Szpinak nowozelandzki (Tetragonia tetragonoides syn. Tetragonia expansa), znany także jako tretwian, należy do rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae) i pochodzi z Australii oraz Nowej Zelandii. W Europie pojawił się w XVIII wieku i od tego czasu zyskał popularność jako warzywo liściowe.
Jak wygląda szpinak nowozelandzki?
Szpinak nowozelandzki jest byliną, w naszym klimacie uprawianą jako warzywo jednoroczne. Ma częściowo płożący, silnie rozkrzewiony pokrój, dorasta do ok. 30 cm wysokości, przy czym jego pędy mogą się połowicznie płożyć, osiągając nawet 1 m długości. Łodygi są soczyste i mięsiste, często lekko kanciaste, a ich szybki wzrost sprzyja uzyskiwaniu obfitych plonów liści.
Liście mają trójkątny lub romboidalny kształt, są jasnozielone, grube i lekko mięsiste, z charakterystycznym woskowym nalotem, który chroni je przed nadmierną utratą wody i intensywnym słońcem.
Od czerwca do sierpnia w kątach liści pojawiają się drobne, żółtawe kwiaty o regularnej budowie, najczęściej pięciopłatkowe, zebrane pojedynczo lub w niewielkie skupienia. Po przekwitnieniu tworzą twarde, kanciaste owoce (niełupki), w których znajdują się nasiona.
Korzeń szpinaku nowozelandzkiego jest dość silny, palowy, z licznymi korzeniami bocznymi.
Jakie ma wymagania i jak uprawiać szpinak nowozelandzki?
Szpinak nowozelandzki najlepiej rośnie w pełnym słońcu i na glebach żyznych, przepuszczalnych, ale umiarkowanie wilgotnych.
Jest wrażliwy na przymrozki, dlatego uprawę zaczyna się dopiero po ociepleniu pogody. Roślina dobrze znosi wysokie temperatury i jest odporna na krótkie okresy suszy, co czyni ją idealną alternatywą dla klasycznego szpinaku latem.
Wysiewanie szpinaku nowozelandzkiego
Nasiona szpinaku nowozelandzkiego kiełkują dość długo, dlatego warto je namoczyć w wodzie na 24 godziny przed wysiewem. Wysiew do gruntu wykonuje się dopiero po 15 maja, gdy minie ryzyko przymrozków. Można też przygotować rozsadę w kwietniu, aby przyspieszyć zbiory.
Po wschodach siewki przerywa się w taki sposób, by rozstawa wynosiła 30-40 cm między roślinami.
Pielęgnacja rośliny
Roślina wymaga regularnego podlewania w czasie suszy. Szpinak nowozelandzki można nawozić co 3-4 tygodnie preparatami płynnymi (mineralnymi z azotem czy też organicznymi).
Szpinak nowozelandzki można przycinać, ale nie jest to konieczne. Kwiatów również nie trzeba usuwać, ponieważ ich obecność nie ma istotnego wpływu na rozwój i krzewienie się pędów.
Choroby i szkodniki
Szpinak nowozelandzki jest rośliną stosunkowo odporną na choroby i szkodniki. Czasem mogą pojawić się mszyce lub ślimaki, zwłaszcza przy długotrwałej wilgoci, ale nie stanowią one poważnego zagrożenia dla uprawy.
Zastosowanie szpinaku nowozelandzkiego w ogrodzie i kuchni
Szpinak nowozelandzki jest przede wszystkim ceniony jako warzywo liściowe, którego liście mają delikatny smak i są bogate w witaminy oraz składniki mineralne. Można je spożywać na surowo w sałatkach, dodawać do kanapek czy wykorzystywać w koktajlach warzywnych, a także podawać po ugotowaniu lub duszeniu w zupach, sosach czy farszach. Jego smak jest łagodniejszy niż zwykłego szpinaku, a liście zachowują jędrność nawet po lekkiej obróbce cieplnej.
Może być też uprawiany w pojemnikach na balkonach i tarasach, gdzie poza walorami użytkowymi stanowi ciekawy akcent zieleni. To roślina, która łączy praktyczność z estetyką, dostarczając świeżych liści przez całe lato.
Zdjęcia: Björn Wylezich / AdobeStock