Niecierpek (Impatiens) to rodzaj roślin jednorocznych lub bylin, należąceych do rodziny niecierpkowatych (Balsaminaceae). Najliczniej występują na obszarach tropikalnych i subtropikalnych Afryki i Azji. Rodzimy dla Europy jest tylko jeden gatunek – niecierpek pospolity (Impatiens noli-tangere). Kilka gatunków niecierpków rozprzestrzenia się jako rośliny inwazyjne.
Niecierpki jako rośliny ozdobne, występują zarówno w formach karłowych jak i wysokich. Ich liście nieznacznie różnią się u poszczególnych gatunków. Są w większości lancetowate i ząbkowane.
Ich liczne, grzbieciste kwiaty przypominają różyczki w najróżniejszych kolorach. Pięć płatków korony kwiatu posiada charakterystyczną budowę – jeden z nich zawsze jest odrobinę większy od pozostałych. Mogą być pojedyncze lub pełne i obsypują prawie całą roślinę. Niecierpki kwitną przez cały sezon wegetacyjny.
● Nie przegap: Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści
Wymagania i uprawa
Rośliny te najlepiej się czują w cieple i w półcieniu – należy unikać umieszczania ich w bezpośrednim słońcu! Należy tu jednak wspomnieć, że naukowcy cały czas pracują nad odmianami odpornymi na poparzenia.
Podłoże powinno być żyzne i przepuszczalne oraz wilgotne – bardzo źle znoszą niedobór wody. Aby uzyskać obfite kwitnienie warto je zasilać nawozami do gatunków balkonowych i kwitnących.
Zastosowanie
W domu niecierpki powinny stać w miejscu dobrze oświetlonym rozproszonym światłem. To idealna roślina na lekko zacienione balkony i tarasy. Można ją też sadzić w ogrodzie na rabatach, gdzie dobrze się prezentuje w większych grupach.
Gatunki i odmiany ozdobne
- Niecierpek nowogwinejski (Impatiens hawkeri)
- Niecierpek Waleriana (Impatiens walleriana) inaczej nazywany niecierpkiem Wallera lub sułtańskim
- Niecierpek balsamina (Impatiens balsamina) – kwiaty osadzone w kątach liści na wzniesionych łodygach
- Niecierpek mieszańcowy (Impatiens hybrid) 'Spellbound' – o wiotkich pędach, dobrze się prezentuje w wiszących pojemnikach
- Niecierpek szorstki (Impatiens scabrida)
Ciekawostki
Swoją polską nazwę niecierpek ta zawdzięcza owocom – torebkom, które "niecierpliwie" pękają przy nawet najdelikatniejszym dotknięciu.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Floradania; Sarangib, TanteTati/Pixabay; "Impatiens parviflora"/Jörg Hempel/CC BY-SA 2.0