Woda na działce a Regulamin ROD
Warto wiedzieć, że funkcjonowanie i przeznaczenie ROD, zasady korzystania z działki i jej zagospodarowania, a także obowiązki i prawa działkowców określa Regulamin ROD, będący obok Ustawy o ROD i Statutu PZD podstawowym zbiorem przepisów obowiązujących działkowców. Jest w nim również mowa o wyposażeniu ROD i działki w urządzenia doprowadzające wodę. W paragrafie 31, wymieniony jest katalog elementów stanowiących infrastrukturę ogrodów działkowych, a wśród nich znajdują się hydrofornie. Z kolei w paragrafie 41 regulaminu, znajdziemy zestaw dopuszczalnych elementów zagospodarowania działki i tam znajdziemy zapis, że działka może być wyposażona między innymi w sieć wodociągową, studnię czy zbiorniki wodne różnego rodzaju.
Ponadto, paragraf 76 wskazuje się, że w ROD posiadających sieć wodociągową, działkowiec może przyłączyć działkę do sieci wyłącznie po uzyskaniu zgody zarządu ROD.
Zrozumienie zasad i kosztów korzystania z wody na działce ROD: Co mówi paragraf 77
Zasady korzystania z wody na działkach (np. z sieci wodociągowej) i koszty z tym związane omawia paragraf 77 regulaminu ROD, który wskazuje między innymi, że:
- rozliczanie kosztów wody zużytej przez działkowca może odbywać się wyłącznie na zasadach ustalonych przez zarząd ROD i zatwierdzonych przez walne zebranie ROD.
- opłatę za zużytą wodę uiszcza się według wskazań licznika po cenie ustalonej dla odbiorcy lub ryczałtowo według zasad ustalonych przez walne zebranie ROD.
- koszty związane z dostawą wody do działek i eksploatacją sieci ogólnoogrodowej pokrywane są z odpowiedniej opłaty ogrodowej przeznaczonej na te cele.
- stwierdzenie przez zarząd ROD pobierania wody przez działkowca poza wodomierzem, uznaje się za kradzież na szkodę ROD.
Źródła wody w ROD
Przeznaczeniem działek w ROD (obok wypoczynku) jest przede wszystkim uprawa warzyw, ziół, owoców, a także roślin ozdobnych. Łatwo wyobrazić sobie, że bez stałego dostępu do wody, szczególnie w okresie wiosenno-letnim jest to właściwie niemożliwe, bo sama woda deszczowa to za mało. Ogrody działkowe, które mają możliwości techniczne i finansowe wyposażone są zazwyczaj w studnie, hydrofor i własną sieć wodociągowa na terenie ogrodu lub ogrodowa instalacja wodna podłączona jest do wodnej sieci miejskiej czy gminnej, dzięki czemu każda działka posiada ujęcie wody (np. kran).
Wiele ogrodów nie posiada jednak takich udogodnień (względy techniczne, finansowe lub niekorzystne ukształtowaniem terenu) i działkowcy nie mają dostępu do wody, dlatego wspomagają się zwykle budową studni na działkach. Na działce z powodzeniem można stosować także wszelkiego rodzaju zbiorniki czy beczki na wodę deszczową (np. ustawiane przy rynnach) i jest to nawet zalecane w Otwartym Programie Klimatycznym PZD.
Jakie studnie budują działkowcy w ROD?
Zarówno zarząd ROD na terenie ogrodu, jak i działkowiec na własnej działce, może więc przeprowadzić inwestycję polegającą na budowie studni, która nie tylko ułatwi prace, ale również zmniejszy koszty związane z nawadnianiem. Należy przy tym pamiętać, że wybór właściwej studni musi być uzależniony od poziomu wód, źródeł jakie występują na danym terenie oraz ich wydajności, i głębokości. Do wyboru zwykle mamy trzy rodzaje studni: wiercone, kopane oraz wąskorurowe, a każda z nich ma inną zasadą działania, wymaga innej głębokości głębokością i co najważniejsze – różni się kosztem budowy.
Studnie wiercone (tzw. głębinowe) wymagają dość dużych nakładów finansowych, uzyskania pozwoleń urzędowych oraz wynajęcia specjalistycznej firmy z odpowiednim sprzętem.
Na działkach popularne są więc studnie kopane, które można wykonać samodzielnie, przez co są one stosunkowo tanie. Zazwyczaj mają około 5 metrów głębokości i zbudowane są z betonowych kręgów. W tym przypadku jest możliwość pobierania tylko wody gruntowej, dlatego często jest ona zanieczyszczona i nadaje się jedynie do podlewania ogrodu. Aby jednak podlewać działkę bezpośrednio z węża, trzeba kupić i podłączyć pompę o odpowiedniej mocy.
Działkowcy dość często decydują się także na zajmującą niewiele miejsca studnię wąskorurową, potocznie nazywaną studnią abisyńską lub po prostu „abisynką”. Na powierzchni zakończona jest ona charakterystycznym, dużym kranem i dźwignią, przy pomocy której pompuje się ręcznie wodę przez rurę z filtrem, który oczyszcza ją z zabrudzeń. „Abisynka” ma zwykle głębokość do 10 metrów i jest możliwość podłączenia do niej pompy ssącej. Taki rodzaj pompy sprawdza się niestety tylko przy pracach, które nie wymagają dużej wydajności i większych ilości wody.
Studnia na działce a prawo
Działkowcy budują zwykle na swoich działkach studnie kopane i jeszcze do niedawna nie musieli martwić się przepisami czy koniecznością uzyskania pozwolenia na takie urządzenia. Prawo wodne zezwala na wykonanie studni o głębokości do 30 m i pobór z niej wód do 5 m³ na dobę (tzw. zwykłe korzystanie) bez pozwolenia wodnoprawnego. Należy jednak pamiętać, że nawet w przypadku budowy „abisynki” niezbędne jest dokonanie zgłoszenia do odpowiedniego urzędu. W przypadku budowy innych studni o większej wydajności pozwolenie takie należy uzyskać.
Urzędy uznały jednak, że choć użytkowanie studni na działkach reguluje Prawo wodne z 2017 r., to przepis ten dotyczy jedynie osób, będących właścicielami działek, na których usytuowane są „abisynki”. Działki w ROD są dzierżawą, a nie własnością, uznano więc dzierżawcy nie mogą korzystać z tego przepisu i potrzebują pozwolenia wodno-prawnego. Uzyskanie takiego dokumentu jest trudne i działkowcy w praktyce się o nie go nie ubiegają.
Przedstawiciele PZD ze wsparciem posłów z Parlamentarnego Zespołu ds. Wspierania Rozwoju Rodzinnych Ogrodów wystąpili więc w 2019 roku o zmianę tych regulacji do Ministerstwa Infrastruktury i miejmy nadzieję, że wszystko zakończy się pomyślnie dla działkowców. Warto więc sprawdzić przed wybudowaniem i korzystaniem ze studni na działce w ROD, jakie panują w danym momencie przepisy i czy wymagane są jakiekolwiek zezwolenia.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: ldprod, REMINDFILMS, dima_pics / AdobeStock