.
• Fikus Benjamina od późnej jesieni zaczyna gubić liście. To naturalny proces (o ile nie zostaje ogołocona cała roślina), wynikający m.in. z braku światła i przechodzenia w stan spoczynku. Liście należy regularnie zbierać. Fikusa nie powinno się przestawiać bliżej okna, gdyż źle reaguje na zmianę stanowiska, a nawet przekręcanie donicy.
• Poinsecję (gwiazdę betlejemską) uprawianą jako roślinę wieloletnią od września do października należy zacieniać na 12–14 godzin dziennie. Dzięki temu zimą wytworzy ozdobne, kolorowe przylistki.

Podlewanie i nawożenie

• Ograniczamy podlewanie i zaprzestajemy nawożenia.

fot. Flower Council Holland

ZIMA

Podlewanie

• Zima to okres szczególnie trudny dla roślin domowych. Często przeszkadza im nie tylko zbyt wysoka temperatura, ale także suche powietrze (ogrzewanie, rzadsze wietrzenie). Pierwszą oznaką problemu jest brązowienie końcówek liści – widać to szczególnie wyraźnie u zielistki Sternberga. Dlatego rośliny powinniśmy regularnie, nawet codziennie zraszać. Warto także zamontować nawilżacze powietrza.

Pielęgnacja

• W grudniu można posadzić zwartnice. Doniczki początkowo stawiamy w ciemnym, ale ciepłym pomieszczeniu.
• Gwiazdę betlejemską po „kwitnieniu” przycinamy ok. 15 cm nad ziemią.
• Grudnikowi regularnie usuwamy przekwitające kwiatostany.
• Wiele roślin pokojowych zimą potrzebuje niższej temperatury. Jeśli to możliwe, przenosimy je do słabiej ogrzewanego pomieszczenia. Średni zakres temperatur, który zapewni roślinom przejście stanu spoczynku:
  16–18º C – afelandra, aglaomena, cyanotis, diffenbachia, dizygoteka, dracena, filodendron, guzmania, kawa arabska, kroton, maranta, monstera, peperomia, wężownica, howea, palma kokosowa;
  12–15º C – begonia, cissus, fikus, nolina, papirus, daktylowiec, liwistonia, sagowiec, cytrusy, hoja, klonik, róża chińska, strzałkowiec, aloes, anginowiec, „żywe kamienie”;
  11–12º C – fatsja, jukka, pachira, nefrolepis, palma koralowa, nertera, agawa, grubosz, muchołówka;
  5–10º C – araukaria, grewilla, skalnica, trzmielina, eszeweria, gymnokalicja, kaktus wielkanocny;
  ok. 4 ºC – aukuba, mirt, chamecereus.

Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: Flora Dania