Guzikowiec zachodni (Cephalanthus occidentalis) to okazały krzew z rodziny marzanowatych (Rubiaceae). Naturalnie występuje w Ameryce Północnej i Wschodniej, gdzie najchętniej zasiedla tereny wilgotne, podmokłe, a nawet bagienne. W postaci odmian jest też uprawiany w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Jak wygląda guzikowiec zachodni? Czym się wyróżnia?
Guzikowiec zachodni w naturze może dorastać do ok. 2-4 m wys i osiągać podobną szerokość, jednak w uprawie rzadko przekracza 1,5 m wys. Krzew rozwija liczne, rozgałęzione pędy i posiada gęsty, zaokrąglony, ale nieregularny i nieuporządkowany pokrój. Młode pędy są cienkie, wydłużone i czerwono zabarwione. Duże, sezonowe, eliptyczne, całobrzegie, błyszczce liście wyrastają na pędach parami lub po 3-4 w okółkach. W sezonie wegetacyjnym są zielone, natomiast jesienią przebarwiają się na żółto.
Guzikowiec kwitnie latem (VII-VIII), wydając na końcach tegorocznych pędów małe, rurkowe, białe lub kremowe, pachnące, miododajne kwiaty, zebrane w nieduże, kuliste kwiatostany z silnie wystającymi, długimi słupkami (kwiaty wyglądają jak najeżone kulki, kojarzone dawniej z pomponiastymi guzikami, stąd nazwa rodzajowa rośliny). Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w kuliste, czerwonobrązowe owocostany, bardzo długo utrzymujące się na pędach.
Wymagania i uprawa guzikowca zachodniego
Guzikowiec zachodni to roślina o dość szczególnych wymaganiach. W uprawie oczekuje słonecznego lub półcienistego stanowiska i żyznego, próchniczego, stale wilgotnego, a nawet mokrego podłoża. Krzew jest natomiast całkowicie mrozoodporny i może być uprawiany na terenie całego kraju. Rzadko pada też ofiara wiosennych przymrozków, gdyż bardzo późno rozwija liście (pocz. V).
Guzikowiec zachodni jako gatunek może być rozmnażany przez nasiona, jednak odmiany trzeba rozmnażać wegetatywnie przez sadzonki pędowe lub odkłady.
Jak pielęgnować guzikowiec, by zdrowo rósł?
Guzikowiec zachodni nie toleruje nawet krótkotrwałej suszy, dlatego wymaga uprawy na brzegu zbiornika wodnego lub częstego podlewania w okresach bezdeszczowych. Dobrze jest go nawozić. Można stosować różne nawozy uniwersalne, tak jak w przypadku większości krzewów i drzew ozdobnych.
Ponieważ kwitnie na pędach tegorocznych, ważnym zabiegiem w jego uprawie jest systematyczne, silne ciecie, które przeprowadza się wczesną wiosną (III). Pozwala ono na zachowanie przez roślinę formy i zapewnia obfite kwitnienie.
Choroby i szkodniki guzikowca zachodniego
Guzikowiec zachodni uważany jest za roślinę odporną na choroby i szkodniki, rzadko sprawiającą problemy w uprawie.
Zastosowanie guzikowca zachodniego w ogrodzie
W ogrodzie guzikowiec zachodni ładnie wygląda w kompozycji z innymi drzewami i krzewami ozdobnymi oraz bylinami, ale równie dobrze prezentuje się w jednogatunkowych grupach. Ponieważ jest rośliną bagienną, doskonale nadaje się do sadzenia w pobliżu zbiorników i oczek wodnych oraz na terenach podmokłych, a nawet okresowo zalewanych. Na wilgotnych glebach można tworzyć z niego atrakcyjne, sezonowe, gęste żywopłoty.
Warto sadzić go także w pobliżu kącików wypoczynkowych, altan i okien domu, gdyż w porze kwitnienia jego kwiaty roztaczają przyjemny, słodki zapach. Kwiaty przyciągają też liczne motyle. W sprzedaży można spotkać także guzikowce w formie piennej, których kulisty kształt doskonale komponuje się z kulistymi kwiatami i owocami.
Jakie odmiany guzikowca warto wybrać?
- Sugar Shack 'Smcoss' – niska odmiana o kompaktowym pokroju, wys ok. 1 m
- FIBER OPTICS 'Bailoptics' – niska odmiana, której młode liście są czerwono podbarwione, wys ok. 1,5 m
Zdjęcia: Deborah, MaryAnne, Iva / AdobeStock