Jak zaprojektować dziki ogród | Piet Oudolf

Piet Oudolf uważa, że jego ogrody tak naprawdę nie są dzikie. W wielu wywiadach podkreślał, że jak widać na planach jego nasadzeń, każda roślina jest starannie przemyślana i ma swoje uzasadnione miejsce. Co ciekawe, projektant zaznaczył też, że kiedy ogród staje się dziki, to znaczy, że coś poszło nie tak.

Swoją karierę z ogrodnictwem Oudolf rozpoczął w wieku 25 lat. Wcześniej pracował w restauracji rodziców. Pod koniec lat 80. razem z żoną założył szkółkę roślin, a dopiero w 1996 roku dostał pierwsze zlecenie na projekt przestrzeni publicznej. Jak sam stwierdził, nie zaczynał od wielkich projektów, ale od trudnych.

Każda roślina musi znać swoje miejsce

Ogrody Oudolfa są przepełnione bylinami i trawami, które gdy się na nie patrzy, układają się w sielskie, łąkowe obrazy. Nic więc dziwnego, że jego ogrody często nazywane są dzikimi, chociaż on sam widzi to zupełnie inaczej. Jak wyznał w rozmowie z Elledecor.com, projektując w duchu naturalności, chce zainspirować ludzi do poczucia jedności ze środowiskiem: 

Rośliny powinny być podporządkowane koncepcji. Kiedy ogród staje się dziki, oznacza to, że coś poszło nie tak.

Dlatego Oudolf zaznacza, że rośliny muszą ze sobą współpracować i żadna z nich nie może dominować nad drugą. Gdy w ogrodzie pojawią się gatunki ekspansywne, szybko wykluczą pozostałe, a cała kompozycja zatraci swój balans. Jego zdaniem dobre gatunki ogrodowe to te, które pozostaną na swoim miejscu i nie będą przeszkodą dla innych.

Projektant porównuje rośliny do aktorów na scenie, którzy muszą wzajemnie ze sobą rezonować i współgrać, by całe przedstawienie poruszyło widownię.

Najpierw mam pomysł i zastanawiam się, jak to będzie wyglądać. Zaczynam od rysunku, składam ze sobą listę roślin, które stworzą przedstawienie. To jak umieszczanie aktorów na scenie, potrzebujesz konkretnych postaci, aby to zagrało – powiedział w wywiadzie z Designcurial.com.

Posadź rośliny, które lubisz. Nie próbuj być projektantem

Piet Oudolf w rozmowie z Wallpaper.com przyznał, że dla początkujących ogrodników ma od zawsze jedną radę – by kupowali te rośliny, które lubią i nie starali się na siłę być projektantami.

Większość ludzi nie jest projektantami, widzą rośliny, które lubią. Mówię do początkujących ogrodników: „Kup rośliny, które lubisz, nie próbuj być projektantem”. To właśnie ludzie mogą czerpać z mojej pracy. […] Nie warto od razu myśleć na wielką skalę.

Tekstura jest na pierwszym planie, kolor na drugim

Oudolf doskonale przewiduje procesy, które zachodzą w ogrodzie i stara się wychodzić im naprzeciw. Co to oznacza? Tak jak każdy projektant próbuje wpleść w kompozycję takie elementy, które pozwolą utrzymać ozdobny charakter ogrodu przez możliwie najdłuższy czas. Dlatego kwintesencją jego projektów są byliny i to nie tylko te, które rodzą kwiaty.

Kiedy projektuję, tekstura jest na pierwszym planie, kolor jest na drugim miejscu. Tekstura to architektura lub charakter rośliny. Kiedy spotykasz osobę i widzisz jej język ciała lub ekspresję, wiesz, czy to ktoś, kogo lubisz, czy nie. Tak samo jest z roślinami, które nie muszą kwitnąć, aby pokazać swój charakter – mówił w wywiadzie z Wallpaper.com

Kwiaty, jak zauważył, są również ekscytujące i piękne, ale w przypadku wielu roślin pojawiają się tylko na dwa, trzy tygodnie, a potem znikają. Dlatego dobrze jest mieć rośliny, które mają w sobie coś więcej niż tylko kwiaty.

Każda pora roku jest ważna

Ogród i dom stanowią jedność. Skrawek zieleni za oknami jest jak kolejny pokój, który powinien zachwycać przez cały rok. To również z tych względów tak ważne jest, by rośliny, które sadzimy w ogrodzie miały atrakcyjny pokrój i fakturę. Kolor kwiatów istotny jest tylko na wiosnę i w okresie lata, a przecież cała jesień i zima mają w sobie niemniej uroku, którym warto się nacieszyć.

Myślę, że każda pora roku jest ważna […]. Kiedy projektuję ogród, wszystko jest przemyślane, łącznie z tym, jak będzie się to wszystko rozwijać i zmieniać – stwierdził Oudolf w wywiadzie z Wallpaper.com.

Idealny ogród wymaga wiedzy i emocji

Piet w rozmowie z Designcurial.com przyznał, że od samego początku, gdy dopiero zaczynał projektować, zależało mu, by uciec od tradycyjnego modelu ogrodnictwa, które skupia się tylko na dekoracyjności. Chciał przywrócić ogrodom więcej spontaniczności i przede wszystkim wyposażyć je w głębszą warstwę emocjonalną. Jak zauważył, ogrody, które mają jakąś treść, wywołują emocje, mogą realnie wpływać na czyjeś lepsze samopoczucie. Jego zdaniem idealny ogród wymaga dużej wiedzy oraz intensywności tego czegoś, co chcesz przekazać innym. To prawdziwy sekret i dar, by umieć to zrobić.

Chcę, żeby ludzie zatracili się w ogrodzie, a nie tylko przez niego przechodzili. Dlatego opracowałem system małych ścieżek, bez linii prostych i punktu centralnego na końcu. Idziesz za róg, widzisz inną perspektywę i możesz podjąć decyzję. Idziesz w prawo czy w lewo? – mówił o jednym ze swoich projektów w wywiadzie z Vitra.com.

Praca w ogrodzie nigdy się nie kończy

Jednym z głównych wyzwań, jakie stoi przed projektantami, to wymaganie, by zaaranżować ogród, który nie będzie wymagał wiele pracy. Oczywiście zminimalizowanie obowiązków jest jak najbardziej możliwie, ale warto sobie uświadomić, że nawet najmniejszy ogród będzie wymagał od nas choć odrobiny zaangażowania. Rośliny to przecież organizmy żywe, które z upływem czasu zmieniają się i podobnie jak my są podatne na wiele chorób. Dlatego dbanie o zieloną przestrzeń zawsze jest gwarancją sukcesu i jest wręcz obowiązkowe. W rozmowie z Vitra.com Piet Oudolf podkreślił, że jego praca tak naprawdę nigdy się nie kończy. Projektant cyklicznie dogląda swoich ogrodów, szczególnie tych publicznych i cały czas obserwuje, co powinien w nich udoskonalić.

Więcej inspiracji i informacji o twórczości Pieta Oudolfa znajdziesz na stronie: oudolf.com

Tekst: Katarzyna Augustyniak, zdjęcie tytułowe: Mak Media/GAP Gardens