Krzewy jagodowe na balkon
Najpopularniejszymi gatunkami do uprawy pojemnikowej jest poziomka oraz truskawka. Warto zwłaszcza polecić odmiany: 'Rugia', 'Regina', 'Baron Solemacher', 'Yellow Wonder' (poziomki) oraz 'Albion', 'Temptation', 'Honeoye' (truskawki). Sadzi się je w drugiej połowie maja, gdy minie ryzyko przymrozków. Najlepiej zdecydować się na formy pnące. Uwaga! Truskawki w uprawie pojemnikowej bywają kapryśne – wymagają stałej pielęgnacji.
W uprawie pojemnikowej można uzyskać także plon z borówki amerykańskiej. Nie jest to łatwe, ale możliwe. Warto postawić na tradycyjne, odporne odmiany: 'Bluegold', 'Bluecrop'. Borówka wysoka jest rośliną kwasolubną i trzeba o tym pamiętać, dobierając jej podłoże, nawozy, a także... wodę (trzeba ją zakwasić, np. sokiem z cytryny).
Nawet na małym balkonie można uprawiać maliny, trzeba tylko wybrać odmiany niskie, np. 'Ruby Beauty', która zwykle dorasta do 50 cm wysokości. Ze względu na smaczne owoce i atrakcyjny pokrój na balkonie często uprawia się także kompaktowe odmiany porzeczek ('White Grape', 'Jonkheer van Tets') oraz agrestu ('Greenfinch', 'Invicta'). Nowymi gatunkami, które sprawdzą się w uprawie na balkonie, są jagoda kamczacka i chruścina jagodna.
Fot. Flower Council Holland |
Drzewa owocowe na balkon
W donicach można uprawiać drzewa ziarnkowe i pestkowe, o ile wybierze się odmiany karłowe lub kolumnowe. Polecane odmiany to: 'Garden Pearl' i 'Garden Red' (grusza); 'Delegrina', 'Delbarestivale', 'Bolero', 'Flamenco' (jabłoń); 'Honey Gold', 'Honey Red' (brzoskwinia); 'Aprigold' (morela); 'Rubis' (nektaryna); 'Gisela 5' (czereśnia); 'Pixy' (śliwa).
Ciekawym rozwiązaniem jest także uprawa drzewek Duo – dwóch odmian szczepionych na jednej podkładce. Wtedy drzewo dostarcza różnych owoców w obrębie danego gatunku. Przykładem jest Duo Jabłoń Braeburn + Bramley oraz Duo grusza Konferencja + Red Faworytka.
Fot. D.aniel/Fotolia |
Owoce egzotyczne na balkonie
Z roślin egzotycznych na balkonie sprawdzą się cytrusy (cytryny, pomarańcze, mandarynki i kumkwaty). Najczęściej uprawia się je w cyklu pokojowo-balkonowym: na zewnątrz przebywają późną wiosną i latem, przez pozostałą część roku zdobią mieszkania. Owoce cytrusów z reguły traktuje się jako dekorację.
Popularność w uprawie pojemnikowej zdobywa kolcowój chiński (jagody goji). Warto także zdecydować się na egzotyczny cytryniec chiński. To efektowne pnącze wytwarza słodko-kwaśne, czerwone owoce. Doskonale wygląda prowadzony na kratownicy. Na czas lata na balkon można wystawić także granat karłowy 'Nana' (pozostałą część roku musi spędzić w pomieszczeniu).
Fot. JackF/Fotolia |
Jak uprawiać owoce na balkonie? Co zrobić, by mieć obfite plony?
- Stanowisko
Większość gatunków potrzebuje jasnego i ciepłego miejsca, niewystawionego na silny wiatr. Na balkonie południowym uzyskamy większy plon, a owoce będą lepiej wybarwione. Jeśli jednak promienie słoneczne okażą się parzyć zieleń, balkon należy lekko osłonić, np. matami. Im bardziej słoneczne stanowisko wybierzemy, tym częściej rośliny trzeba będzie podlewać.
Dobrze jeżeli balkon z roślinami owocowymi nie wychodzi na ruchliwą ulicę. - Podłoże
Drzewa i krzewy owocowe potrzebują żyznego podłoża, zasobnego w składniki pokarmowe. Odczyn podłoża zależy od wymagań poszczególnego gatunku. Można zakupić specjalistyczne podłoże, np. do truskawek, do cytrusów, lub wykorzystać ziemię uniwersalną (warto ją rozluźnić piaskiem). Na dnie donicy powinno się usypać solidną warstwę drenażową – nawet 10-15 cm w przypadku drzewek. To uchroni korzenie roślin przed gniciem, a tym samym pojawieniem się chorób grzybowych. - Pojemnik
Poziomki i truskawki można uprawiać w skrzynkach balkonowych (pojemnik o długości 30 cm wystarczy na dwie sadzonki). Dla większych krzewów i drzewek pojemniki muszą być znacznie obszerniejsze: przynajmniej 40-50 cm głębokości i podobną średnicę. - Podlewanie
W uprawie pojemnikowej wszystkie rośliny o jadalnych owocach trzeba regularnie podlewać, w upalne dni nawet codziennie. Nie można dopuszczać do przesuszenia bryły korzeniowej – to nie tylko obniży plon i pogorszy wygląd roślin, lecz także otworzy furtkę dla chorób i szkodników. Aby zmniejszyć częstotliwość podlewania, można skorzystać z różnych technologii (m.in. hydrożele, Hydrobox, automatyczne kroplowanie, donice z systemem nawadniania). - Nawożenie
Rośliny trzeba regularnie nawozić – przynajmniej raz na 2-3 tygodnie, najlepiej środkiem dla danego gatunku. Jeśli takiego nie znajdziemy, sprawdzą się humusy oraz nawozy o wysokiej zawartości mikroelementów. - Przycinanie
Metoda cięcia zależy od gatunku. Z reguły jednak drzewa i krzewy na balkonie mają małe rozmiary i nie wymagają tak częstego przycinania jak rośliny w gruncie. W zasadzie robi się to sporadycznie, by utrzymać odpowiedni pokrój i przeciwdziałać chorobom (np. cięcie sanitarne). - Choroby i szkodniki
By im przeciwdziałać, w uprawie na balkonie najlepiej stosować gotowe ekologiczne preparaty oraz środki domowej roboty, np. gnojówki z pokrzywy, skrzypu, wrotyczu, czosnku. - Podpórki
Należy je zapewnić drzewom i krzewom. Rośliny te warto także dodatkowo przywiązać, np. do balustrady, aby nie przewróciły się przy silnym podmuchu wiatru. - Ochrona przed mrozem
Gatunki egzotyczne (m.in. cytrusy) i wrażliwe na niskie temperatury (brzoskwinia, nektaryna) przed jesiennymi przymrozkami przenosimy do jasnego i w miarę możliwości chłodnego pomieszczenia. Zimą podlewa się je sporadycznie i nie nawozi!
Krzewy i drzewa oznaczone jako odporne na mróz należy solidnie zabezpieczyć! Część nadziemną owijamy materiałem przepuszczającym powietrze, np. agrowłókniną lub słomą. Pojemnik osłaniamy z każdej strony, również od spodu, materiałem izolacyjny, np. styropianem. Na wierzchnią warstwę podłoża usypujemy ściółkę.
Jeśli mamy duże pomieszczenie gospodarcze z oknem, przenieśmy do niego wszystkie okazy uprawiane na balkonie. To znacznie bezpieczniejsze rozwiązanie niż osłona roślin.
Tekst: Michał Mazik, zdjęcie: Pexels