Z czego zbudować ogrodzenie?

Przed postawienie ogrodzenia warto zastanowić się co będzie harmonizowało z budynkiem i jego otoczeniem - co innego pasuje do domu w stylu dworkowym, co innego do prostej, modernistycznej bryły. Można w tym celu poprosić o pomoc architekta projektującego dom albo ogród. Przy wyborze ogrodzenia zastanówmy się też czy będziemy mieć czas na jego renowację.

Najpopularniejsze ogrodzenia: przęsła, siatki i panele

Najpopularniejszy typ ogrodzeń to przęsła i panele z różnych materiałów. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele systemów ogrodzeniowych z drewna, metalu czy betonu. W zestawie znajdują się przęsła, słupki i wszystkie elementy niezbędne do budowy płotu – montaż nie jest zatem zbyt skomplikowany.

Przęsła drewniane
Gotowe przęsła ze sztachet wyglądają schludnie i mogą mieć rozmaite wzornictwo. Do ich budowy używa się desek prostych lub profilowanych. Zaletą drewna jest to, że pasuje zarówno do ogrodów ultranowoczesnych, jak i wiejskich, natomiast wadą – szybkie uleganie tzw. korozji biologicznej.

Delikatne ogrodzenie z paneli (po lewej i w środku) z powodzeniem wystarcza, gdy nie musi chronić przed intruzami, a jedynie symbolicznie wyznaczać granice działki. Pamiętajmy jednak, że elementy drewniane bez impregnacji bardzo szybką niszczeją. Co kilka lat należy je zabezpieczać przed niszczącym działaniem wilgoci i grzybów. Płoty z bali lub okrąglaków (po prawej) nadają swojskiego klimatu i podkreślają urok np. drewnianych ganków, okiennic. Wykonuje się je ze świerku, sosny, dębu, buka, jesionu, robinii, olszy. Słupki nie powinny mieć kontaktu z ziemią. Osadza się je w uchwytach montażowych ze stali, kotwionych w ziemi lub betonowym cokole. Fot. od lewej: Andrewex, Complex, ProAdapt.

Na rynku znajdziemy także panele z drewna – w rozmaitych wzorach, pełne i ażurowe, lamellowe, boazeryjne i w postaci krat. Są one jednak dość delikatne i pełnią raczej funkcję parawanów, osłaniających ogród lub taras przed podmuchami wiatru bądź wzrokiem sąsiadów.

Odmianą ogrodzeń drewnianych są płoty zbite z bali lub surowych desek. Wybierają je głównie właściciele działek wiejskich, leśnych i gospodarstwach agroturystycznych.

Przęsła metalowe
Ogrodzenia ze stalowych prętów, rur albo kształtowników cieszą się dużym powodzeniem. Zazwyczaj mają uniwersalne wzornictwo. Niektóre z tych wyrobów prezentują się wyjątkowo nowocześnie – szczególnie te z szerokich kształtowników w układzie poziomym.

W ciągu ostatnich lat popularność zyskały tzw. panele z siatki, czyli z cienkich prętów metalowych, ocynkowanych i pomalowanych proszkowo. Wyglądają jak siatka ogrodzeniowa ujęta w ramy, są od niej jednak stabilniejsze, bardziej estetyczne i droższe.

Inwestorzy chętnie stawiają płoty ażurowe, np. z paneli z siatki (u góry po prawej). Lekkie przęsła nie muszą opierać się na podmurówce, fot. Betafence

Choć tradycyjne ogrodzenia metalowe mają wielu zwolenników (u góry po lewej, fot. Legbud), coraz modniejsze stają się te o prostym, geometrycznym wzornictwie (po lewej, fot. Wiśniowski)

Producenci oferują panele płaskie oraz z prętami wyprofilowanymi – na ogół w górnej części. Aby lepiej izolowały, sadzi się przy nich krzewy albo pnącza. Metalowe przęsła ręcznie kute ze stali są mniej popularne, bo znacznie droższe. Powstają na zamówienie w specjalistycznych zakładach kowalstwa artystycznego. Nieco mniej kosztowne są ich imitacje w postaci żeliwnych odlewów.

Siatka
Niedrogą opcję stanowi metalowa siatka kupowana w rolkach. Powszechnie wybierana jest na ogrodzenie tymczasowe (np. na czas budowy domu) lub w dalszej części działki. Do wyboru są wyroby plecione (o różnym splocie) i zgrzewane (z prostokątnymi oczkami), z drutu ocynkowanego lub powlekanego tworzywem w różnych kolorach. Trwałość przegrody zależy przy tym głównie od grubości drutu – nie powinien być on cieńszy niż 3 mm.

Siatkę rozciąga się najczęściej na słupkach z kątowników lub rur stalowych zamkniętych od góry (aby woda nie dostała się do ich wnętrza). Pomiędzy skrajnymi słupkami u góry i u dołu rozpina się linki stalowe i mocuje do nich siatkę.

