Ogrody eksperymentalne | Mien Ruys
Ogrody eksperymentalne to takie, które pokazują coś zupełnie nowego i często przeciwstawiają się trendom. Mien Ruys – holenderska architektka krajobrazu z XX wieku jako pierwsza zaczęła bardzo odważnie stosować w ogrodach materiały budowlane – beton i podkłady kolejowe. Poza tym kochała byliny i to od nich rozpoczęła swoje eksperymenty. Kiedy zaprojektowała ogród bez trawnika, nikt jej nie zrozumiał.
Dziś Mien Ruys wymieniana jest wśród najbardziej wpływowych projektantów XX wieku. Jak wyglądają jej ogrody eksperymentalne i czym się kierować, by samodzielnie stworzyć nowatorski ogród?
Spis treści
Mien Ruys nauczyła się odważnego eksperymentowania już jako dziecko. Dorastała w holenderskim mieście Dedemsvaart, w którym jej rodzice prowadzili szkółkę bylin. To tam zakładała swoje pierwsze małe ogrody i dużo bardziej niż produkowanie roślin, interesowało ją projektowanie. Jej ojciec był dobrym przyjacielem słynnej Gertrude Jekyll, która była prekursorką ruchu Arts&Crafts. To od niej Mien miała zarazić się miłością do kolorów. Ruys wkrótce zdała sobie sprawę, że rośliny to nie wszystko. Zaczęły interesować ją materiały budowlane. Jakie rady miałaby dziś dla wszystkich miłośników ogrodów?
Wybieraj rośliny dopasowane do naturalnego siedliska
Mien Ruys swoje pierwsze odkrycia odnotowywała w ogrodzie swoich rodziców. Kiedy któregoś razu zbudowała niewielki kwadratowy zbiornik wodny, postanowiła obsadzić go bylinami. Użyła wszystkich swoich ulubionych gatunków. Niestety po roku okazało się, że jej koncepcja zupełnie się nie przyjęła:
W tamtych czasach w ogrodach dominował przede wszystkim nurt Arts&Crafts, w tym m.in. tendencja do projektowania wnętrz ogrodowych, które były oddzielone od siebie żywopłotami. Mien wykorzystała ten zabieg w nieco inny sposób. Potraktowała żywopłot nie tylko jako ścianę, ale jednocześnie także jako tło dla rabat bylinowych. Ruys inspirowała się również dominującym wtedy w architekturze modernizmem. Jej współpraca z wieloma znanymi architektami nie poszła na marne. Projektantka stworzyła więc coś dotąd niespotykanego – połączyła geometryczny modernizm z naturalnością sielskich rabat. Jak zauważyła, to właśnie byliny pozwalają odczuć naturę w ogrodzie, która w modernizmie była zazwyczaj zepchnięta na dalszy plan, a często zupełnie zdominowana.
Eksperymentuj z materiałami
Mien zdecydowanie wykraczała poza swoją epokę w myśleniu o ogrodzie. Przede wszystkim wśród projektantów była pionierką w eksperymentowaniu z materiałami budowlanymi. To w jej realizacjach po raz pierwszy pojawił się beton i podkłady kolejowe. Chociaż rośliny uważała za podstawowy składnik ogrodu, doskonale zdawała sobie sprawę, że zielona przestrzeń wokół domu, jak każde wnętrze, potrzebuje dodatkowego wyposażenia. Przy tym trudno nie zauważyć, że materiały takie jak podkłady kolejowe bezpośrednio przywodzą na myśl modernizm. W pomysłach Ruys ten nurt cały czas przeplata się z zamiłowaniem do bylinowych nasadzeń, które kształtowane są w harmonii z naturą. Nic dziwnego, że to właśnie ona uważana jest za prekursorkę ruchu New Perennial i największą inspirację dla Pieta Oudolfa.
Ukośne linie, czyli odkryj moc geometrii
W ogrodach Mien dominowała geometria. Dzięki temu jej realizacje cechowały się funkcjonalnością, co z resztą było głównym założeniem tendencji modernistycznych. Ruys projektowała nie tylko rozległe założenia ogrodowe, ale także niewielkie przydomowe ogródki. Bardzo charakterystyczne dla jej projektów były ukośne linie – szczególnie w tych najmniejszych przestrzeniach. To one, jak odkryła projektantka, sprawiały, że ogród wydawał się optycznie większy.
Ogród powinien skrywać tajemnicę
Ogród to jednak nie tylko rośliny i mała architektura, ale także coś więcej. Zdaniem Mien Ruys ogród powinien skrywać tajemnicę, zaciekawiać z każdym nowym widokiem. Projektantka twierdziła nawet, że nie ma nic gorszego niż przewidywalny projekt. Ważnym elementem w jej kompozycjach były rzeźby i to również one nadawały aranżowanym przez nią przestrzeniom tajemniczości. Artystka starała się więc, by w jej koncepcjach motywem przewodnim była sztuka.
Prostota i klarowność
Ponad wszystko jednak ogrody Mien Ruys to przede wszystkim prostota i funkcjonalność skomponowana w zgodzie z naturą.
Od 1976 roku ogrody Mien Ruys są pod opieką Fundacji Mien Ruys Garden. Dziewięć ze zrealizowanych przez nią ogrodów zostało uznanych za pomniki narodowe. Fundacja cały czas kultywuje tradycję Mien i zakłada kolejne ogrody eksperymentalne. W ostatnim czasie zrealizowała m.in. nowy ogród różany. Eksperyment ten ma dowieść, czy ogród można utrzymać przy minimalnym nakładzie pracy.
Tekst: Katarzyna Augustyniak, zdjęcia tytułowe: Dominicus Johannes Bergsma, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons, Maarten Eykman, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons, Maarten Eykman, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze