Aloes to niezwykle popularna roślina, ceniona zarówno za swoje walory dekoracyjne, jak i właściwości lecznicze. W domach spotkamy kilka gatunków i odmian tej rośliny, a każda z nich wymaga odpowiednich warunków uprawy. Jako sukulent dobrze znosi suszę, jednak nadmiar wilgoci i niewłaściwa pielęgnacja mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Warto wiedzieć, jakie zagrożenia czyhają na aloes, aby móc skutecznie im zapobiegać i reagować na pierwsze objawy chorób.
Grzybowe choroby aloesu – nie tylko problem wilgoci
Jak już wspomniano, aloes nie boi się suszy. To prawda – ale boi się nadmiaru wody! Jeśli podłoże jest zbyt wilgotne, roślina staje się podatna na atak grzybów. Wysoka wilgotność powietrza, brak przewiewu i stojąca woda w doniczce to jak zaproszenie na ucztę dla patogenów.
Rdza aloesu – brązowe plamy na liściach
Jednym z częstszych problemów grzybowych jest rdza aloesu (infekcja wywołana przez grzyby Phakopsora pachyrhizi i P. meibomiae). Objawia się okrągłymi, brązowymi lub czarnymi plamami na liściach, które z czasem twardnieją i odpadają. W zaawansowanym stadium infekcja może osłabić roślinę i zahamować jej wzrost.
Jak walczyć z rdzą?
- Usuń zakażone liście i nie zostawiaj ich w pobliżu rośliny.
- Popraw cyrkulację powietrza wokół rośliny.
- Jeśli infekcja jest zaawansowana, sięgnij po fungicyd (np. Fungimat, Saprol, siarka w proszku i inne).
- Można spróbować zastosować domowy sposób – spryskać roślinę roztworem sody oczyszczonej (łyżeczka na 1-2 litry wody, można dodać szarego mydła).
Szara pleśń – kiedy liście pokrywa puszysty nalot
Szara pleśń (wywołana przez Botrytis cinerea) pojawia się na aloesie rzadko. Dzieje się to wtedy, gdy wilgotność powietrza jest duża, długo się utrzymuje, a roślina ma ograniczony dostęp do światła.
Co robić?
- Usuń wszystkie zakażone części i ogranicz podlewanie.
- Zadbaj o przewiewne miejsce dla aloesu – najlepiej w pobliżu okna.
- Zwykle nie trzeba sięgać po mocne fungicydy, wystarczy spryskać roślinę naturalnym środkiem, np. wywarem z czosnku i chili.
Bakteryjne choroby aloesu – gdy liście gniją od środka
Nie tylko grzyby mogą uprzykrzyć życie Twojemu aloesowi. Niektóre bakterie uwielbiają wilgotne środowisko i mogą powodować poważne infekcje.
Zgnilizna bakteryjna – mokre, śluzowate plamy
Aloes powinien być mięsisty i jędrny. Jeśli jego liście stają się śliskie, miękkie i mają nieprzyjemny zapach, masz do czynienia z bakteryjną zgnilizną. Najczęściej wywołują ją bakterie, które szybko rozprzestrzeniają się w nadmiernie wilgotnym podłożu.
Jak uratować roślinę
- Odetnij wszystkie zakażone części – najlepiej ostrym, zdezynfekowanym nożem.
- Posyp rany cynamonem (tak, tym z kuchni!) – ma działanie antyseptyczne.
- Jeśli infekcja objęła korzenie, przesadź aloes do świeżego, suchego podłoża i przez kilka dni nie podlewaj.
Bakteryjne plamistości – nieestetyczne przebarwienia
Nie każda plama na liściu oznacza grzyba. Bakterie mogą powodować ciemne, wodniste plamy, które szybko się powiększają. Mogą być wynikiem nadmiaru wilgoci, ale też mechanicznych uszkodzeń – bakterie dostają się do wnętrza rośliny przez mikroskopijne rany.
Co pomaga?
- Unikaj zraszania liści – bakterie kochają wilgotne powierzchnie.
- Wietrz pomieszczenie i ogranicz podlewanie.
- Możesz zastosować naturalny oprysk z wyciągu z grejpfruta (Biosept Active) lub czosnku.
Problemy fizjologiczne – gnicie korzeni cichym zabójcą aloesu
Jeśli Twój aloes nagle traci turgor, liście miękną, a cała roślina wygląda, jakby straciła życie – przyczyną może być gnicie korzeni. Dzieje się tak, gdy ziemia jest zbyt mokra, a korzenie zaczynają się dusić i rozkładać.
Jak uratować przelanego aloesa?
- Wyjmij go z doniczki i sprawdź korzenie. Zdrowe powinny być jędrne i jasne.
- Usuń wszystkie zgniłe fragmenty i pozostaw roślinę do przeschnięcia na kilka godzin.
- Przesadź aloes do suchej, przepuszczalnej ziemi i ogranicz podlewanie na kilka dni.

Jak zapobiegać chorobom aloesu? 4 złote zasady
Najlepszym sposobem na walkę z chorobami jest… niedopuszczanie do ich powstania! Oto kilka zasad, dzięki którym Twój aloes będzie zdrowy:
- Podlewaj oszczędnie – ziemia powinna przeschnąć między podlewaniami.
- Nie zostawiaj wody w podstawce – nadmiar wilgoci to idealne warunki dla grzybów.
- Dobrze dobierz ziemię – mieszanka piasku, perlitu i podłoża do sukulentów zapewni odpowiednią przepuszczalność.
- Zapewnij dobrą cyrkulację powietrza – szczególnie zimą, kiedy w mieszkaniu jest sucho i ciepło.
Zdjęcie tytułowe: Alona / AdobeStock