Panele betonowe
Niezbyt kosztowe są też prefabrykowane panele z betonu. Buduje się z nich dość solidne ogrodzenia, jednak ich estetyka nie wszystkim odpowiada. Producenci oferują rozmaite wyroby – pełne i ażurowe, proste i bardziej ozdobne, barwione i w naturalnym kolorze betonu, z wzorem imitującym cegłę, bloczki czy kamień. Można je malować lub obsadzić pnączami. Mocowanie elementów na pióro i wpust (wsuwanie przęseł w rowki wyżłobione w słupkach) umożliwia łatwy montaż i ewentualny demontaż płotu.

Wokół starych domów ładnie prezentują się elementy kute z żelaza i murowane z cegieł. Wyglądają dostojnie i solidnie, fot. Wiśniowski

Mury kamienne wyglądają solidnie i elegancko. Odpowiednio dobrany kamień będzie współgrał zarówno z tradycyjną, jak i nowoczesną architekturą, fot. Almet

Ogrodzenie murowane: jak i z czego je zbudować?

Wielu inwestorów osadza przęsła ogrodzeniowe na cokole, między murowanymi słupkami. Dotyczy to przede wszystkim frontowej, reprezentatywnej części posesji – reszta okalana bywa np. niedrogą siatką. Ogrodzenia w całości murowane nie są obecnie zbyt popularne. Wyglądają masywnie i nazbyt dominują – zwłaszcza na małych działkach.

W pasie wzdłuż szczelnego płotu panuje głęboki cień, co wielu roślinom nie służy. Zarówno lite mury, jak i same słupki oraz podmurówki wznosi się zazwyczaj z cegieł, bloczków bądź kamieni. Pamiętajmy, że cięższe przęsła metalowe czy drewniane muszą opierać się na podmurówce.

Mur z cegieł
Na ogrodzenia polecane są przede wszystkim cegły klinkierowe i silikatowe (wapienno - piaskowe), bo w przeciwieństwie do zwykłych cegieł ceramicznych, ich powierzchni nie trzeba tynkować ani okładać płytkami.

Wystarczy utworzenie estetycznych spoin – mają być równe i mierzyć ok. 10 mm szerokości. Wyroby takie mają ciekawe faktury i rozmaite kolory.

Dodatkowo cegły kształtowe pozwalają na budowę murów o linii falistej i niestandardowe wykończenie naroży. Ceglane słupki powinny mieć zbrojony rdzeń żelbetowy, bo mocuje się do nich uchwyty przęseł i bramy.

Kamienny mur
Ogrodzenia muruje się z nich przeważnie tak, jak z cegieł (na zasadzie tzw. wiązania murarskiego), wykorzystując w tym celu elementy ciosane bądź łupane (czyli o w miarę regularnym kształcie). Jedynie z kamieni polnych układa się nieregularne warstwy, zestawiając większe z mniejszymi. Granit, bazalt, porfir, sjenit, kwarcyt to skały prawie niezniszczalne, ale o dość surowym wyglądzie. Najbardziej dekoracyjne są ogrodzenia z piaskowca i wapienia – kamieni o przyjemnej, chropowatej powierzchni i ciepłych odcieniach.

Mur z bloczków
Najszybciej muruje się ogrodzenia z prefabrykowanych bloczków betonowych lub silikatowych. Dzięki wyprofilowanym zamkom ustawia się je bez zaprawy (tzw. suchy mur), a następnie zbroi prętami stalowymi i wypełnia mieszanką betonową. Powierzchnia kształtek może imitować kamień albo klinkier.

Mur ogrodzeniowy kolorem powinien nawiązywać do cokołu budynku i nawierzchni ogrodowej. Istotne, by przynajmniej we frontowej części działki zachować spójność stylistyczną, fot. Wiśniowski

Chętnie buduje się cokoły ogrodzeniowe, np. z bloczków betonowych, bo murek o wysokości kilkudziesięciu centymetrów stanowi namacalną granicę terenu. Mur z bloczków warto zaimpregnować, jeśli znajduje się w sąsiedztwie ulicy, fot. Joniec

Gabiony
Dużym zainteresowaniem cieszą się ostatnio ogrodzenia z gabionów, czyli prostopadłościennych koszy z metalowej siatki, wypełnionych kamieniami, gruzem, drewnem lub nawet szkłem. Choć początkowo pełniły rolę konstrukcji oporowych, w końcu doceniono ich wartość architektoniczną i obecnie powstają z nich różne elementy architektury ogrodowej.

Kosze takie najlepiej pasują do nowoczesnych ogrodów, choć w zależności od rodzaju materiału wypełniającego (np. kamienie ciosane, łupane, o różnym kolorze i kształcie) oraz wzoru, gęstości i koloru siatki, mogą przybierać różny charakter. Najlepiej jeśli siatka jest pleciona, nie zgrzewana (ma mniej spawów narażonych na korozję), powleczona PVC. Wielkość oczek dostosowuje się do rodzaju wypełnienia.

Ogrodzenia z gabionów są masywne, stabilne i szczelne. Doskonale tłumią hałas. Nie wymagają fundamentu. Nic nie stoi na przeszkodzie, by poszczególne kosze znajdowały się na różnym poziomie. Z powodzeniem można budować z nich cokoły albo słupki i montować doń przęsła innego typu.


Sposobem na budowę nowoczesnego ogrodzenia jest montaż metalowych przęseł, o prostej formie, do słupków z gabionów, fot. od lewej Konsport, Betafence