Lnica pospolita (Linaria vulgaris)

Lnica pospolita (Linaria vulgaris) to gatunek byliny z rodziny babkowatych (Plantaginaceae). Ze względu na budowę kwiatów, roślina bywa nazywana lwią paszczą, choć nazwa ta zarezerwowana jest dla innego gatunku, wyżlinu większego, będącego ozdobną byliną ogrodową.

Lnica na stanowiskach naturalnych występuje niemal w całej Azji i Europie, a także w Ameryce Północnej. W Polsce jest bardzo pospolita i uznana za gatunek rodzimy. Może zasiedlać różne stanowiska, zarówno suche i kamieniste zbocza jak i wilgotne łąki. Jest rośliną ruderalną, porastającą nieużytki, pobocza dróg i rowy.

W sprzyjających warunkach lnica pospolita dorasta do ok. 30-90 cm i rozwija długi, mocny korzeń (ok. 1 m!). W sezonie wegetacyjnym tworzy wzniesione, sztywne, cienkie, słabo rozgałęzione pędy, gęsto pokryte szarozielonymi, długimi, wąskimi, igiełkowatymi liśćmi, ułożonymi na pędzie skrętolegle.

Od wiosny do jesieni (VI-IX/X) na szczytach pędów rozwija małe, dwuwargowe kwiaty w jasnożółtym kolorze z pomarańczowożółtą dolną wargą i krótką ostrogą. Gardziel kwiatu jest całkowicie zamknięta przez dolną, pękatą wargę (kwiaty są samopylne). Na pędzie kwiaty zebrane są w gęste, szczytowe grona, a po przekwitnieniu przekształcają się w pękate torebki nasienne, wypełnione licznymi, drobnymi, ciemnymi nasionami, które roślina wytwarza w ogromnych ilościach (nawet kilka tysięcy).

Korony kwiatów otwierają się po naciśnięciu ich w odpowiednim miejscu, dlatego lnice są bardzo lubiane przez dzieci. Należy jednak uważać, ponieważ roślina jest trująca – w większych ilościach jest niebezpieczna dla zwierząt gospodarskich (zawiera toksyczne alkaloidy i związki cyjanogenne).

Wymagania i uprawa

Lnica pospolita to roślina wytrzymała i tolerancyjna. Jeśli tylko ma zapewnione słońce, poradzi sobie na każdym podłożu, zarówno żyznym, próchniczym i wilgotnym jak suchym, jałowym i kamienistym. Jest też całkowicie mrozoodporna.

Lnica doskonale radzi sobie też z rozmnażaniem, rozrastając się za pomocą rozłogów i rozsiewając niezliczone ilości nasion. Pozostawiona w ogrodzie bez kontroli, szybko stanie się ekspansywna.

Zastosowanie

Lnica w ogrodach pojawia się rzadko, choć może być ciekawą ozdobą rabat naturalistycznych lub łąki kwietnej. Dobrze komponuje się z innymi roślinami o delikatnym pokroju np. chabrem bławatkiem, makami polnymi, kuklikiem, firletką poszarpaną czy rumiankiem pospolitym. Jej kwiaty nadają się do cięcia.

Pomimo zawartości związków trujących, ziele lnicy to surowiec zielarski – wykazuje działanie przeciwzapalne i moczopędne oraz pomaga przy kłopotach trawiennych, wzdęciach i zaparciach.

Ciekawostki

Lnica była dawniej pospolitym chwastem uprawy lnu, stąd jej nazwa gatunkowa.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: WikimediaImages, Martin Hetto, Manfred Richter/Pixabay